နောက်ဆုံးပေါ်
ဗွီဒီယို
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၈ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့အတွက် ဗွီဒီယိုသတင်းစကား
ပိုမိုလေ့လာရန်
မိန့်ခွန်း
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၈ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့အတွက် သတင်းစကား
ပိုမိုလေ့လာရန်
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၈ ရက်။
ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုရှိသော မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များတွင် ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် အချိန်ရောက်ပြီ ဖြစ်ပါသည်။
ပိုမိုလေ့လာရန်
နောက်ဆုံးပေါ်
မြန်မာနိုင်ငံ၏ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များ
စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှု ပပျောက်ရန်၊ ကမ္ဘာမြေ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ရာသီဥတုတို့အား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်နှင့် နေရာတိုင်းရှိ လူများ ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သာယာဝပြောမှုကို ရရှိခံစားနိုင်ရေးသေချာစေရန် လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုတစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ကုလသမဂ္ဂမှ ဖော်ဆောင်နေသော ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များ ဖြစ်ပါသည်။
ဗွီဒီယို
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၈ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့အတွက် ဗွီဒီယိုသတင်းစကား
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဂုဏ်ပြုရင်း၊ တန်းတူညီမျှရေးတိုက်ပွဲမှာ ရရှိခဲ့တဲ့ အောင်မြင်မှုတွေအားလုံးအတွက် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုလိုပါတယ်။ပိုမိုတရားမျှတပြီး တန်းတူညီမျှတဲ့ ကမ္ဘာကြီး ပေါ်ပေါက်လာစေဖို့ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုတွေကို တွန်းအားပေးတာ၊ လူမှုအစွဲတွေကို ပယ်ဖျက်တာနဲ့ အတားအဆီးတွေကို ဖယ်ရှားတာ၊ စတဲ့ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကိုလည်း သူတို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမဲ့ ကြီးမားတဲ့ အတားအဆီးတွေနဲ့ သူတို့ ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ သန်းနဲ့ချီတဲ့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေဟာ ပစ်ပယ်ခံရတာ၊ တရားမျှတမှု မရတာနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံခံနေရပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ဆက်လက် ရှိနေတာဟာ လူသားမျိုးနွယ်ကို အရှက်ရစေပါတယ်။အာဏာရယူရေးအပိုင်းတွေမှာ နှစ်ထောင်ချီကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ အမျိုးသားတွေ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုတွေလည်း ကျွန်တော်တို့ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဒီကနေ့အထိ ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုတွေလည်း နည်းနေသေးသလို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေအပေါ် ပြင်းထန်တဲ့ ထိုးနှက်ချက်တွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ နှုန်းထားနဲ့ဆိုရင် တရားဝင် တန်းတူညီမျှမှု ရရှိဖို့ဆိုတာက နှစ်ပေါင်း သုံးရာလောက် ဝေးကွာနေဦးမှာပါ။ကျွန်တော်တို့ ပိုမြန်မြန် ရွေ့ဖို့လိုပါတယ်။ဒီတော့ ဒီကနေ့ ကျရောက်တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့မှာ သူတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေနဲ့အတူ ရပ်တည်ရင်း၊ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုတွေ အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်ဖို့ သန္နိဋ္ဌာန်ပြုပါတယ်။“အရှိန်အဟုန်နဲ့ တိုးတက်ဖို့ အမျိုးသမီးများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ့စို့” ဆိုတဲ့ ဒီနှစ် ဆောင်ပုဒ်က အမျိုးသားကြီးစိုးမှု မူဝါဒ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ရှိထားပြီး အသုံးမပြုရသေးတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို အမိအရ ဆုပ်ကိုင်ဖို့လိုတယ်ဆိုတာ နှိုးဆော်နေပါတယ်။ ဒီတော့ ရှေ့တန်းကနေ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ပံ့ကူညီရပါမယ်။နောက်ပြီး အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု အဆုံးသတ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေးနဲ့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုနဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု တိုးမြှင့်ရေး စတဲ့ အစီအစဉ်တွေမှာလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရပါမယ်။ ဒါတွေအားလုံးက ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေ ရရှိရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးမှု အပေါ် မူတည်ပါတယ်။ ဒါမှသာ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးတွေအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့ ရန်ပုံငွေတွေ ရရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ဗဟိုဘဏ်တွေနဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနတွေမှာ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင် ဦးရေ တိုးမြှင့်ဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ဒါက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တဲ့ မူဝါဒတွေနဲ့ အစီအစဉ်တွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို တိုးမြှင့်ရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေဟာ တရားမျှတ ငြိမ်းချမ်းပြီး ကြွယ်ဝတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေ ပေါ်ပေါက်လာဖို့ သက်သေထူပြီးသား လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အားလုံးအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ဒါကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး အတူတကွ အရေးတကြီး ဆောင်ရွက်ကြရအောင်ပါ။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၀၈ ရက်။
မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းရှိ စာသင်ကျောင်းများကို လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ်များ သေဆုံးမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ထုတ်ပြန်ချက်
(အလွတ်သဘော ဘာသာပြန်ဆိုချက်)
ပြီးခဲ့သည့် တနင်္လာနေ့က မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း ကယားပြည်နယ်ရှိ စာသင်ကျောင်းနှစ်ကျောင်းကို လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုကြောင့် ကျောင်းသား လေးဦးနှင့် ဆရာ နှစ်ဦးတို့ သေဆုံးသွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ယူနီဆက်က ထိတ်လန့် တုန်လှုပ်ရပါသည်။
သေဆုံးသွားသော ကလေးငယ်များမှာ အသက် ၁၂ နှစ်မှ ၁၄ နှစ်ကြား ဖြစ်ပါသည်။ ကလေးငယ် အများအပြားလည်း ဒဏ်ရာရခဲ့ကြသည်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ချိန်တွင် ကလေးငယ် ၁၀၀ ကျော် စာသင်ကျောင်းထဲမှာ ရှိနေခဲ့ပါသည်။
ကလေးများအတွက် အမြဲတမ်း ဘေးကင်းသော နေရာဖြစ်ရမည့် စာသင်ကျောင်းများနှင့် သင်ကြားရေး နေရာများကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်မှုမှန်သမျှကို ယူနီဆက်မှ ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချပါသည်။
စာသင်ကျောင်းများကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် ကလေးများ၏ အခွင့်အရေးကို ဆိုးရွားစွာ ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ရာလည်း ရောက်ပါသည်။
#####
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၀၂ ရက်။
သုံးနှစ်မြောက် မြန်မာစစ်တပ်၏ အာဏာလွှဲပြောင်းရယူမှု အထိမ်းအမှတ်ဖြင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များနှင့် မတရားဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားခြင်းခံရသူများအားလုံးကို လွှတ်ပေးရန် အိုင်အယ်လ်အို တောင်းဆို
ဂျီနီဗာ (အိုင်အယ်လ်အိုသတင်း) - မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စစ်တပ်က အာဏာလွှဲပြောင်းရယူသည့် သုံးနှစ်မြောက်နေ့တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ (အိုင်အယ်လ်အို)၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Gilbert F. Houngbo က ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားလွတ်လပ်ခွင့်များကို ကျင့်သုံးခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ တရားဝင်အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုများကို လုပ်ဆောင်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခြင်းခံထားရသူများကို ချက်ချင်း လွှတ်ပေးရန် ထပ်မံ၍ တောင်းဆိုလိုက်သည်။
“မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနာဂတ်ကောင်းစားရေးသည် ပြည့်ဝသော ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်မှုစနစ်သို့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ကူးပြောင်းမှုအပေါ် မူတည်ပြီး၊ ၄င်းကို မတရားစွာ အကျဉ်းချခံထားရသူများ အားလုံးကို လွှတ်ပေးခြင်းနှင့် အစပြုပါသည်။ အကယ်၍ ၎င်းတို့နှင့် လွန်စွာမှ ထိုက်တန်သော လူမှုရေး တရားမျှတမှုအပေါ်၌ ခိုင်မာမြဲမြံစွာ ရပ်တည်ထားခြင်းမရှိလျှင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် အနာဂတ် ရှိနိုင်မည်မဟုတ်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။”
ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ စက်မှု၊ လက်မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းပေါင်းစုံ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ် (MICS-TUsF)၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သူ ဦးသက်နှင်းအောင်၏ အမှုကို မီးမောင်းထိုးပြသည်။ အစီရင်ခံစာများအရ ၎င်းသည် အစောပိုင်း ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်မှုကို ခံယူပြီးနောက် ၂၀၂၃ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်၌ ထောင်ဒဏ် (ရ)နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။
သက်နှင်းအောင်အပေါ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းသည် အလွန်စိုးရိမ်ရသည့် အမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် အိုင်အယ်လ်အို စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ လတ်တလောအစီရင်ခံစာ၌ အလေးထားဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံသားများ၏ လွတ်လပ်ခွင့်နှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၏ အခွင့်အရေးများ တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်လျော့ပါးလာနေမှုများကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရာ မရှိပေ။ သက်နှင်းအောင်နှင့် တရားဝင် အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုများကို လုပ်ဆောင်ခြင်းအတွက် ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံထားရသူများအားလုံးကို မေ့လျော့ထား၍ ရလိမ့်မည်မဟုတ်” ဟု Houngbo က ထည့်သွင်းပြောကြားသည်။
သက်နှင်းအောင်၏ အမှုကို အိုင်အယ်လ်အို၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ အစီရင်ခံစာ၌ တိကျသေချာစွာ ဖော်ပြထားသည်။ CoI ကို ၂၀၂၂ခုနှစ် မတ်လတွင် အိုင်အယ်လ်အို၏ အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ (Governing Body- GB)က ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပြီး၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များအား အကြမ်းဖက်မှု၊ နိုင်ငံသားများ၏ အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များအား ပြင်းထန်စွာနှင့် ထပ်တလဲလဲ ချိုးဖောက်နေမှု၊ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာသော အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုနှင့်ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာများကို စိစစ်အကဲဖြတ်ရန်အတွက် တာဝန်အပ်နှင်းခဲ့သည်။
သက်နှင်းအောင်၏ အကျဉ်းချထားခြင်းခံရမှုနှင့်အတူ အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များနှင့် အဖွဲ့ဝင်များတို့၏ နိုင်ငံသားလွတ်လပ်ခွင့်များ လျော့ပါးဆုတ်ယုတ်နေမှု၊ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားမှုများကို အားနည်းလာအောင် ချိူးနှိမ်လုပ်ဆောင်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိခြင်းများကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ၌ ကျင်းပမည့် အိုင်အယ်လ်အို အုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့၏ အစည်းအဝေး၌ CoI အစီရင်ခံစာ၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် တင်ပြသွားမည် ဖြစ်သည်။
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၀၁ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသည့် အစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး အစိုးရ ခေါင်းဆောင်များကို တရားဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားမှု သုံးနှစ်ပြည့်မြောက်လာချိန်မှာ အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် ကြီးမားသည့် သက်ရောက်မှုများနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အကျပ်အတည်းသည် ဆက်လက် ပိုမို ဆိုးရွားလာနေပါသည်။ စိတ်ထိခိုက်စရာကောင်းလှသည့် ဤနှစ်ပတ်လည်နေ့မှာ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် အရပ်သားအုပ်ချုပ်ရေးသို့ ပြန်သွားသည့် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အသွင်ကူးပြောင်းရေးတစ်ခုဆီကို ဦးတည်သည့် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖော်ဆောင်ကြရန် အရေးတကြီး လိုအပ်နေကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြလိုပါသည်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်သည် အကြမ်းဖက်မှုအားလုံးကို ရှုတ်ချပြီး၊ အရပ်သားပြည်သူများကို အကာအကွယ်ပေးရေးနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် တောင်းဆိုပါသည်။ ဤအကျပ်အတည်းကို အားလုံးပါဝင် ဖြေရှင်းရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် သူတို့၏ လူ့အခွင့်အရေးများကို လွတ်လပ် ငြိမ်းချမ်းစွာ ကျင့်သုံးခံစားနိုင်ခွင့်ရရှိသည့် အခြေအနေများရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ အရပ်သားပြည်သူများကို ဦးတည်သည့် စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက် စစ်ဆင်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဖိနှိပ်မှုများ အဆုံးသတ်ရမှာ ဖြစ်ပြီး၊ တာဝန်ရှိသူများအားလုံး တာဝန်ခံမှုရှိရပါမည်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် ပဋိပက္ခများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ပြင်းထန်လာနေချိန်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲတွေဆီသို့ ဦးတည်သည့် စစ်တပ်၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုထားသည့် ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍လည်း သူ၏ စိုးရိမ်မှုကို ထပ်မံပြောကြားပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်မှ နိုင်ငံ့အာဏာမသိမ်းယူခင် လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်က အရေးပေါ် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများ လိုအပ်နေသူဦးရေ တစ်သန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ယခုနှစ်တွင် ၁၈.၆ သန်း ရှိပြီဖြစ်ရာ နိုင်ငံ့ လူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂနှင့် ၎င်း၏မိတ်ဖက်များအတွက် အဟန့်အတားမရှိသည့် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေး လမ်းကြောင်းများလည်း လိုအပ်ပါသည်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူပြည်သားများကို ထောက်ပံ့ကူညီရေးအတွက် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသတွင်းမှ စဉ်ဆက်မပြတ် အာရုံစိုက်ကြရန်နှင့် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သည့် စုပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို လုပ်ဆောင်ကြရန်အတွက်လည်း တိုက်တွန်းပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့ပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိစေရေးအတွက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန်အလို့ငှာ အာဆီယံနှင့် အခြားဒေသတွင်း လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်သူများအပါအဝင် ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံးနှင့် ဆက်လက် လက်တွဲဆောင်ရွက်ရန်လည်း သန္နိဌာန်ချထားပါသည်။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်သည် အားလုံးပါဝင်ပြီး ငြိမ်းချမ်းသော တရားမျှတသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကို လိုလားတောင့်တနေသည့် မြန်မာပြည်သူပြည်သားများနှင့်အတူ တသားတည်း ရပ်တည်ပါသည်။ ထို့ပြင် ဘေးကင်းလုံခြုံရေး၊ အခြေခံအခွင့်အရေးများနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာတို့အတွက် အန္တရာယ်များလှသည့် ခရီးလမ်းများကို စွန့်စားသွားနေကြသူ အရေအတွက် ပိုမိုများပြားလာနေသည့် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုများအပါအဝင် လူမှုအသိုက်အဝန်းများအားလုံးအတွက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု ရရှိစေရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးပေးပြောကြားပါသည်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၀၈ ရက်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း လမ်းညွှန်
လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာ ဘာလဲ။
လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာ လူသားတိုင်း တူညီတဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ အခွင့်အရေးတွေနဲ့ မွေးဖွားလာကြတာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ မူကို အခြေခံထားတဲ့ အယူအဆတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအခွင့်အရေးတွေဟာ လူမျိုး၊ ကျား-မ၊ နိုင်ငံနဲ့ဆိုင်တဲ့ သို့မဟုတ် လူမျိုးစုနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဇစ်မြစ်၊ ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ၊ ဘာသာစကား သို့မဟုတ် အခြားအဆင့်အတန်းတွေနဲ့မသက်ဆိုင်ဘဲ ကျွန်တော်တို့အားလုံးအတွက် မွေးရာပါ အခွင့်အရေးတွေဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတွေက အခြေခံအကျဆုံးဖြစ်တဲ့ ရှင်သန်ဖို့အခွင့်အရေးကစပြီး အစာအာဟာရ၊ ပညာရေး၊ အလုပ်အကိုင်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့် စတဲ့ ဘဝကို အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိ နေထိုင်စေနိုင်တဲ့ အရာတွေအထိ ပါဝင်ပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေးမှာ အခြေခံ လက္ခဏာ လေး-ရပ် ရှိပါတယ်။
လူတိုင်းနဲ့သက်ဆိုင်ခြင်း- လူတိုင်း မိမိရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို တန်းတူညီမျှ ခံစား ရယူနိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်။
ငြင်းဆိုဖယ်ရှားမရခြင်း - အထူးအခြေအနေတွေမှာ တန်းတူညီမျှ တရားစီရင်ရေးကို အပြည့်အဝ လိုက်နာမှုမပြုဘဲ အခွင့်အရေးတွေကို ဖယ်ရှားလို့မရနိုင်ပါ။
ပိုင်းခြားမရခြင်း - အခွင့်အရေးတွေရဲ့ အတိုင်းအတာအားလုံးဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဆက်စပ်နေပါတယ်။
အပြန်အလှန်မှီခိုခြင်း - အခွင့်အရေးအားလုံးကို ကာကွယ် မြှင့်တင်မယ်ဆိုရင် အခွင့်အရေးတွေ အပြည့်ရနိုင်ပါတယ်။
အဲဒီအခွင့်အရေးတွေထဲကတချို့ကို ဥပဒေက ပြဌာန်းပါက သီးခြားအခြေအနေတွေမှာ ကန့်သတ်နိုင်ပေမယ့် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမှ လွတ်မြောက်ခွင့်၊ ကျွန်ပြုခြင်းမှ လွတ်မြောက်ခွင့်နဲ့ ထင်မြင်ယူဆပိုင်ခွင့်အပါအဝင် အခွင့်အရေးအတော်များများကိုတော့ ဘယ်လိုအကြောင်းမျိုးကြောင့်ဖြစ်စေ ကန့်သတ်တားမြစ်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ အဲဒါတွေကို ကန့်သတ်ချက်မဲ့ အခွင့်အရေးတွေ၊ ပယ်ဖျက်မရတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ (non-derogable rights) လို့ ခေါ်ပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးဆိုတာ ဘာလဲ။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးရဲ့ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာဖြစ်ရပ်တွေအပြီးမှာ ကုလသမဂ္ဂကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြတဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုနဲ့ ငြင်းပယ်မှုက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကို တွန်းအားပေးတဲ့ ဒါမှမဟုတ် ဖြစ်ပွားစေတဲ့ အရေးပါတဲ့ အချက်တစ်ခု အမြဲလိုလိုကို ဖြစ်နေခဲ့တာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိမြင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို အခြေခံတဲ့ နိုင်ငံတကာ စည်းမျဉ်းတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲဖို့နဲ့ အနာဂတ်ကာလမှာ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ဖရိုဖရဲ အခြေအနေတွေကို တားဆီးရန် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို ထူထောင်ဖို့အတွက် အထွေထွေညီလာခံက ၁၉၄၆ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ထင်ရှားတဲ့ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကို ကြေညာချက်မူကြမ်းတစ်စောင် ရေးဆွဲဖို့ တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံက ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၂၁၇ A (III) ဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း (UDHR)ကို ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေဆိုင်ရာ စနစ်တစ်ခုလုံးရဲ့ အခြေခံဖြစ်တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြေညာစာတမ်းဟာ ယခုနှစ်မှာ ၇၅နှစ် ပြည့်မြောက်မှာဖြစ်ပြီး၊ အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ ကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြေညာစာတမ်းဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးတွေကို ပြဌာန်းဖို့အတွက် ပထမဦးဆုံးသော နိုင်ငံတကာ ဥပဒေစာတမ်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ ကျော်က မူကြမ်းရေးဆွဲရာမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက လွတ်လပ်ရေးကြေညာပြီး လအနည်းငယ်အကြာမှာပင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း (UNHR) မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ အခြေခံမူတွေနဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို လက်ခံကာ ကြေညာစာတမ်းကို ထောက်ခံမဲပေးခဲ့တဲ့ ပထမဆုံးနိုင်ငံတွေထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။
ကြေညာစာတမ်းတစ်ရပ်အနေနဲ့ UDHR ဟာ ပင်ကိုအားဖြင့် ဥပဒေကြောင်းအရ ချည်နှောင်ထားခြင်းမရှိပေမယ့် ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေး အခင်းအကျင်းအပေါ်မှာ သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိပြီး၊ ကမ္ဘာအနှံ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ အမျိုးသား ဥပဒေတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်အခြေခံတဲ့ ဥပဒေမူဘောင်နဲ့ နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းတွေ ပေါ်ပေါက်လာရေးတို့မှာ ဩဇာသက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ UDHR ရဲ့ မူဝါဒတွေဟာ နိုင်ငံအားလုံးက အသိအမှတ်ပြု လက်ခံထားတာဖြစ်လို့ ကြေညာစာတမ်းမှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့၊ မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ ကာကွယ်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတွေအပေါ် ဥပဒေဆိုင်ရာ တာဝန်တွေအပ်နှင်းထားတဲ့ ထုံးတမ်းဥပဒေရဲ့ အာဏာကို ယူထားပါတယ်။ UDHR က နိုင်ငံသားနဲ့ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ စာချုပ် လေးခု အနက် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်တို့နှင့်အတူ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေမူကြမ်းကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကြေညာစာတမ်းမှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေက များစွာသော ကုလသမဂ္ဂလက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ရန်ပုံငွေများနဲ့ အစီအစဉ်များကို ဖွဲ့စည်းစေတဲ့၊ သူတို့ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို သတ်မှတ်စေတဲ့ နောက်ကွယ်က တွန်းအားတစ်ခုဖြစ်စေခဲ့တာကလည်း မှတ်သားစရာဖြစ်ပါတယ်။
UDHR က သူ့ရဲ့ အားလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ တန်ဖိုးကို ခိုင်မာစေကာ ဘာသာပေါင်း ၅၀၀ ကျော်ထိ ဘာသာပြန်ဆိုထားပြီး၊ မြန်မာဘာသာဖြင့်လည်း ရရှိနိုင်ပါတယ်။
UDHR က သင့်ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို ဘယ်လို အကာအကွယ်ပေးပါသလဲ။
UDHR က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး စနစ်အတွက် အခြေခံ စာတမ်းဖြစ်တဲ့အတိုင်း အပိုဒ်ခွဲပေါင်း ၃၀ ဖြင့် ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ်ဘဝတွေရဲ့ အရပ်ဘက်၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ကဏ္ဍတွေပါဝင်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး နယ်ပယ်တစ်ခုလုံးကို ထည့်သွင်းထားပါတယ်။
သာတူညီမျှမှုနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိခြင်း သဘောတရားတွေက ဒီစနစ်အတွက် အဓိက ဖြစ်ပါတယ်။ လူမဆန်မှုကနေ တွေးဆလို့မရနိုင်တဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခတွေကို ကမ္ဘာစစ်ကြီးက ဘယ်လို ယူဆောင်လာခဲ့တယ်ဆိုတာ လက်ခံထားကာ၊ လူအားလုံးဟာ တန်းတူဖြစ်ပြီး လူမျိုး၊ အသားအရောင်၊ ကျား-မ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ၊ နိုင်ငံရေးယူဆချက် သို့မဟုတ် အခြား ယူဆချက်၊ နိုင်ငံနဲ့ဆိုင်တဲ့ သို့မဟုတ် လူမှုအဆင့်အတန်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဇစ်မြစ်၊ ပိုင်ဆိုင်မှု၊ မျိုးရိုးဇာတိ သို့မဟုတ် အခြားအဆင့်အတန်း စတာတွေအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မရှိစေရလို့ UDHR မှာ ပြတ်ပြတ်သားသား ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့်မဆို ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကို လှုံ့ဆော်ချက်မှန်သမျှကိုလည်း တားမြစ်ထားပါတယ်။
အဲဒီသဘောတရားတွေက အားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တယ်လို့ UDHR မှာ အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အဓိက အခွင့်အရေးတွေဖြစ်တဲ့ ရှင်သန်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ လုံခြုံစိတ်ချခွင့်တို့နဲ့ အပြည့်အဝ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ အခွင့်အရေးတွေရဲ့ အပြန်အလှန် မှီခိုနေမှုကို ဖော်ပြပြီး၊ ရှင်သန်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ လုံခြုံစိတ်ချခွင့်တို့ဟာ သာတူညီမျှမှုနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိခြင်းတို့နဲ့ ဆက်စပ်နေတာကို UDHR မှာ ဖွင့်ဆိုထားပါတယ်။ UDHR က ကာကွယ်ထားတဲ့ ပထမဆုံး အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်ဖြစ်တဲ့ ကျွန်ပြုခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်က စံနမူနာဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးနောက် UDHR က နိုင်ငံသားနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေရဲ့ အဓိက သဘောတရားတွေကို ဖော်ပြပါတယ်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးစဉ်ကာလအတွင်း ပြစ်မှုမမြောက်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေအတွက် တရားစွဲဆိုမခံရခွင့်နဲ့ အပြစ်မရှိသူဟု ယူဆခြင်းခံထိုက်ခွင့်အပါအဝင် ဥပဒေအရာ၌ သာတူညီမျှ ဆက်ဆံခံရမည့် လူတိုင်းရဲ့ အခွင့်အရေးကို အသိအမှတ်ပြုထားပါတယ်။ ဘယ်သူ့ကိုမှ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လူမဆန်စွာ ဂုဏ်ငယ်စေတဲ့ ဆက်ဆံမှုနဲ့ တရားဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ချုပ်နှောင်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြည်နှင်ခဏ်ခံရခြင်း မခံရစေဖို့အတွက်ကိုလည်း တားမြစ်ထားပါတယ်။ ချိုးဖောက်မှုများရှိပါက လူတိုင်း လွတ်လပ်ပြီး ဘက်မလိုက်တဲ့ တရားရုံးတော်ရဲ့ လူအများရှေ့မှောက်မှာ မျှတစွာ ကြားနာစစ်ဆေးခြင်း ခံစားပိုင်ခွင့်နဲ့ ချိုးဖောက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ နစ်နာချက်တွေအတွက် သက်သာခွင့်တို့ကို UDHR က ချမှတ်ထားပါတယ်။
နောက်ဆက်တွဲ အပိုဒ်တွေမှာတော့ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ကဏ္ဍဆိုင်ရာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အခွင့်အရေးတွေအကြောင်းကို ကူးပြောင်းသွားပြီး၊ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်နဲ့ အဲဒီအခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်မခံရခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာခွင့်၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ၊ မိသားစုနဲ့ နေအိမ်အသိုက်အဝန်းတို့နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခွင့်အရေး၊ ထိမ်းမြားလက်ထပ်ခွင့်နဲ့ မိသားစုထူထောင်နိုင်ခွင့်၊ ပစ္စည်းဥစ္စာ ပိုင်ဆိုင်နိုင်ခွင့်တို့ကို UDHR က ကာကွယ်ပေးထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခြေခံအခွင့်အရေးများစွာကို ချိုးဖောက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ပြစ်မှုတွေဖြစ်တဲ့ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ဖို့အတွက် ခိုလှုံရာ ရှာဖွေ နေထိုင်နိုင်ခွင့်ကို အထူးသဖြင့် ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အကာအကွယ် ပေးထားပါတယ်။ အဲဒီမူဝါဒက ၁၉၅၁ ခုနှစ် ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ညီလာခံအတွက် ကနဦးအခြေခံ ဖြစ်ပြီး၊ အပိုဒ် ၁၄ မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အထက်က အခွင့်အရေးတွေအားလုံးကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ လူတိုင်း လွတ်လပ်စွာ တွေးခေါ်ကြံဆနိုင်ခွင့်၊ ခံယူရပ်တည်နိုင်ခွင့်၊ သက်ဝင်ကိုးကွယ်နိုင်ခွင့်၊ ထင်မြင်ယူဆနိုင်ခွင့်နဲ့ ဖွင့်ဟဖော်ပြနိုင်ခွင့်ရှိတာကို UDHR က အသိအမှတ်ပြုထားပါတယ်။ အဲဒါတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက် အဲဒီအခွင့်အရေးတွေ တိုးမြှင့်ဖို့ လူအားလုံး ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးနိုင်ခွင့်နဲ့ ဖွဲ့စည်းနိုင်ခွင့်ရှိပြီး၊ နိုင်ငံရဲ့ ပြည်သူ့ဘဝတွေမှာ ထိရောက်စွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်လည်းရှိပါတယ်။
အဲဒီအခွင့်အရေးတွေဟာ လူမှုဖူလုံရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး၊ အစာအာဟာရ၊ အဝတ်အထည်၊ အိုးအိမ်နဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအပါအဝင် အေးချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် သင့်တင့်လျောက်ပတ်တဲ့ လူနေမှုအဆင့်အတန်း ရရှိခွင့်၊ ပညာသင်ယူနိုင်ခွင့်နဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးမှုဘဝမှာ ပါဝင်နိုင်ခွင့် စတာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့၊ မိမိနှစ်သက်ရာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းကို လွတ်လပ်စွာ ရွေးချယ်နိုင်တဲ့၊ သင့်မြတ်လျော်ကန်တဲ့ အလုပ်လုပ်ချိန်နဲ့ အနားယူခွင့် အပါအဝင် မျှတပြီး လုပ်ပျော်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေနဲ့လည်း တိကျစွာ ပေါင်းစပ်ထားပါတယ်။
နောက်ဆုံးပိုင်းမှာ “စုပေါင်း အထွေထွေ အခွင့်အရေး” လို့ခေါ်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ အဲဒီအခွင့်အရေးတွေကို ကျင့်သုံးရမယ့် အခြေခံနည်းလမ်းတွေကို သတ်မှတ်တာ၊ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ အသုံးမပြုနိုင်တဲ့ နယ်ပယ်တွေ သတ်မှတ်တာ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားတွေကို ဖော်ပြတာ၊ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို အသုံးချမှုကို တားမြစ်တာ စတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ လူတိုင်းရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို လေးစားလိုက်နာမှုရှိစေဖို့အတွက် သူတို့ကို ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အမိန့်အာဏာတစ်ရပ် ရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ စုပေါင်း အထွေထွေ အခွင့်အရေးတွေရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အဲဒီအမိန့်အာဏာဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးနဲ့သက်ဆိုင်သင့်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေ
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက စစ်တပ်မှ အာဏာရယူရန် ကြိုးပမ်းမှုအပြီး၊ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံးက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြေညာစာတမ်းမှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ အခွင့်အရေးတစ်ခုချင်းစီကို ခံစားခွင့် နဲ့/သို့မဟုတ် ကာကွယ်ပေးခြင်းတွေမှာ ဆုတ်ယုတ်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့တာကို အကြိမ်ကြိမ် ထောက်ပြခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
အရပ်သားပြည်သူလူထုအပေါ် ဦးတည်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေက ပြည်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေဖြစ်တဲ့ ရှင်သန်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ လုံခြုံစိတ်ချခွင့်၊ ဥပဒေအရမဟုတ်တဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်၊ ဥပဒေအရာ၌ သာတူညီမျှမှုရှိခြင်း၊ ဖွင့်ဟဖော်ပြနိုင်ခွင့်၊ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာခွင့်တို့အပြင် ဖွဲ့စည်းနိုင်၊ စုဝေးနိုင်၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမခံရတဲ့ အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို စနစ်တကျ ချိုးဖောက်ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။
တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လုံးဝ ပြိုလဲပြီးနောက် တရားစီရင်ရေးစနစ်ဟာ စစ်တပ်ဖွဲ့စည်းပုံအတွင်း ပေါင်းစည်းထားတဲ့အတွက် လွတ်လပ်မှုမှန်သမျှ ဆုံးရှုံးပြီး၊ ပြည်သူတို့မှာ ဥပဒေအရာ၌ အသိအမှတ်ပြုခံရမယ့်အခွင့်အရေး၊ ဥပဒေအရမဟုတ်တဲ့ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းမှ အကာအကွယ်ပေးခြင်း၊ အပြစ်မရှိဟု ယူဆခြင်းခံထိုက်ခွင့်အပြင် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို တားမြစ်ခြင်း စတဲ့ အခွင့်အရေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆိုးရွားစွာ ချိုးဖောက်ခံနေကြရပါတယ်။
ချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့အတူ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဟာလည်း စစ်တပ်နဲ့ ဥပဒေစနစ်တွေထဲမှာ အမြစ်တွယ်နေတဲ့အတွက် အထူးသဖြင့် လူနည်းစုအသိုက်အဝန်းတွေ ထိခိုက်ခံစားနေရပါတယ်။ တရားဥပဒေဆိုင်ရာနဲ့ ဗျုရိုကရေစီဆန်တဲ့ စနစ်တွေကို ပေါင်းစပ်အသုံးချမှုကြောင့် ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့ အခြား လူနည်းစုအသိုက်အဝန်းတွေဟာ နိုင်ငံတွင်း ပြည်သူ့ဘဝတွေမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး စတဲ့ အသက်ကယ်ဆယ်ရေးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို လက်လှမ်းမှီရယူနိုင်ခွင့်အပြင် လွတ်လပ်စွာ ရွေ့ပြောင်းသွားလာခွင့်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့်၊ ထိမ်းမြားလက်ထပ်ခွင့်နဲ့ သင့်တော်လျောက်ပတ်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ နေထိုင်ခွင့် စတဲ့ အခြား အခြေခံ အခွင့်အရေးတွေအပါအဝင် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်နဲ့ သူနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ဖယ်ရှားခံနေရပါတယ်။
၇၅ နှစ်ပြည့် UDHR နဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကို ဆက်လက် မြှင့်တင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်
နှစ်ပေါင်းများစွာကြာပြီးနောက် UDHR အနေနဲ့ ကမ္ဘာတဝန်း လူ့အခွင့်အရေးတိုးတက်မှုအပေါ် သိသာထင်ရှားတဲ့ သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လူ့အခွင့်အရေး မြှင့်တင်ရာမှာ တိုးတက်အောင်မြင်မှုအချို့မှာ-
ပြီးပြည့်စုံတဲ့ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး မူဘောင်တစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခြင်း၊
UDHR ရဲ့ အခြေခံမူတွေကို နိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံမူတွေ၊ ဥပဒေတွေနဲ့ မူဝါဒချမှတ်ရေးတွေမှာ ထည့်သွင်းရေးဆွဲခြင်း၊
အခွင့်အရေးတွေနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကာအကွယ် တိုးမြှင့်ခြင်း၊
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သိမြင်မှုကို တိုးမြှင့်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် လူ့အခွင့်အရေးတွေကို အပြည့်အဝ အသုံးချဖို့ သေချာစေရေးမှာ များပြားလှတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါ့အပြင် ကမ္ဘာအနှံ့ နေရာတိုင်း လူတိုင်း ဘယ်လို ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမှ မရှိဘဲ အဲဒီအခွင့်အရေးတွေ ခံစားနိုင်စွမ်းရှိအောင် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် အခွင့်အရေးတစ်ခုစီတိုင်းကို ကာကွယ်ဖို့၊ မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ အရပ်ဘက်၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေအပါအဝင် ဘဝ စာမျက်နှာအားလုံးမှာ ခံစားနိုင်စေဖို့ သေချာစေရေးဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်ဖြစ်လာပါတယ်။ အဲဒီ ပန်းတိုင်ဆီရောက်ရှိအောင် စုပေါင်းကြိုးပမ်းကြရာမှာ ကုလသမဂ္ဂ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ များစွာသော ဒေသအမျိုးမျိုး၊ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ဆောင်ရွက်နေကြပါတယ်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၇ ရက်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့အောင်မြင်သော အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း
အသက် ၄၃ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သော မသီရိအောင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြို့ငယ်လေးတစ်ခုဖြစ်သော ပြင်ဦးလွင်မြို့ဇာတိဖြစ်ပြီး၊ ရန်ကုန်တွင်အခြေစိုက်လုပ်ကိုင်နေသည့် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဤအင်တာဗျူးတွင် မသီရိက လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်နေရသည့် ကာလအတွင်း မြန်မာအမျိုးသမီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များအား ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းများ ရပ်တည်အောင်မြင်နိုင်စေရန် သူမအနေဖြင့် မည်ကဲ့သို့ အကူအညီပေးနေသည်ကို ရှင်းလင်းပြောဆိုထားပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၃ နှစ်အကြာတွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျုံ့သွားခဲ့သောကြောင့် အရှေ့အာရှတွင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းသာလျှင် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါမတိုင်မီ ယခင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအခြေအနေသို့ ပြန်မရောက်သေးသည့် နိုင်ငံဖြစ်လာသည်။[1] စစ်ပွဲများအရှိန်မြင့်လာပြီး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းများ လည်း ပို၍ဆိုးရွားလာသောကြောင့် မိသားစုများစွာသည် ငွေကြေးဒုက္ခရောက်ရသည့်အပြင် အခက်အခဲရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းများလည်း အဆုံးစွန်အခြေအနေသို့ရောက်လာသည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများသည် ထိခိုက်လွယ်သူများဖြစ်ပြီး အခြေအနေများသည် ကျား-မ ရေးရာ (Gender) တန်းတူညီမျှရေးနှင့် အမျိုးသမီးစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများတွင် သိသိသာသာ ဆုတ်ယုတ် ကျဆင်းသည့်အခြေအနေသို့ ဦးတည်လာခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများ လုပ်နိုင်သည့်အရာ၊ လုပ်သင့်သည့်အရာဟူသည့် ရိုးရာအစဉ်အလာ စံသတ်မှတ်ချက်များက ၎င်းတို့ကို ကျွမ်းကျင်မှုလိုအပ်သည့်အလုပ်အကိုင်များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ခေါင်းဆောင်နေရာများသို့ လက်လှမ်းမီရရှိမှုတွင် အတားအဆီးများဖြစ်စေသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် လစာ နည်းပါးသည့် အလုပ်အကိုင်များတွင်သာ နေရာရကြသည်။ ထို့အပြင် ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အထိခိုက်ဆုံး အလုပ်အကိုင်ကဏ္ဍများတွင်လည်း အမျိုးသမီးများပါဝင်နှုန်းသည် လိုအပ်သည်ထက် အဆမတန် ပိုများနေပြီး [2] အမျိုးသမီး အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင် နှုန်းအထိ များလာသောကြောင့် ၅ ဆ တက်လာခဲ့သည်။[3]ဤပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေတွင် မသီရိအောင် (မြန်မာအမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများပံ့ပိုးကူညီရေးကွန်ရက် Women Transforming Myanmar (WTM) တည်ထောင်သူ) သည် အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်အားထက်သန်သူဖြစ်ပြီး၊ အကျပ်အတည်းရင်ဆိုင်ရသည့်ကာလများအတွင်း ရေရှည်တည်တံ့အောင်မြင်သည့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း လုပ်ငန်းများဖန်တီးပေးရန် အမျိုးသမီးတစ်ဦးချင်းအလိုက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပို၍သာယာဝပြောပြီး ကျား-မ တန်းတူညီမျှသော အခြေအနေရောက်ရှိရေးအတွက် အရေးကြီးသည့် ခြေလှမ်းတစ်ရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန်လည်း မျှော်မှန်းထားသည်။ မသီရိကိုယ်တိုင် အစီအစဉ်ရေးဆွဲခဲ့သည့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှု (Transformative Feminist Leadership) အစီအစဉ်မှတစ်ဆင့် မြန်မာအမျိုးသမီးများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် UN Women သည် မသီရိနှင့် မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဤအစီအစဉ်ကို ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ချိန်မှစ၍ အမျိုးသမီးပေါင်း ၅၂၂ ဦး သည် UNDP (မြန်မာ)၏ မကြာသေးမီက စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သော e-learning platform အပါအဝင် လူကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ရသော (in-person) သင်တန်းများ၊ စောင့်ကြည့်လေ့လာ အကဲခတ်မှုများနှင့် အခြားပံ့ပိုးမှုများကို လက်လှမ်းမီ ရရှိခဲ့ကြသည်။ဤအင်တာဗျူးတွင် မသီရိက မြန်မာနိုင်ငံတွင် UN Women နှင့် သူမ လက်တွဲဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် လုပ်ငန်းများအကြောင်းနှင့် သူမကိုယ်ပိုင် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ရသည့် ဘဝခရီးလမ်းအတွေ့အကြုံများကို ပြောပြထားပါသည်။ အစ်မအနေနဲ့ Women Transforming Myanmar ကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေတဲ့အပြင် အစ်မရဲ့ခင်ပွန်းနဲ့အတူ အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလည်း ပိုင်ဆိုင်ထားသူတစ်ဦးလို့ သိရပါတယ်။ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး ဘယ်လို ဖြစ်လာတာပါလဲ။၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ လခစားအလုပ်တွေကထွက်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု စလုပ်ဖို့ ကျွန်မအမျိုးသားနဲ့ ကျွန်မ တိုင်ပင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်တုန်းက မြန်မာနိုင်ငံက တဖြည်းဖြည်းချင်းစပြီး လမ်းပွင့်လာတဲ့ကာလ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာကုမ္ပဏီတွေ အတော်များများ ဝင်လာကြတယ်၊ အင်တာနက်ကို လူတိုင်း အသုံးပြု လာနိုင်တော့ စွန့်ဦးတီထွင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို စပြီး လူသိများလာပါတယ်။ ကျွန်မတို့က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်အားထက်သန်ကြသူတွေပါ။ ကျွန်မတို့အတွက် အရေးကြီးဆုံးအရာက ကျွန်မတို့ကလေးတွေအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးဖန်တီးပေးဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်ခဲ့တဲ့အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုမထိခိုက်တဲ့ သစ်သားအဟောင်းတွေ ပြန်လည်ပြုပြင်ရောင်းချတဲ့ ပရိဘောဂလုပ်ငန်းတစ်ခုကို ကျွန်မတို့ စလုပ်ခဲ့ပါတယ်။အဲ့ဒီအချိန်ထိ ကျွန်မက ကော်ပိုရိတ်ကဏ္ဍပိုင်းမှာ လုပ်နေခဲ့တာ ၁၅ နှစ်လောက်ရှိပြီဆိုတော့ ကျွန်မက “ ငါ ပရောဂျက်ကြီးတွေ အများကြီးလုပ်နိုင်ခဲ့တာဘဲ။ ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းလုပ်ရင်လည်း အဆင်ပြေလွယ်ကူမှာဘဲ” လို့ တွေးမိတယ်။ အဲ့ဒါက ကျွန်မ တွေးခဲ့တာပါ။ အစမှာ ကျွန်မအမျိုးသားနဲ့ ကျွန်မ အိပ်မက်တွေ အကြီးကြီးမက်ခဲ့တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်း စဖို့ဆိုတာ ခက်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းအဆင့်တိုင်းမှာ ငွေရေးကြေးရေးကအစ စာရင်းအင်းနဲ့ ဈေးကွက်ရှာဖွေတာအဆုံး အားလုံးကို ကျွန်မတို့ အောက်ခြေကစပြီး လေ့လာခဲ့ရပါတယ်။ ဒါဆို အစ်မတို့အနေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု လည်ပတ်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုများ သင်ယူခဲ့ပါသလဲ။ ပံ့ပိုးကူညီမှုများ ရခဲ့ပါသလား။ ကံကောင်းစွာနဲ့ဘဲ accelerator program မှာ ကျွန်မတို့ အရွေးခံခဲ့ရပါတယ်။ နည်းပြအပါအဝင် လမ်းညွှန်သူတွေနဲ့အတူ ကျွန်မတို့တွေ သုံးလ သင်ခဲ့ရပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို အစီအစဉ်ရေးဆွဲဖို့ မဟာဗျူဟာအမျိုးမျိုးကို သင်ခဲ့ရတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်မ MBA အောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဘွဲ့ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှာ ရခဲ့တာပါ။ ကျွန်မ သင်ယူခဲ့ရတဲ့ အရာတွေက ကျွန်မအတွက် အတွေးအမြင်သစ်တွေရစေပြီး ကမ္ဘာသစ်တစ်ခု လမ်းပွင့်သွားသလို ခံစားမိတယ်။ အခြားသူတွေအားလုံးကိုလည်း အဲ့ဒီလိုမျိုး သိစေချင်တယ်။ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် startups အစပျိုးလုပ်ငန်းတွေအားလုံး ဒီလိုအသိပညာတွေ ရဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ကျွန်မ သဘောပေါက်ခဲ့ တယ်။ သူတို့အနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ ရက်တိုသင်တန်းတွေ၊ လမ်းညွှန်မှုနဲ့ နည်းပေးလမ်းပြမှုတွေကို လက်လှမ်းမီ လေ့လာသင်ယူနိုင်ဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့အတွက် အစ်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင် network ကို စဖို့ ဒီအချက်တွေက လှုံ့ဆော်မှု ဖြစ်စေခဲ့တာလား။ ဟုတ်ပါတယ်။ Women Transforming Myanmar (WTM) ကို ကျွန်မ ၂၀၂၀ မှာ စပြီး တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကူးစက်နေချိန်ပါဘဲ။ လူတွေက ကိုယ့်အိမ်ထဲမှာပဲ ကိုယ်နေကြရတယ်။ ကော်ပိုရေးရှင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက သူတို့ရဲ့ ဝန်ထမ်းအင်အားတွေကို လျှော့ချခဲ့သလို လစာတွေကိုလည်း လျှော့ခဲ့ကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတော်တော်များများက သူတို့ရဲ့ အိမ်ဟင်းချက်တာကို ထုတ်ကုန်တွေလိုမျိုး ရောင်းချဖို့အတွက် အင်တာနက်အသုံးပြုလာတာ ကျွန်မတွေ့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်ဆိုတာ သူတို့မသိကြဘူး။ သူတို့အချင်းချင်း ကူညီဖေးမနိုင်အောင် ကျွန်မ သူတို့ကို ဆက်သွယ်ချင်တယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အစပျိုးလုပ်ဖို့ကော ရေရှည်မှာရပ်တည်နိုင်အောင် ကျွန်မ သူတို့ကို ကူညီချင်တယ်။ ဒါမှလည်း သူတို့တွေက တခြား အမျိုးသမီးတွေအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးနိုင်မှာပေါ့။ ဒါကြောင့် သင်တန်းနဲ့ အသိပညာမျှဝေတဲ့ သင်တန်းအစီအစဉ်တွေကို ကျွန်မတို့ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ ကျွန်မတို့ကွန်ရက်အတွင်းမှာ အမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်ပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော် ရှိလာပါပြီ။ ပြီးတော့ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲ (webinar)တွေ၊ သင်တန်း၊ စကားဝိုင်းတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလေ့လာရေးခရီးတွေနဲ့ ကွန်ရက် ချိတ်ဆက်ပွဲတွေကို ကျွန်မတို့စီစဉ်ပေးတဲ့အပြင်၊ လမ်းညွှန်ပြသမှုနဲ့ ဆွေးနွေးအကြံပေးတာတွေကိုလည်း ကမ်းလှမ်းပေးနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးအဖြစ်နဲ့ အစ်မရဲ့အတွေ့အကြုံပေါ်အခြေခံပြီး အစ်မကိုယ်တိုင် စီစဉ်ရေးဆွဲခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training) အစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်ဖို့ UN Women နဲ့ အစ်မတို့ မကြာသေးခင်က မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ အသေးစိတ် ပြောပြပေးပါလား။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလကနေ ဒီဇင်ဘာလအထိ လက်ရှိ ရှိနေပြီးသားနဲ့ ရည်မှန်းချက်ကြီးတဲ့ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေကို လူကိုယ်တိုင် (in-person) တက်ရောက်ရတဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းအပါအဝင် အွန်လိုင်းနဲ့ လက်တွေ့စာသင်ခန်းပါ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ လေ့လာသင်ယူမှုအဝန်းအဝိုင်းတစ်ခုကို ဖြည့်ဆည်းပံ့ပိုးပေးထားပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က လူမှုအပြောင်းအလဲကိုဖြစ်စေပြီး ပိုပြီး သာတူညီမျှမှုရှိတဲ့ အားလုံး အကျုံးဝင် ခံစားခွင့်ရှိတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပေါ်ထွန်းလာဖို့အတွက် အသေးစား၊ အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေကို စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေတစ်ဆင့် တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုတွေဆီ ဦးတည်ဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက် မျှော်မှန်းထားပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့သင်တန်းက ခေါင်းဆောင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ကျား-မ တန်းတူညီမျှရေး ပေါင်းစပ်သင်ကြားမှုအပေါ် အဓိက အလေးထားပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ UN Women နဲ့ ကျွန်မတို့က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရေးဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ ဘုံရည်မှန်းချက် ရှိထားလို့ဖြစ်ပါတယ်။ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုအကြောင်းကို သူတို့တွေ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ လေ့လာကြပြီးတော့ ခေါင်းဆောင်ကောင်းဖြစ်လာနည်းနဲ့ တာဝန်ယူမှုရှိတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတည်ဆောက်ပုံတွေကိုလည်း လေ့လာကြရပါတယ်။ အမျိုးသမီးအများစုအတွက်တော့ ကျား-မ ရေးရာ အလေးထားတဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းက ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးအများစုက သူတို့ရဲ့ကျေးရွာနဲ့ လူထုအသိုက်အဝန်းအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးဖြစ်နေရုံနဲ့ သူတို့ရဲ့အသံတွေ လျစ်လျူရှုခံရပုံကို ရင်ဖွင့်ပြောဆို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ သင်တန်းကာလအတွင်းမှာ သူတို့ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ဒီလိုအတွေ့အကြုံတွေ ဖလှယ်ရတာ သူတို့အနေနဲ့ လုံခြုံစိတ်ချပြီး အချင်းချင်း ရိုင်းပင်းကူညီကြပါတယ်။ UNDP အနေနဲ့ မကြာသေးခင်က မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အသေးစား၊ အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ရည်ရွယ်တဲ့ အခမဲ့ eLearning portal ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေထံ လက်လှမ်းမီရောက်ဖို့ WTM နဲ့ UN Women က ဒီပလက်ဖောင်းကို ဘယ်လို အသုံးပြုနေလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောပြပေးပါလား။ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းနဲ့ ကျား-မ ရေးရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး လေ့လာသင်ယူမှုအစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို UN Women နဲ့ ကျွန်မတို့ အတူပူးပေါင်းပြီး ရေးဆွဲခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို သူတို့လျှောက်လှမ်းရတဲ့ လမ်းခရီးအဆင့်ဆင့်၊ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပံ့ပိုးကူညီဖို့ ကျွန်မက အွန်လိုင်းကနေ ဖိုရမ်ပလက်ဖောင်းမှာ လမ်းညွှန်ပြသမှုတွေ လုပ်ပေးပါတယ်။ အွန်လိုင်းလေ့လာသင်ယူရေးအစီအစဉ် တစ်ခုလုံးကနေ အပြည့်အဝအကျိုး ရှိအောင် သေသေချာချာ သင်ကြားပေးပါတယ်။ အခမဲ့လေ့လာနိုင်တဲ့ ဒီပလက်ဖောင်းကို အောက်တိုဘာလထဲမှာ စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီး ၃၉၇ ဦး စာရင်းသွင်းခဲ့ရာမှာ ၂၃၉ ဦးက သင်တန်းတက်ရောက်အောင်မြင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ရကြပြီး သူတို့ရဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း လျှောက်လှမ်းရာ ခရီးလမ်းမှာ အရေးပါတဲ့မှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်မှာပါ။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းအစီအစဉ် (Transformative Feminist Leadership programme) မှာ တက်ရောက်ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေအကြောင်းကို ပြောပြပေးပါဦး။ တချို့အမျိုးသမီးတွေက ဒီအကျပ်အတည်းကာလအတွင်းမှာ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ အပိုဝင်ငွေရှာဖို့ လိုပါတယ်။ တချို့တွေကျတော့လည်း မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နိုင်ငံတကာမှာ သူတို့အနေနဲ့ ပျိုးထောင်လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုခု တည်ထောင်ဖို့အထိ ကြီးမားတဲ့ ရေရှည်ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိကြပါတယ်။ ကျွန်မတို့သင်တန်းမှာ အစားအသောက်နဲ့ ဆက်စပ်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အတော်များများ ပါဝင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အထည်အလိပ်၊ ဖိနပ်၊ အသုံးအဆောင်နဲ့တွဲဖက်ပစ္စည်း၊ လက်မှုပစ္စည်းစတာတွေ ထုတ်လုပ် ရောင်းချတဲ့ အမျိုးသမီးတွေလည်းပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အနုပညာရှင်၊ လယ်သမား၊ စိတ်ကျန်းမာရေး ကုသပေးသူနဲ့ စီးပွားရေးသင်တန်းနည်းပြတွေ၊ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းက ဆရာ၊ဆရာမတွေ၊ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေလည်း ပါဝင်ကြပါတယ်။ ပလက်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်း စီမံခန့်ခွဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အတိုင်ပင်ခံလုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးနဲ့ ကာဗွန်ဓါတ်ငွေ့လျှော့ချရေးစနစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တခြားအမျိုးသမီးတစ်ဦးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အဖွဲ့ထဲမှာ နယ်ပယ်စုံ လုပ်ငန်းစုံကို ကိုယ်စားပြုပြီး ပါဝင်နေတဲ့သူတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ပညာရပ်၊ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို အချင်းချင်း မျှဝေဖလှယ်ကြပါတယ်။ ဒီလို ကျား-မ ရေးရာ အလေးထားတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ပံ့ပိုးမှုမျိုးက သူတို့အတွက် ဘာကြောင့် အလွန် အရေးကြီးပါသလဲ။ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ မြန်မာပြည်တွင်းမှာရော နိုင်ငံတကာမှာပါ အတားအဆီး အခက်အခဲ မျိုးစုံကို ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပံ့ပိုးဝန်ဆောင်မှုတွေကို လက်လှမ်းမီ မရနိုင်ကြဘူး။ ဥပမာ - သူတို့ ရယူနိုင်တဲ့အချိန်မျိုးမှာ အထောက်အပံ့က အသင့်ရှိနေတာမျိုးနဲ့ သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ခေါင်းစဉ်တွေ ပါဝင်တာမျိုးတွေဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အမျိုးသမီးတွေ အနေနဲ့ ငွေကြေးပံ့ပိုးမှုမှာ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ငွေကြေးပံ့ပိုးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသမီးဦးဆောင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေ ရှာဖွေပေးရင်းနဲ့ ကျွန်မတို့ ကြိုးစားကူညီပေးသွားမှာပါ။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training)ဟာ သူတို့ ကြုံတွေ့ရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေအားလုံးကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အတွေ့အကြုံတွေမျှဝေဖို့၊ ပြဿနာတွေကို အတူတကွဖြေရှင်းဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်လို့ သင်တန်းသူတွေပြောတာ ကြားရတော့ အလွန် အံ့ဩ ဝမ်းသာဖြစ်ရပါတယ်။ အမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်များစွာကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့၊ အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ကူညီဖို့နဲ့ သူတို့ရဲ့ပန်းတိုင်တွေဆီ ရောက်ရှိအောင်မြင်ဖို့ ကျွန်မအနေနဲ့ UN Women နဲ့ ရှေ့ဆက် လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားဖို့ အမှန်တကယ် မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ အသေးစိတ်သိရှိလိုပါက -အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ(MSMEs) အတွက် UNDP E-learning Portal) တွင် မသီရိက အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training)ကို ကူညီလမ်းညွှန်ပေးထားပါသည်။ ဤ e-learning platform သည် အခမဲ့ အထောက်အကူပြု ရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရှိ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များအား ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများ ခိုင်မာအားကောင်းစေရန်၊ တာဝန်ယူမှုရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အလေ့အကျင့်များ တိုးတက်စေရန်နှင့် လုပ်ငန်းအကျိုးအမြတ်ကို မြှင့်တင်ရာတွင် အထောက်အကူပြုစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ Women Transforming Myanmar ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှု (Transformative Feminist Leadership) အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍လည်း အသေးစိတ်လေ့လာနိုင်ပါသည်။ [1]2023 Myanmar Economic Monitor : Challenges Amid Conflict. Washington, D.C. World Bank Group. Available online.[2] International Labor Organization (ILO) brief, Employment in Myanmar in 2021: A rapid assessment. Available online.[3] Myanmar Labor Market Update 2023, ILO. Available online. *ဤဆောင်းပါးကို UN Women ဝက်ဘ်ဆိုက်ဒ် တွင် မူရင်းရေးသားထုတ်ဝေထားပါသည်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၅ ရက်။
ထောပတ်သီးပျိုးခင်းမှ အမျိုးသမီးစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ခြင်းဆီသို့
မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ အမျိုးသမီးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးနှင့် မိမိကိုယ်ကိုဖူလုံရေးအတွက် ကြိုးစားရုန်းကန်လျက်ရှိသည်။ တစ်ချိန်က ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုဒဏ်ကို ခံခဲ့ရသည့် ဒေသတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း အဆိုပါ အမျိုးသမီးများအဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC) မှ ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့်အတူ ၎င်းတို့၏ လေ့လာသင်ယူနိုင်မှုနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များ ဖန်တီးရန် စတင်ခဲ့ကြသည်။ ဤအမျိုးသမီးများ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အတားအဆီးများကို ချိုးဖျက်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ရပ်ရွာအတွင်း အမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ပြန်လည်သတ်မှတ်ရန်ပင်ဖြစ်သည်။ဤအမျိုးသမီးများ၏ ကြိုးစားအားထုတ်မှုများအား အသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ကျား-မ တန်းတူညီမျှရေးနှင့် အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများအား အထောက်အကူဖြစ်စေရန်အတွက်သော်လည်းကောင်း၊ UNODC အနေဖြင့် ဤအမျိုးသမီးများ၏ ပျိုးပင်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများကို ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။ အဆိုပါလုပ်ငန်းများသည် ထိုအမျိုးသမီးအဖွဲ့များအား အပိုဝင်ငွေကို ထောက်ပံ့ပေးရုံသာမက UNODC အစားထိုးသီးနှံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအမံ၏ စံနှုန်းများနှင့်လည်း ကိုက်ညီလျက်ရှိသည်။ပျိုးပင်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများနှင့်စပ်လျဥ်း၍ ဤအမျိုးသမီးများအဖွဲ့သည် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုကြောင့် ပြုန်းတီးသွားသော သစ်တောများအား ပြန်လည်ပျိုးထောင်ရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေရန်နှင့် စျေးကွက်တွင် လူကြိုက်များသော ထောပတ်သီးမျိုးစိတ်များကို စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေပိုမိုရရှိစေရန် Hass ထောပတ်သီးမျိုးစိတ်အား ပျိုးပင်ထုတ်လုပ်၍ စိုက်ပျိုးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါသည်။ UNODC ၏ လမ်းညွှန်ပံ့ပိုးမှုများဖြင့် အမျိုးသမီးအဖွဲ့များသည် Hass ထောပတ်သီးမျိုးစိတ် စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ကိုင်းဆက်ခြင်းအနုပညာကို ကျွမ်းကျင်အောင် လေ့လာသင်ယူခဲ့ကြရပြီး ကောင်းမွန်သောရလဒ်များကို ရရှိခံစားခဲ့ကြရပါသည်။ ဤထောပတ်သီးပျိုးပင်များသည် အမျိုးသမီးအဖွဲ့များ၏ ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုအောက်တွင် ၅ လမှ ၆ လအတွင်း ရှင်သန်ပေါက်ဖွားလာခဲ့ပြီး ထိုပျိုးပင်များကို စျေးကွက်သို့ အောင်အောင်မြင်မြင် ရောင်းချနိုင်ခဲ့သောကြောင့် အမျိုးသမီးအဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ဝင်ငွေများကို စတင်ရရှိလာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အနာဂတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် သီးသန့်ရန်ပုံငွေတစ်ခု ထူထောင်နိုင်စေခဲ့ကြသည်။ "အခုလို တစ်ဖက်တစ်လမ်းကနေ အပိုဝင်ငွေတွေလည်းရတဲ့အတွက်ကြောင့် တစ်ကယ်ဘဲဝမ်းသာရပါတယ်။ ပိုပြီးတော့အားရစရာကောင်းတာက ဒီဝင်ငွေတွေကို စီးပွားရှာရခက်ခဲတဲ့ အခုလို ရာသီချိန်တွေမှာ ရရှိလို့ဘဲဖြစ်ပါတယ်။ ထောပတ်သီးပျိုးပင်လုပ်ငန်းကနေ ရရှိလာတဲ့ ဒီဝင်ငွေတွေနဲ့ဘဲ ကျွန်မတို့အဖွဲ့ဝင်တွေအနေနဲ့ ကိုယ့်မိသားစုကို ပြန်ထောက်ပံ့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။" ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် Hass ထောပတ်သီးမျိုးစိတ်အား လူကြိုက်များလာပြီး Hass ထောပတ်သီးတစ်လုံး၏ စျေးနှုန်းသည် ဒေသတွင်းမျိုးစိတ်ထက် ငါးဆ ပိုမိုမြင့်မားလာခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ဝင်များ၏ အမြော်အမြင်နှင့် ကြိုးစားအားထုတ်မှုများသည် ၎င်းတို့အား ၎င်းတို့၏ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း တန်ဖိုးကြီး Hass ထောပတ်သီးပျိုးပင်များနှင့် ထောပတ်သီးများအား ရောင်းချနိုင်စေပြီး ကျွမ်းကျင်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရသော စိုက်ပျိုးသူများအဖြစ် အမျိုးသမီးအဖွဲ့ဝင်များ၏ ဂုဏ်သတင်းကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေသည် အဖွဲ့ဝင်အမျိုးသမီးတိုင်းအတွက် ဂုဏ်ယူစရာပင်ဖြစ်သည်။အမျိုးသမီးအချင်းချင်း စုပေါင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတဲ့ ကာလတစ်လျှောက် ကျွန်မတို့ အချင်းချင်း သင်ယူရမိခဲ့တဲ့ သင်ခန်းစာကတော့ အများနဲ့ စုပေါင်းလုပ်ဆောင်ခြင်းဟာ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီ လုပ်ကိုင်ရတာထက် ပိုပြီး အကျိုးများတယ်လို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။ ကျွန်မတို့ တစ်ဦးချင်းဆီကနေ ရှိနေတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေကို အချင်းချင်း မျှဝေပေးနိုင်တယ်။ ပြီးတော့ အသစ်သစ်သော ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို သင်ယူရပြီးတော့ အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်မှုကောင်းကောင်းနဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။ ယခုလို လုပ်ဆောင်လာခြင်းဖြင့် ကျွန်မတို့ သင်ယူရရှိခဲ့တာတွေကတော့ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ မတူညီတဲ့ အတွေးအမြင်တွေ ထင်မြင်ယူဆချက်တွေကို အလေးထားရမယ်။ အဲလို အလေးထားမှသာလျှင် နောက်ဆုံးမှာ ဘုံသဘောတူညီချက်တွေနဲ့ အလုပ်အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။UNODC ၏ ပံ့ပိုးပေးကူညီမှုမှာ ဤအမျိုးသမီးအဖွဲ့များအား ပျိုးဥယျာဉ်များနှင့် ထောပတ်သီးခင်းများ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်နိုင်ရုံသာမက အခြားအမျိုးသမီးများအား အလားတူလုပ်ငန်းများ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ကာ ၎င်းတို့၏ လူမှုအသိုက်အဝန်းအား ပိုမိုအကျိုးပြုနိုင်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။အမျိုးသမီးအဖွဲ့များမှ ပြောပြပေးခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတွင် UNODC မှ ကူညီပံ့ပိုးပေးမှု့များသည် အမျိုးသမီးများအတွက် ပညာရေး၏ စွမ်းအား ၊ စွမ်းဆောင်ရည် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုနှင့် စည်းလုံးစွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်စေတတ်သည့် အလေ့အကျင့်ကောင်းများကို ပြသနေသည်။ ထောပတ်ပင်များကို အမျိုးသမီးများကိုယ်တိုင် ကိုင်းဆက်ခြင်းနှင့် စိုက်ပျိုးခြင်းများ လုပ်ကိုင်နိုင်ခြင်းမှတဆင့် ကျား-မ တန်းတူညီမျှရေးသည် အမျိုးသမီးအတွက် အလှမ်းဝေးသည့် အိမ်မက်တစ်ခုမဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့လုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်းကို ပြပေးသည့် သက်သေတစ်ခုလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ အောင်မြင်မှု့ အသီးအပွင့် တစ်ခုချင်းစီတိုင်းတွင် အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်ရည်များကို အသိအမှတ်ပြုသည့် ဖျောက်ဖျက်မရသော မှတ်တိုင်တစ်ခုအဖြစ် ထင်ကျန်နေမည်ဖြစ်ပါသည်။ထောပတ်သီးပျိုးခင်း အစပျိုးလုပ်ငန်းသည် UNODC မှ ပံ့ပိုးကူညီပေးနေသည့် ဘိန်းစိုက်ပျိုးခြင်းကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို ခံစားနေရသည့် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ တောင်သူများအတွက် ကူညီပံ့ပိုးပေးနေသည့် အစားထိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေး စီမံချက်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ထိုစီမံချက်ကို ဖင်လန်အစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေအကူအညီဖြင့် UNODC မှ အမျိုးသမီးများအပါအ၀င် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသည့် တောင်သူများအား ပိုမို လုံခြုံပြီး သာယာ၀ပြောသော အနာဂတ်အတွက် ဆက်လက် အကူညီပေးနိုင်ရန် ကတိက၀တ်ပြုထားပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် UNODC ၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအကြောင်းများကို ပိုမိုသိရှိလိုပါက ဤလင့် ကို နှိပ်ပြီး လေ့လာနိုင်သည်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်။
လူပေါင်း နှစ်သန်းကျော်အထိ ရောက်ရှိကူညီနိုင်မှု- မြန်မာနိုင်ငံ အကျပ်အတည်းကာလအတွင်း ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် မျှော်လင့်ချက်များ
မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပြည်သူများသည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ အသက်ရှင်ရပ်တည်ရန် ခက်ခက်ခဲခဲ ရုန်းကန်နေကြရပြီး အကြောက်တရားများ စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့နေသည့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေထိုင်နေကြရပါသည်။ ဤအခြေအနေတွင် UNDP သည် အခက်အခဲကြားမှပင် မြေပြင်အခြေအနေများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေပါသည်။ UNDP သည် အလွန်ထိခိုက်လွယ်သော အကူအညီအလွန်လိုအပ်နေသည့် လူ ၂ သန်းသို့ ရောက်ရှိကူညီခဲ့ပြီး ထိုကူညီမှုသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အေဂျင်စီများမှ ရောက်ရှိသူ လေးသန်းထဲတွင် ပါ၀င်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ကျယ်ပြန့်သော ကူညီမှုများကို လုပ်ဆောင်နေပြီး မိတ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရသည့် ဆက်ဆံရေးရှိသော အေဂျင်စီအနည်းငယ်တွင် ပါဝင်ပါသည်။ အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်အပြီး သုံးနှစ်အကြာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် နေ့စဥ်နှင့်အမျှ အန္တရာယ်နှင့် စိတ်တုန်လှုပ်ဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်များစွာကို ကြုံတွေ့နေရသည်။ ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာနေသော ပဋိပက္ခများနှင့် အကျပ်အတည်း များသည် တိုင်းပြည်၏စီးပွားရေးကို ကမောက်ကမဖြစ်စေကာ ပြည်သူ များ၏ ဝင်ငွေနှင့် အလုပ်အကိုင်များလည်း ပျက်သုဥ်းပြီး ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုများကို ပြိုလဲစေခဲ့သည်။ ၎င်းအရာအားလုံး၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ရှင်သန်ရပ်တည်ရေးအတွက် ရုန်းကန်နေရသည့် သန်းပေါင်းများစွာသော လူများအပေါ်တွင် ဖိစီးထားသည်။နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းသည် တရွေ့ရွေ့ထိုးဆင်းလာကာ အောက်ခြေသို့ရောက်ပြီး ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမည့် အရိပ်အယောင်များမပြဘဲ တည့်မတ်ရန်ခက်ခဲသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေပါသည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ ၂၀၂၄ခုနှစ်အတွက် တိုးတက်မှုခန့်မှန်းချက်တွင် သုံးရာခိုင်နှုန်းမှ တစ်ရာခိုင်နှုန်းသို့ အဆင့်လျှော့ကျခဲ့သည်။ လယ်ယာ၀င်ငွေဆုတ်ယုတ်မှုသည် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခများ ပိုမိုပြင်းထန်လာသည့် ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများတွင် ဤဒဏ်ကို အဆိုးရွားဆုံးခံစားနေရသည်။ စား၀တ်နေရေးအခက်အခဲကို ယာယီနည်းလမ်းများဖြင့် ဖြေရှင်းနေရသည့် သူများအတွက် ဖြေရှင်းရေးနည်းလမ်းများအားလုံး ကုန်ဆုံးသွားသောအခါ နိုင်ငံရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုသည် နောက်ဆုံးနည်းလမ်း ထွက်ပေါက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုသို့သော မရေရာသည့် အခြေအနေများအောက်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အေဂျင်စီများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုနှင့် ပံ့ပိုးကူညီမှုများကို မည်သည့်နေရာတွင် အာရုံစိုက်ရမည်ကို သိရှိခြင်းမှာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာသည်။ UNDP နှင့် UN Women တို့၏ ပူးတွဲစစ်တမ်းကောက်ယူမှုတစ်ခုအရ ဤဆိုးရွားသောပတ်ဝန်းကျင်တွင် အမျိုးသမီးများသည် ဝင်ငွေကျဆင်းခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ သိသိသာသာရှားပါးလာခြင်း၊ လုပ်ခမရသောအလုပ်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများ တိုးမြင့်လာခြင်း၊ မလုံခြုံမှုနှင့် ကြောက်ရွံ့မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းစသည့် အချိုးအစားမညီမျှသော အကျိုးဆက်များကို ကြုံတွေ့ရကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။လုံခြုံမှုမရှိခြင်းသည် စိတ်ပိုင်းနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှစ်ခုစလုံးတွင် ဖြစ်သော်လည်း လူမှုဖူလုံရေး အာမခံချက်မရှိခြင်း၊ ငွေကြေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုများ မရှိခြင်းတို့ကြောင့် အများဆုံး ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အားနည်းချက်လည်း ဖြစ်သည်။ ထိုအခါလူများသည် အစားလျော့စားခြင်း၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများ မခံယူခြင်း၊ မိမိပိုင်ဆိုင်မှုများကို ထုခွဲရောင်းချခြင်းနှင့် ငွေကြေးချေးငှားခြင်းအစရှိသည့် အန္တရာယ်များသော ရေတိုဖြေရှင်းနည်းများကို အသုံးပြုကြရတော့သည်။ UNDP ၏ Myanmar Development Observatory (MDO) မှလည်း သုတေသနပြုချက်နှင့် အစီရင်ခံစာများထုတ်ဝေကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိခိုက်လွယ်ဆုံးသော လူဦးရေကို ဖော်ထုတ်နိုင်စေရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ကြီးထွားလာနေသော လိုအပ်ချက်များကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် အထောက်အပံ့များ ပေးအပ်နိုင်စေမည့် အရေးကြီးသော အချက်အလက်များကို ဆက်လက်ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိသည်။၂၀၂၃၊ မေလတွင် တိုက်ခတ်ခဲ့သော မိုခါဆိုင်ကလုန်း သည် နိုင်ငံ၏ နေရာအနှံ့အပြားကို ပျက်စီးစေခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီမှ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်နေသည့် ဒေသများတွင် ကြီးမားသော သွားလာရေးကန့်သတ်ချက်များ ပိတ်ပင်ချမှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း UNDP မှ လူပေါင်း ၇၀၀,၀၀၀ ကျော်ဆီသို့ ထောက်ပံ့ရေး အကူအညီများ ရောက်ရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး မုန်တိုင်းဒဏ်သင့်သူများ၏ နေအိမ်များ ပြုပြင်ခြင်း၊ လမ်းများရှင်းလင်းခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု တိုးတက်စေရန် မျိုးစေ့များ ဖြန့်ဝေပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ရပ်ရွာလူထုပိုင်ဆိုင်ပြီး ၄င်းတို့ကပင် စီမံခန့်ခွဲကာ ရေရှည်တည်တံ့သော ဖြေရှင်းနည်းကို ပံ့ပိုးပေးသည့် ရပ်ရွာရေပေးဝေရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများကိုလည်း တည်ဆောက်ပေးခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် UNDP က အရေးပေါ်အခြေအနေများတွင် လက်တွဲထူမပေးခြင်းသည် လက်ကမ်းပေးအပ်ခြင်းများကဲ့သို့ အရေးကြီးကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
“မုန်တိုင်းတိုက်လို့ ကျွန်မအရင်ကအလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ စက်ချုပ်ဆိုင်လည်းပြိုသွားတာ ကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ စက်ချုပ်ဆိုင်က ဘာမှမရှိတော့လောက်အောင် ပြိုကျပျက်စီးသွားလို့ ကျွန်မရဲ့အလုပ်ရှင်ကတော့ အခုအချိန်ထိ ပြန်ပြီးတည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးစားနေဆဲပါပဲ။ အရင်စက်ချုပ်တဲ့ အလုပ်ကိုပြန်ပြီး လုပ်ဖို့စောင့်နေတုန်းမှာ လတ်တလော ဝင်ငွေလည်းရပြီး စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေအောင်ဖန်တီးပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ဝမ်းသာမိပါတယ်။ ဒီကရတဲ့ လုပ်အားခတွေကို ကျွန်မတို့မိသားစု အစားအသောက် ဝယ်ယူတဲ့နေရာမှာ အသုံးပြုသွားမှာပါ။" ဟု ၂၀၁၉ ခုနှစ်က စစ်တွေသို့ စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာခဲ့သော၊ ယခုတွင်လည်း UNDP လမ်းရှင်းသည့်လုပ်ငန်းတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသူ မမြဝင်း (အမည်လွှဲ) မှ ပြောပြသွားခဲ့ပါသည်။ ရပ်ရွာလူထုအခြေပြု ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည် တည်ဆောက်ရေး ပရောဂျက်သည် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ရှစ်ခုရှိ မြို့နယ် ၂၉ မြို့နယ်တွင် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်း၊ ရပ်ရွာအခြေခံ အဆောက်အအုံများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် လူမှုအသိုင်းအ၀ိုင်းအတွင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု တည်ဆောက်ခြင်းတို့ဖြင့် လူဦးရေ ၇၅၀,၀၀၀ ကျော်ကို ရောက်ရှိကူညီနိုင်ခဲ့သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဒီရေတောနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်ကြသည့် ဒီရေတော ဂုံးနှင့် ပျားမွေးမြူခြင်းတို့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် နည်းပညာပံ့ပိုးမှုများ ကူညီပေးခဲ့ခြင်းသည် ဒီရေတောများ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရင်း အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများကို အထောက်အကူဖြစ်စေရုံသာမကဘဲ အရေးပါသော သဘာဝအကာအကွယ် ဒီရေတောများအပေါ် ဒေသခံတို့၏ တန်ဖိုးထား ထိန်းသိမ်းလိုစိတ်ကို မြှင့်တင်ပေးရာလည်း ရောက်ပါသည်။ အခြေခံအဆောက်အဦများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်း၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ပေးခြင်းနှင့်အတူ UNDP သည် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၁၀၀ နီးပါးကို လူ့အခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး၊ ကျားမတန်းတူညီမျှရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့အပါအဝင် အရေးကြီးသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအတွက် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးကာ အသိပညာပေးနိုင်ခဲ့သည်။ထိုသို့ အသိပညာပေးနိုင်မှုသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ခေါင်းဆောင်မှုအား ပံ့ပိုးပေးသည့်အပြင် ဒေသဆိုင်ရာ သက်ဆိုင်သူများကို လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးခြင်း၊ လုပ်သားခံစားခွင့်များကို အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ဒေသန္တရအဆင့်တွင် တာဝန်ခံမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို အာမခံမှု ရှိစေပါသည်။ ဤထောက်ပံ့မှုသည် လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများမှ လူ ၉၀,၀၀၀ ကို အိမ်ယာ၊ မြေယာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကူညီပံ့ပိုးမှုများတွင် လိုအပ်နေသူများအတွက် စွမ်းဆောင်ရည်တည်ဆောက်မှုကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သည်။ ဤပံ့ပိုးကူညီမှုသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသာမကဘဲ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍများအထိသို့ ရောက်ရှိစေပါသည်။ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော မြန်မာစီးပွားရေးကွန်ရက် (MSBN) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိစီးပွားရေး စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန်နှင့် တာဝန်ယူမှုရှိသော စီးပွားရေးအလေ့အကျင့်များ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန်အတွက် လုပ်ငန်းပေါင်း ၇၇၀ ကို စုစည်းထားကာ ရေရှည်တည်တံ့သော စီးပွားရေးရပ်ဝန်းကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။UNDP ၏ ရည်မှန်းချက်သည် ခိုင်မာသောအခြေခံအုတ်မြစ်များနှင့် မိတ်ဖက်များ တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၅ နှစ်ကုန်တွင် မြို့နယ် ၇၇ မြို့နယ်ရှိ လူပေါင်း ရှစ်သန်းဆီသို့ ရောက်ရှိကူညီရန်ဖြစ်သည်။ ထိုရည်မှန်းချက်သည် လာမည့်နှစ်များတွင် ပိုမိုကြီးထွားလာမည့် အကျပ်အတည်း ခရီးရှည်အတွက် ဖြတ်ကျော်ရမည့် နောက်ထပ်ခြေလှမ်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် UNDP သည် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရန် ကတိကဝတ်ပြုပြီး ကောင်းစွာပြင်ဆင်ထားပါသည်။အလွန်မလုံခြုံမှုရှိသော ဤအခြေအနေတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် လုပ်ငန်းများကို ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး မြင့်မားသောယုံကြည်မှုအဆင့်ဖြင့် ပံ့ပိုးပေးထားနိုင်ခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကျွမ်းကျင်နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ မြေပြင်လုပ်ငန်းများတွင် အစဥ်မပြတ်ရှိနေခြင်း၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအတွင်း တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်သူများနှင့်လည်း ဘက်မလိုက်သောပုံစံဖြင့် ဆက်ဆံပြောဆိုခြင်းများကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။
“မုန်တိုင်းတိုက်လို့ ကျွန်မအရင်ကအလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ စက်ချုပ်ဆိုင်လည်းပြိုသွားတာ ကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ စက်ချုပ်ဆိုင်က ဘာမှမရှိတော့လောက်အောင် ပြိုကျပျက်စီးသွားလို့ ကျွန်မရဲ့အလုပ်ရှင်ကတော့ အခုအချိန်ထိ ပြန်ပြီးတည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးစားနေဆဲပါပဲ။ အရင်စက်ချုပ်တဲ့ အလုပ်ကိုပြန်ပြီး လုပ်ဖို့စောင့်နေတုန်းမှာ လတ်တလော ဝင်ငွေလည်းရပြီး စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေအောင်ဖန်တီးပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ဝမ်းသာမိပါတယ်။ ဒီကရတဲ့ လုပ်အားခတွေကို ကျွန်မတို့မိသားစု အစားအသောက် ဝယ်ယူတဲ့နေရာမှာ အသုံးပြုသွားမှာပါ။" ဟု ၂၀၁၉ ခုနှစ်က စစ်တွေသို့ စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာခဲ့သော၊ ယခုတွင်လည်း UNDP လမ်းရှင်းသည့်လုပ်ငန်းတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသူ မမြဝင်း (အမည်လွှဲ) မှ ပြောပြသွားခဲ့ပါသည်။ ရပ်ရွာလူထုအခြေပြု ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည် တည်ဆောက်ရေး ပရောဂျက်သည် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ရှစ်ခုရှိ မြို့နယ် ၂၉ မြို့နယ်တွင် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်း၊ ရပ်ရွာအခြေခံ အဆောက်အအုံများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် လူမှုအသိုင်းအ၀ိုင်းအတွင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု တည်ဆောက်ခြင်းတို့ဖြင့် လူဦးရေ ၇၅၀,၀၀၀ ကျော်ကို ရောက်ရှိကူညီနိုင်ခဲ့သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဒီရေတောနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်ကြသည့် ဒီရေတော ဂုံးနှင့် ပျားမွေးမြူခြင်းတို့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် နည်းပညာပံ့ပိုးမှုများ ကူညီပေးခဲ့ခြင်းသည် ဒီရေတောများ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရင်း အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများကို အထောက်အကူဖြစ်စေရုံသာမကဘဲ အရေးပါသော သဘာဝအကာအကွယ် ဒီရေတောများအပေါ် ဒေသခံတို့၏ တန်ဖိုးထား ထိန်းသိမ်းလိုစိတ်ကို မြှင့်တင်ပေးရာလည်း ရောက်ပါသည်။ အခြေခံအဆောက်အဦများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်း၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ပေးခြင်းနှင့်အတူ UNDP သည် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၁၀၀ နီးပါးကို လူ့အခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး၊ ကျားမတန်းတူညီမျှရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့အပါအဝင် အရေးကြီးသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအတွက် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးကာ အသိပညာပေးနိုင်ခဲ့သည်။ထိုသို့ အသိပညာပေးနိုင်မှုသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ခေါင်းဆောင်မှုအား ပံ့ပိုးပေးသည့်အပြင် ဒေသဆိုင်ရာ သက်ဆိုင်သူများကို လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးခြင်း၊ လုပ်သားခံစားခွင့်များကို အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ဒေသန္တရအဆင့်တွင် တာဝန်ခံမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို အာမခံမှု ရှိစေပါသည်။ ဤထောက်ပံ့မှုသည် လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများမှ လူ ၉၀,၀၀၀ ကို အိမ်ယာ၊ မြေယာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကူညီပံ့ပိုးမှုများတွင် လိုအပ်နေသူများအတွက် စွမ်းဆောင်ရည်တည်ဆောက်မှုကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သည်။ ဤပံ့ပိုးကူညီမှုသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသာမကဘဲ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍများအထိသို့ ရောက်ရှိစေပါသည်။ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော မြန်မာစီးပွားရေးကွန်ရက် (MSBN) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိစီးပွားရေး စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန်နှင့် တာဝန်ယူမှုရှိသော စီးပွားရေးအလေ့အကျင့်များ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန်အတွက် လုပ်ငန်းပေါင်း ၇၇၀ ကို စုစည်းထားကာ ရေရှည်တည်တံ့သော စီးပွားရေးရပ်ဝန်းကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။UNDP ၏ ရည်မှန်းချက်သည် ခိုင်မာသောအခြေခံအုတ်မြစ်များနှင့် မိတ်ဖက်များ တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၅ နှစ်ကုန်တွင် မြို့နယ် ၇၇ မြို့နယ်ရှိ လူပေါင်း ရှစ်သန်းဆီသို့ ရောက်ရှိကူညီရန်ဖြစ်သည်။ ထိုရည်မှန်းချက်သည် လာမည့်နှစ်များတွင် ပိုမိုကြီးထွားလာမည့် အကျပ်အတည်း ခရီးရှည်အတွက် ဖြတ်ကျော်ရမည့် နောက်ထပ်ခြေလှမ်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် UNDP သည် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရန် ကတိကဝတ်ပြုပြီး ကောင်းစွာပြင်ဆင်ထားပါသည်။အလွန်မလုံခြုံမှုရှိသော ဤအခြေအနေတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် လုပ်ငန်းများကို ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး မြင့်မားသောယုံကြည်မှုအဆင့်ဖြင့် ပံ့ပိုးပေးထားနိုင်ခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကျွမ်းကျင်နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ မြေပြင်လုပ်ငန်းများတွင် အစဥ်မပြတ်ရှိနေခြင်း၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအတွင်း တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်သူများနှင့်လည်း ဘက်မလိုက်သောပုံစံဖြင့် ဆက်ဆံပြောဆိုခြင်းများကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်။
ပဋိပက္ခများအတွင်း နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ကြရသည့် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ အခက်အခဲကြား ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်မှုနှင့် သူတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် မျှော်လင့်ချက်အတွက် ပံ့ပိုးကူညီ
“စစ်ဘေးရှောင်စခန်းမှာ အမျိုးသမီးသုံး တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုပစ္စည်းတွေ ရရှိနိုင်မှုက အရမ်းအကန့်အသတ် ရှိပါတယ်။ အခုလိုအခြေအနေမှာ ကျွန်မတို့ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းများကို လက်လှမ်းမီ ရရှိဖို့ တော်တော်ခက်တယ်။ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ သင့်လျော်တဲ့ တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းမှု မရရှိတဲ့အခါ တော်တော်လေး စိတ်မသက်မသာ ခံစားရသလို အခြားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ၊ ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်တွေ တိုးလာစေပါတယ်” ဟု ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှ စစ်ဘေးရှောင်အမျိုးသမီး နန်ဒွယ်က ပြောပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနှင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများက မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုလိုအပ်ချက်များနှင့် နေရပ်စွန့်ခွာရွေ့ပြောင်းမှုများ ဖြစ်ရန် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသည်။ UNOCHA အစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိနေရပ်ရွှေ့ပြောင်းနေရသူ ၁.၈ သန်းကျော်ရှိပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်က အာဏာရယူပြီးကတည်းက ပဋိပက္ခနဲ့ မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူ ၁.၅ သန်း ရှိသည်။ အဆိုပါ လူဦးရေများထဲတွင် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များက အကျပ်အတည်းများ၏သက်ရောက်မှုကို မမျှတစွာ ပိုမိုခံစားကြရသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု လိုအပ်ချက်များနှင့် တုံ့ပြန်ရေးစီမံချက်အရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် လူ ၅.၃ သန်းကို အကူအညီပေးရန် ဦးတည်ထားမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အနက် ၂.၈ သန်း တနည်းအားဖြင့် ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများဖြစ်ပါသည်။ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု အကန့်အသတ်များရှိနေသော်လည်း နိုင်ငံအတွင်း လုပ်ဆောင်နေသည့် လူသားချင်းစာနာမှုဆောင်ရွက်နေသည့် အဖွဲ့များသည် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများ အပါအဝင် ထိခိုက်လွယ်ဆုံးလူများအတွက် အရေးကြီးသော အသက်ကယ်အကူအညီများကို ဆက်လက် ပံ့ပိုးပေးနေပါသည်။လိင်နှင့်မျိုးဆက်ပွားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ UNFPA သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခြေအနေကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအတွက် အမျိုးသမီး တစ်ကိုယ်ရေကျန်းမာရေး သုံးပစ္စည်းထုပ်များ ထောက်ပံ့ပေးရာတွင် ပြည်တွင်းရှိ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အမျိုးသမီးသုံးပစ္စည်းထုပ်များတွင် သန့်ရှင်းရေးသုံးပစ္စည်းများ၊ ဆပ်ပြာ၊ အတွင်းခံ၊ ဓာတ်မီးနှင့် အခြားတစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး ထုတ်ကုန်များကဲ့သို့သော မရှိမဖြစ်ပစ္စည်းများပါဝင်ပြီး အကျပ်အတည်းကာလအတွင်း အမျိုးသမီးများ၏ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု၊ ဘေးကင်းမှုနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိန်းသိမ်းရန် အထောက်အပံ့ဖြစ်စေပါသည်။ ပစ္စည်းဖြန့်ဝေခြင်းနှင့်အတူ ကျားမအခြေပြုအကြမ်းဖက်မှု နှင့်ပတ်သက်၍ အသိပညာမြှင့်တင်ရန်နှင့် ထိုအတွက် ရရှိနိုင်သောဝန်ဆောင်မှုများ၊ စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် စိတ်လူမှုဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှု၊ လိင်ပိုင်းနှင့် မျိုးဆက်ပွားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှု အချက်အလက်များ ပေးခြင်းများကို တွဲဖက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။နေရပ်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသည့်အခြေအနေတွင် အမျိုးသမီးသုံးပစ္စည်းထုပ်များသည် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများ၏ အခြေခံတစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး အတွက် လွန်စွာအရေးကြီးပါသည်။ သူတို့ကို မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ ရရှိစေသည်။ အထူးသဖြင့် စစ်ရှောင်စခန်းများတွင် အမျိုးသမီးလစဥ်သုံးပစ္စည်းများနှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးသုံးပစ္စည်းများကို ရရှိဖို့ အမျိုးသမီးများနှင့် အရွယ်ရောက်ပြီး မိန်းကလေးများအတွက် စိန်ခေါ်မှုများစွာရှိသည်။ “ပတ်ဝန်းကျင်က အခြေအနေတွေ တစတစယိုယွင်းလာတဲ့ကြားမှာ နေရတဲ့အခြေအနေမှာ အမျိုးသမီးသုံးပစ္စည်းထုပ်တွေက ကျွန်မတို့ အရေးပါနေသေးတယ်လို့ သတိပေးတယ်” ဟု ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတစ်ခုမှ အသက် ၂၀ အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးမှ ပြောပြသည်။ ပဋိပက္ခများအတွင်း အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများ၏ အထူးလိုအပ်ချက်များကို မကြာခဏ ဆိုသလို လျစ်လျူရှု မေ့လျော့နေတတ်ကြပါသည်။ UNFPA ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့သည် အရေးတကြီး လိုအပ်ချက်များကို ကူညီပေးရုံသာမက အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ ကျန်းမာရေး၊ အကာအကွယ်နှင့် သူတို့၏ အခွင့်အရေး၊ ဂုဏ်သိက္ခာရရှိစေရန် ဦးတည်ပါသည်။UNFPA ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အစီအစဥ်အရာရှိ ဒေါက်တာကျော်ဇက “လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအခြေအနေတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် အမျိုးသမီးသုံးပစ္စည်းထုပ်တွေ ပံ့ပိုးပေးမှုက အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ ဒါက သူတို့ရဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခက်အခဲ အဆင်ပြေပြီး သက်တောင့်သက်သာရှိဖို့သက်သက်ပဲ မဟုတ်ပါဘူး၊ စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် စိတ်လူမှုပိုင်းဆိုင်ရာသုခ ရရှိအဆင်ပြေစေဖို့လည်း ဖြစ်ပါတယ်”ဟုပြောသည်။ ဤပစ္စည်းများသည် အခြေခံတစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုရရှိဖို့ လိုအပ်တဲ့ အရေးပေါ်အကူအညီ ဖြစ်ရုံသာမက ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ သူတို့၏အခွင့်အရေးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာကို ပြန်လည်ရရှိနိုင်စေရန် ကူညီစွမ်းဆောင်ပေးပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများရှိ နေရပ်ရွှေ့ပြောင်း အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအတွက် UNFPA ၏ အမျိုးသမီး တစ်ကိုယ်ရေကျန်းမာရေးသုံးပစ္စည်းထုပ်များ ပံ့ပိုးပေးမှုကို DFAT-Australia၊ Central Emergency Response Fund (CERF)၊ Canada နှင့် Women and Girls First Programme တို့မှ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပေးထားပါသည်။*ဤဆောင်းပါးကို UNFPA Myanmar website တွင် မူရင်းထုတ်ဝေထားပါသည်။
5 ၏ 1
အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်ကြောင်း
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၀၄ ရက်။
“အိမ်အကူလုပ်သားများကို စွမ်းရည် မြှင့်တင်ခြင်း - ပဌမဆုံးသော မြန်မာ့အိမ်အကူလုပ်သားအသင်း၏ ခရီးစဉ်ဖွင့်ပွဲ(အဖွင့်)”
ကျွန်မက ရန်ကင်းမြို့နယ်က ၃၃နှစ် အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ပါ။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ရပ်ကွက်ထဲက အိမ်တွေမှာဘဲ (အလုပ်ရှင်များ) အိမ်အကူအလုပ် လုပ်နေခဲ့တာပါ။ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ သီးခြားဖြစ်နေတာမျိုး၊ အထီးကျန်ဆန်တာမျိုး ကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းခဲ့ရတယ်။ လူတွေနဲ့စကားပြောဖို့ယုံကြည်ချက်မျိုးလဲ ကျွန်မမှာ ရှိမနေခဲ့ဘူး။ ဒါပေမဲ့ The Three Good Spoons ကပြုလုပ်တဲ့ “License to Stir” ဆိုတဲ့သင်တန်းကိုတက်ပြီးတဲ့အခါမှာတော့၊ အဲဒါလုံးဝ ပြောင်းလဲသွားတယ်။ အဲဒီသင်တန်းကနေ လက်တွေ့ကျတဲ့အရာများစွာကို သင်ကြားတတ်မြောက်ခဲ့ယုံမကဘူး၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု ပိုပြီးရှိလာတယ်။ ဖိစီးမှုတွေကို အလိုက်သင့် တွန်းလှန်နိုင်စွမ်းရှိလာတယ်၊ ပိုပြီးကြံ့ကြံ့ခံနိုင်လာတယ်။ ထပ်ပြီးမြင်လာ ရတာက၊ ကျွန်မအရင်က ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသလိုမျိုး ရုန်းကန် ရင်ဆိုင်နေကြရသူတွေကို ကျွန်မက ပြန်ပြီး ကူညီနိုင်တာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးကိုယ့်ကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုက၊ ကျွန်မကို အိမ်အကူလုပ်သားအသင်းကို ထူထောင်သူအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ဖြစ်လာဖို့ တွန်းအားပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီအသင်းအဖွဲ့က အိမ်အကူလုပ်သားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကိုသိလာအောင် အကူအညီပေးပါတယ်။”
ယုဝါ၊ License to Stir (သင်တန်းဆင်း)
အိမ်အကူလုပ်သား နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအိမ်အကူလုပ်သားအသင်းတည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်
Three Good Spoons (TGS) ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်မြို့မှာ အခြေစိုက်တဲ့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့လူမှုရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။သူတို့က အိမ်အကူလုပ်သားတွေအတွက် အချက်အပြုတ်သင်တန်းဖွင့်ထားတာ နှစ်များစွာကြာပြီဖြစ်တဲ့အပြင်၊ “License to Stir” လို့ခေါ်တဲ့ အထူးကြပ်မတ်သင်ကြားပေးတဲ့ရက်သတ္တပတ်လေးပတ်တာသင်တန်းကိုလဲ လုပ် ဆောင်ပေးလျက်ရှိတယ်။ အဲဒီသင်တန်းမှာ၊ တစ်ကိုယ်ရေကျန်းမာရေး၊ အာဟာရ၊ အလုပ် လုပ်ကိုင်ခြင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေ၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာအခွင့်အရေး စတာတွေကို ထည့်သွင်းသင်ကြားပေးပါတယ်။ သင်ခန်းစာတွေထဲမှာ အိုင်အယ်လ်အိုရဲ့ အိမ်အကူလုပ်သားများအတွက်သင့်လျော်သောအလုပ်အကိုင်ပြဌာန်းချက်၊ ၂၀၁၁ (အမှတ် ၁၈၉) လဲ ပါဝင်ပါတယ်။ The ILO TRIANGLE in ASEAN အစီအစဉ်က သက်မွေးသင်တန်းကျောင်းသစ်တစ်ခုကို ဖွင့်ဖို့ TGS ကိုထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာရော နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေမှာပါ သင့်လျော်တဲ့အလုပ်အကိုင် ဖြစ်ကြောင်းသေချာစေဖို့၊ ဒီသင်တန်းက အိမ်အကူလုပ်သားတွေကို လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှု၊ ဗဟုသုတတွေနဲ့ တပ်ဆင်ပေးတယ်။ သင်တန်းရဲ့ အဆုံးစွန်ပန်းတိုင်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးအိမ်အကူလုပ်သားတွေရဲ့ လုပ်ရည်ကိုင်ရည် နဲ့ မိမိကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ ဖြစ်တယ်။ သူတို့ဟာ ဘယ်နေရာမှာဘဲရှိရှိ၊ ကိုယ့်ရဲ့ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်မှုကိုထိန်းသိမ်းရမယ်၊ ကိုယ့်ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို အပိုင်ယူရမယ်၊ မတူကွဲပြားတဲ့ စီးပွားရေး လူမှုရေး အခင်းအကျင်းတွေနဲ့လိုက်လျော ညီထွေဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ရမယ်။ TGS သင်တန်း ပြီးဆုံးသွားတဲ့သူတွေက ဒီလုပ်ဆောင်မှုတွေမှာ တက်တက်ကြွကြွပါ ဝင် လှုပ်ရှားနေကြပြီး၊ အဖွဲ့ဝင်အခြေပြုအိမ်အကူလုပ်သားအသင်းကို ဖွဲ့စည်းရာမှာ အခရာကျတဲ့လူတွေဖြစ်နေကြပါပြီ။
“ကျွန်မက အိမ်အကူလုပ်သားအဖြစ်အလုပ်လုပ်နေတာ နှစ်အတန်ကြာ ရှိနေပါပြီ။ အစတုန်းက၊ ကျွန်မမှာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေ ရှိတယ်ဆိုတာကို မသိခဲ့ဘူး။ လူအများစုက အိမ်အကူအလုပ်ကို တခြားအလုပ်တွေနဲ့တူတဲ့ အလုပ်တစ်မျိုးလို့ မထင်ကြဘူး။ ဒီ TGS သင်တန်းကိုတက်ပြီးတဲ့အခါမှာမှ ကျွန်မရ ရမယ့်အခွင့်အရေး၊ ကျွန်မ ရသင့်တဲ့အခွင့်အရေး တွေကို သိလာတော့တယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့အသင်းကနေတဆင့်၊ အိမ်အကူအလုပ်ကို အလုပ်အကိုင်တစ်ခုအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုဖို့ စုပေါင်းအားပေး ထောက်ခံနိုင်တယ်။ ဒီအလုပ်အကိုင်ဟာ အကာအကွယ်ပေးမှု နဲ့ လေးစားမှုကို ခံစားပိုင်ခွင့် ရှိတဲ့အလုပ် ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့အတူတကွကြိုးစားရင် ကျွန်မတို့ရဲ့အသံကိုသူများ ကြားအောင် လုပ်နိုင်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ အိမ်အကူလုပ်သားတွေနဲ့ဖြစ်နိုင်သမျှ များများချိတ်ဆက်နိုင်အောင် ကျွန်မတို့ရဲ့ကွန်ရက်ကိုကျယ်ပြန့် အောင်လုပ်ဆောင်နေယုံတင်မကပဲ၊ တခြားနိုင်ငံတွေကိုအလုပ်အကိုင်ရဖို့အတွက် ရွှေ့ပြောင်းသွားကြတဲ့သူတွေနဲ့ပါ ချိတ်ဆက်နေပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာကြောင့်၊ အနီးအဝေးမှာရှိကြတဲ့ကျွန်မတို့နဲ့ ဘဝတူတွေ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေရကြတဲ့ အားလုံးသောပြဿနာမျိုးစုံပါဝင်တဲ့ ရုပ်ပုံကားချပ်ကို ရရှိနိုင်စေမှာဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့၊ ကျွန်မတို့ရဲ့ အသင်းထဲမှာ သတင်းအချက်အလက်တွေကို အတူတကွ ဝေမျှတာကနေတဆင့် စိန်ခေါ်မှုတွေ၊ အခက်အခဲတွေကို ယုံကြည်မှုရှိရှိနဲ့ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းဖို့ အထောက်အကူပေးနေပါတယ်။”
ကေဇင်နွယ်၊ License to Stir သင်တန်းဆင်း။
အိမ်အကူလုပ်သား နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအိမ်အကူလုပ်သားအသင်းတည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်
ယခုမှ စတင်ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ဒီအသင်းလေးဟာ အဖွဲ့ဝင်အသစ်တွေကိုစုဆောင်းဖို့၊ ဗဟုသုတတွေကိုမျှဝေဖို့၊ ပြည်တွင်းနဲ့နိုင်ငံရပ်ခြားမှာရှိတဲ့ အိမ်အကူလုပ်သားတွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အကောင်းဆုံးဘယ်လို အားပေး လူသိအောင် မြှင့်တင်ပေးကြမလဲ ဆိုတဲ့နည်းဗျူဟာကိုရေးဆွဲဖို့ ဆိုတဲ့တာဝန်ဝတ္တရားတွေကို၊ လက်ရှိ အဖွဲ့သားတွေစီ လမ်းလျှောက်သင်စ ခလေးခြေလှမ်းမျိုးနဲ့ လွှဲပြောင်းပေးနေပါတယ်။ တည်ထောင်သူ ၁၅ယောက်ကနေ ပြီးတော့ အသိပညာမျှဝေတာ၊ ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်တာတွေကို တက်တက်ကြွကြွလုပ်ဆောင်နေရင်းနဲ့ အဖွဲ့လေးက တော်တော်လေးကျယ်ပြန့်လာနေပါပြီ။ တစ်နှစ်အတွင်းမှာ၊ အဖွဲ့ဝင် ၅၀ အထိရှိ လာပြီး၊ ထိုင်း စင်္ကာပူ ကမ္ဘောဒီးယား အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ အိမ်အကူလုပ်သားတွေနဲ့ချိတ်ဆက်တဲ့ကွန်ရက်ကို တည်ထောင်နိုင်ခဲ့တယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှာ၊ ဒီအသင်းဟာ သူ့ရဲ့ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အစည်းအဝေးကို ကျင်းပနိုင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအစည်းအဝေးမှာ၊ အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ သူတို့အသင်းရဲ့ သတ်မှတ်တာဝန်နဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်၊ အသင်းရဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံကို ရေးဆွဲ ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြတယ်။ ပြီးတော့၊ ခေါင်းဆောင်တွေကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့ကြတယ်။ အခါအားလျော်စွာ စိန်ခေါ်မှုတွေရှိပေမယ့်လည်း၊ ဘဝတူအိမ်အကူလုပ်သားတွေကို အားပေးမယ့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမယ့် တောင့်တင်းခိုင်မာ တက်ကြွတဲ့ အသင်းအဖြစ်တည်ဆောက်ဖို့ အသင်းသားတွေက သန္နိဌာန်ချထားကြတယ်။ ပြီးတော့ ပိုပြီးကျယ်ပြန့် များပြားလာမယ့် အဖွဲ့ဝင်တွေကိုအခြေခံပြီး၊ ဒီအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို အကြံပေး လူသိများအောင်တိုးမြင့်လုပ်ဆောင် နေပါတယ်။
“လတ်တလော၊ ကျွန်မက စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။ အခုအလုပ်မှာ အလုပ်မရခင်၊ မြန်မာနိုင်ငံက Three Good Spoons “ရဲ့ License to Stir” ဆိုတဲ့ သင်တန်းကိုတက်ခွင့် ရခဲ့တယ်။ စင်္ကာပူ နိုင်ငံကအလုပ်အတွက် ကျွန်မကိုအင်တာဗျူးလုပ်တဲ့အခါ၊ Three Good Spoons က ကျွန်မရဲ့ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီးထုတ်ပေးတဲ့ တရားဝင်လက်မှတ်ကို တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မယုံကြည်ပါတယ်၊ ဒါက ကျွန်မကိုအလုပ်ခန့်ဖို့အတွက်ရွေးချယ်တဲ့နေရာမှာ အဓိကအခန်းက ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ ကျွန်မဟာ လုပ်ခလစာပိုများများရတယ်၊ စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ဥပဒေအရ ခံစားခွင့်ရှိတာတွေ အားလုံးရတယ်။ အားလပ်ရက်တွေမှာ အိမ်အကူလုပ်သားတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်မရဲ့ အသိပညာ ဗဟုသုတ နဲ့ကျွမ်းကျင်မှုကို ပိုပြီးမြှင့်တင်ပေးမယ့် Three Good Spoons ရဲ့ နောက်ထပ်ပေးတဲ့သင်တန်းတွေနဲ့ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ တက်ကြွစွာပါဝင်လျက် ရှိပါတယ်။” - နော်ဒေးဘရိုက်၊ အိမ်အကူလုပ်သား (စင်္ကာပူနိုင်ငံ)
မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်အကူလုပ်သားအသင်းဟာ သင်တန်းတွေကိုပို့ချနေပြီဖြစ်တယ်၊ ပြီးတော့ သူတို့ကိုအကာအကွယ်ပေးတဲ့ သို့မဟုတ် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေနဲ့ လူမှုဖူလှုံရေးအစီအမံတွေကနေ အိမ်အကူလုပ်သားတွေကိုဖယ်ကြဉ်ထားတဲ့ ဥပဒေတွေ၊ မူဝါဒတွေအကြောင်းကို ဆွေးနွေးနေကြပြီဖြစ်တယ်။ ဒီအသင်းဟာ ပါဝင်တက်ရောက်လာကြသူတွေကို နိုင်ငံတကာစံနှုန်း၊ အထူးသဖြင့် အိမ်အကူလုပ်သားပြဌာန်းချက် ၂၀၁၁ (အမှတ် ၁၈၉)၊ ပြီးတော့ အကြမ်းဖက်ခြင်းနှင့် နှောင့်ယှက်ခြင်းဆိုင်ရာပြဌာန်းချက် ၂၀၁၉ (အမှတ် ၁၉၀) ကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးပါတယ်။ ဒီဒေသအတွင်းမှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံတည်းကသာ ပြဌာန်းချက်အမှတ် ၁၈၉ ကိုအတည်ပြုလက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ပါသေး တယ်။ ပြဌာန်းချက် အမှတ် ၁၉၀ ကို အာရှတိုက်မှာရှိတဲ့ဘယ်နိုင်ငံကမှ လက်မှတ်ရေးထိုးတာ မရှိသေးပါဘူး။ ဒါက ဘာကိုပြသနေသလဲ ဆိုရင်၊ အိမ်အကူလုပ်သားတွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေကိုအသိအမှတ်ပြုခံရဖို့ နဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မှာသူတို့ ရဲ့လုံခြုံမှုအတွက်အကာအကွယ်ရဖို့အတွက်၊ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းတဲ့ရုန်းကန်မှုကို အချိန်အတန်ကြာလုပ်ရနိုင်ဖွယ်ရှိသေး တယ်၊ ဆိုတာပါဘဲ။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒီအချက်က၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ ဒီအိမ်အကူလုပ်သားအဖွဲ့ကို ကြောက်ရွံ့တုန်လှုပ်သွားစေမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီအသင်းရဲ့ ဥက္ကဌဖြစ်တဲ့ မစ္စဘရစ်ဂျစ်သူက “အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖွဲ့စည်းဖို့ ဘယ်တော့မှမလွယ်ကူဘူး၊ ဒါပေမဲ့ အိမ်အကူလုပ်သားတွေကိုစည်းရုံးဖို့က ပိုလို့တောင်ခက်ခဲသေးတယ်။ အိမ်အကူအလုပ်ကို ဥပဒေအရ ကာကွယ်ခွင့် ခံစားပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ အလုပ်အကိုင်အဖြစ် အသိအမှတ်မပြုခြင်းက၊ ကျွန်မတို့ကို ပိုပြီးတော့ အကာအကွယ်မဲ့သူတွေဖြစ်စေပါတယ်။ အိုင်အယ်လ်အိုပြဌာန်းချက် အမှတ် ၁၈၉ ကို ပြဌာန်းပြီး အိမ်အကူလုပ်သားတွေအတွက် သင့်လျော်ကောင်းမွန်တဲ့ အလုပ်အကိုင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားပါတယ်။ အလုပ်ရှင်တွေကအဲဒီ အိုင်အယ်လ်အိုပြဌာန်းချက်ကို လေးစားပြီး၊ ကျွန်မတို့ရဲ့ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေကို ပေးစေချင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို အသိအမှတ် ပြုပေးသင့်ပြီး၊ ဝန်းကျင်အသစ် တွေမှာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်လုပ်ကြမယ့်သူတွေ အထူးသဖြင့်၊ လူငယ်အိမ်အကူလုပ်သားတွေအတွက် ကျွမ်းကျင်မှု သင်တန်းတွေ ပိုပြီး ရှိနေသင့်ပါပြီ။”
Three Good Spoons အတွက် နည်းပညာပံ့ပိုးမှု နဲ့ သင်တန်းတွေပေးတာ လိုအပ်ပါတယ်။ ILO TRIANGLE IN ASEAN အစီအစဉ်ကလဲ မူရင်းနိုင်ငံနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းသွားရောက်မယ့်နိုင်ငံ နှစ်ခုစလုံးမှာ၊ နည်းဗျူဟာကျကျဖွင့်ထားတဲ့ Migrant Worker Centres (MCs) (ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ သတင်းအချက်အလက်စင်တာများ) တွေရဲ့ ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်မှုတွေကို ပံ့ပိုးပေးလျက် ရှိပါတယ်။ ဒီစင်တာတွေဟာ လုပ်ငန်းကဏ္ဍအားလုံးက အိမ်အကူလုပ်သားတွေကို သတင်းအချက်အလက် ၊ ဥပဒေဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှု၊ သင်တန်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးမှု တွေကိုပေးနေပါတယ်။ မြန်မာ့အိမ်အကူလုပ်သားတွေက ကိုယ်သွားရောက်မယ့်နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ဒီရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား သတင်းအချက်အလက်စင်တာ ဘယ်တစ်ခုကိုမဆို ဆက်သွယ်နိုင်တယ်။ ထိုင်း နဲ့ စင်္ကာပူ နှစ်နိုင်ငံ မှာ HOMENET နဲ့ HOME ဆိုတဲ့၊ အိမ်အကူလုပ်သားတွေကို အဓိကထားပြီး အကူအညီပေးတဲ့ အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ ရှိပါတယ်။ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေပေးနေတဲ့ကွန်ရက်ကြီးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့်၊ အိမ်အကူလုပ်သားများရဲ့ သီးသန့်ဖြစ်နေတဲ့ ခံစားမှုကို ချိုးဖျက်ပေးရာနေရာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို သက်သာမှုရစေတဲ့နေရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအသင်းအဖွဲ့နဲ့ အခြား အဖွဲ့အစည်းတွေ ပိုပြီးတော့ ချိတ်ဆက်လုပ်ဆောင်မှုများလာခြင်းက၊ ဒုက္ခ ပြဿနာတွေနဲ့ရင်ဆိုင်ရချိန်မှာ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်မှုကို ရရှိစေတယ်။ ဒါ့အပြင်၊ တခြားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခွင့်ရတာ၊ စိတ်ဖြေလျှော့ခွင့် ရတာ၊ ပျော်ရွှင်ခွင့်ရတာ ဆိုတဲ့အခွင့်အလမ်းတွေကိုလဲ ရစေပါတယ်။ နိုင်ငံများအကြား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေက ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှု ဖြစ်စဉ်အတွင်းရှိ အကူအညီပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အစမှအဆုံး ပံ့ပိုးပေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
“လွတ်လပ်သောအသင်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းနဲ့ စုပေါင်းတောင်းဆိုခွင့်ဟာ အခြေခံကျတဲ့အခွင့်အရေးတွေဖြစ်တာကြောင့်၊ လုံးဝကွဲပြားခြားနားမှုမရှိပဲ၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေအပါအဝင် အလုပ်သမားအားလုံးနဲ့သက်ဆိုင်သင့်တယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့မှာတော့ အလုပ်သမားအတော်များများက အဖွဲ့အစည်းမဖွဲ့နိုင်ကြတဲ့အပြင်၊ အဖွဲ့အစည်းတွေထဲဝင်ရောက်ပြီး စုပေါင်းတောင်းဆိုခြင်းက အရင်းခံပြီးရလာတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ခံစားနိုင်ခွင့်လဲ မရှိကြဘူး။ အိမ်အကူလုပ်သား တွေ၊ အထူးသဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းအိမ်အကူလုပ်သားတွေဟာ ဒီအခြေခံအခွင့်အရေးကို ခံစားခွင့်ရရှိမှု အနည်းဆုံးသူ တွေအထဲမှာ ပါဝင်နေတယ်။ တစ်ချိန်ထဲမှာဘဲ၊ ဒီအလုပ်သမားအုပ်စုဟာ အလုပ်နဲ့ဆက်နွှယ်တဲ့အကြမ်းဖက်မှု၊ အနှောင့်အယှက်တွေကနေ အကာအကွယ်အမဲ့ဆုံးလူတွေ ဖြစ်နေကြရပြန်တယ်။ အခု ကျွန်မတို့က ၁၆ရက်တာ ကျား-မ အခြေပြု အကြမ်းဖက်မှုဆန့်ကျင်ရေး လှုံ့ဆော်မှုအစီအစဉ်ကို စတင်ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်တာကြောင့်၊ ကျွန်မတို့ အိုင်အယ်လ်အိုအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပထမအဦးဆုံး အိမ်အကူလုပ်သားအသင်းရဲ့ တိုးတက်မှုတွေအတွက် အလွန် ဂုဏ်ယူပါတယ်။ အိမ်အကူလုပ်သားများစွာထံသို့ အရောက်လှမ်းနိုင်အောင်လို့၊ အကြမ်းဖက်မှု အနှောင့်အယှက် ပေးမှုတွေ ကင်းတဲ့အလုပ်အကိုင်လောကကြီးဖြစ်လာဖို့အတွက် ဒီအသင်းကို ဆက်ပြီး အဆုံးစွန် ပံ့ပိုးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
Anna Engblom (အကြီးတန်း နည်းပညာအကြံပေး)၊ TRIANGLE in ASEAN programme ILO
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၀၇ ရက်။
ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုရှိသော မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များတွင် ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် အချိန်ရောက်ပြီ ဖြစ်ပါသည်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့ကို ကမ္ဘာတစ်လွှားတွင် ဂုဏ်ပြုကျင်းပကြသည့်အလျောက် မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားရှိ အမျိုးသမီးများသည်လည်း လူမှုဘဝ ကဏ္ဍပေါင်းစုံရှိ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ အခွင့်အရေးများနှင့် ချမ်းသာသုခအတွက် ဆက်လက် ရပ်တည် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ စိန်ခေါ်မှု အခက်အခဲမျိုးစုံအကြား အမျိုးသမီးများနှင့် အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ထိခိုက်လွယ်ပြီး ဖယ်ကြဉ်ခံထားရသူများအတွက် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး ကူညီပံ့ပိုးမှုများ ဖြည့်ဆည်းပေးရာတွင် ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု များသည် အသိအမှတ်ပြုခံရခြင်းမရှိသလို ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုမှာလည်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ လျော့ကျနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များသည် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အနာဂတ်ကံကြမ္မာအတွက် ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် တက်ကြွစွာပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို လက်တွေ့ပြသနေသည့်အတွက် ဤနေ့ဤရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂ (UN) အဖွဲ့ကြီးက အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များနှင့်အတူ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ရပ်တည်ပြီး ၎င်းတို့အား ဂုဏ်ပြုအပ်ပါသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ (၈) ရက်နေ့တွင်ကျရောက်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့အတွက် “အရှိန်အဟုန်နဲ့ တိုးတက်ဖို့ အမျိုးသမီးများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံစို့” ဟူသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ဆောင်ပုဒ်နှင့်အတူ ကျွန်ုပ်တို့ထောက်ခံရပ်တည်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုမှ ကင်းဝေးပြီး ပညာရေးနှင့် တူညီသည့်အလုပ်အကိုင်အခွင့်အရေးများ ရရှိရေး ပံ့ပိုးကူညီရန်အတွက် ပို၍ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုပါသည်။ အရှိန်အဟုန်နဲ့ တိုးတက်ဖို့ အမျိုးသမီးများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံစို့ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ၊ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ဆိုင်ကလုန်းမိုခါကဲ့သို့ ပြင်းထန်ဆိုးရွားသည့် ရာသီဥတုဒဏ်များကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းမျိုးစုံကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနှုန်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကစ၍ နှစ်ဆ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး၊ လူပေါင်း ၁၃ သန်းခန့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု မရှိသလို လူပေါင်း ၂.၆ သန်းခန့်သည် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာသူများ ဖြစ်ခဲ့သည်။[1] အမျိုးသမီးများ၊ မိန်းကလေးငယ်များ၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာသူများသည် ဖယ်ကြဉ်ခံရဆုံးသောလူများထဲတွင် ပါဝင်သည်။ အကျပ်အတည်းများကြောင့် ကျား-မ ကွာဟမှုကို သက်ဆိုးရှည်စေပြီး၊ လူကုန်ကူးမှု၊ ကျား-မ အခြေပြုအကြမ်းဖက်မှု(GBV)နှင့် အရွယ်မတိုင်မီ အဓမ္မလက်ထပ်စေခိုင်းမှု ခံရနိုင်ခြေ တိုးပွားလာခြင်းတို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုဒဏ်နှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု မရှိခြင်း စသည့်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို စုပြုံခံကြရသည်။ ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် အမျိုးသမီးများအခွင့်အရေးသည် စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ် အတွင်းတွင် ပါဝင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆောင်ရွက်ချက်လမ်းစဉ်၌ အခြေခံကျသောအချက်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက်အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဆုတ်ယုတ်မှုများကို ကျွန်ုပ်တို့ မြင်တွေ့နေရသည့်အပြင် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ ပညာသင်ကြားခွင့်၊ အလုပ်အကိုင်ရရှိခွင့်နှင့် အကြမ်းဖက်မှုကင်းသော ဘဝနေထိုင်မှုရရှိခွင့် စသည့်အခွင့်အရေးများနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းနေသည်ကို မြင်တွေ့နေရသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ ရသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို အားသစ်လောင်း အာရုံစိုက်အလေးထားရန်အချိန် ဖြစ်ပေသည်။ ၎င်းတို့၏ ရဲရင့်ပြီး ရဲစွမ်းသတ္တိရှိသော ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်စွမ်းကို အသိအမှတ်ပြုရန်နှင့် ရပ်တည်ကာကွယ်ပေးရန် အချိန်လည်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် အမျိုးသမီးဦးဆောင်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ အဖွဲ့အစည်းများသည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အားပေးလှုံ့ဆော်ခြင်း၊ အထောက်အပံ့နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုကို လေးစားရန်အတွက် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ခြင်းများတွင် ဦးဆောင်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ရှည်လျားလှသည့်သမိုင်းကြောင်း ရှိပါသည်။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးချင်းစီနှင့် အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းများသည် အရင်းအမြစ် အထောက်အပံ့ နည်းပါးခြင်း၊ များပြားလှသော အလုပ်တာဝန်များ ရင်ဆိုင်ရခြင်းနှင့် ကိုယ်စိတ်နွမ်းနယ်ပင်ပန်းခြင်း၊ နေ့စဥ်ဘဝတွင် အွန်လိုင်းနှင့် ခြိမ်းခြောက်ခြင်းနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကို ကြုံတွေ့ရခြင်းအပါအဝင် ဝန်နှင့်အားမမျှဘဲ ကာယအား၊ ဉာဏအား နည်းမျိုးစုံဖြင့် ပေးဆပ်နေရသော်လည်း ဤလုပ်ငန်းကို ၎င်းတို့ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလွန်များပြားသည့် အံ့ဩဖွယ်အရေအတွက်ဖြင့် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်ဦးရေ ၉.၇ သန်း သည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များရှိနေပြီး[2] တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရန်အတွက် အမျိုးသမီးရေးရာ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများမှာ မရှိမဖြစ် အလွန်အရေးပါသည်။ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ အသိပညာနှင့် ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်မှုများကို အသုံးပြု၍ ဝေးလံပြီး ရောက်ရန်ခဲယဉ်းသည့် ဒေသများရှိ လိုအပ်ချက်များရှိနေသော ပြည်သူလူထုများအတွက် အထောက်အပံ့များကို ဒေသအခြေအနေနှင့်အညီ အကျိုးရှိ ထိရောက်စွာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ကြသည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားဝင်ဖွံ့ဖြိုးရေးအကူအညီများအနက်မှ ၀.၆၈ ရာခိုင်နှုန်း သာလျှင် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများထံသို့ ရောက်ရှိသည်။[3] ၎င်းတို့အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီအဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း၏ အရေးပေပံ့ပိုးကူညီမှုကို လိုအပ်ပြီး လိုက်လျောညီထွေရှိမှုနှင့် ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိသော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို လက်လှမ်းမီရရှိရန် လိုအပ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအတွက် ဆက်လက်ရပ်တည်ပြီး ပံ့ပိုးကူညီဆောင်ရွက်ပေးပါမည်။ ကုလသမဂ္ဂနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်ဆောင်ရွက်နေသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ (ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ကျယ်ပြန့်စွာရှိနေသည့် အမျိုးသမီးဦးဆောင်အဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင်) သည် ယခင်နှစ်က အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်ဦးရေ အနည်းဆုံး ၁.၇ သန်းအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီများ ဖြည့်ဆည်းနိုင်ခဲ့သည်။[4] ဤအကူအညီများတွင် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ် ဦးရေ ၁.၂ သန်းအတွက် အစားအစာအထောက်အပံ့ပေးခြင်း၊ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်ဦးရေ ၁ သန်းကျော်အတွက် ကလေးသူငယ်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုနှင့်၊ ကျား-မ အခြေပြုအကြမ်းဖက်မှုနှင့် မိုင်းအန္တရာယ်ကာကွယ်မှု အကူအညီများ ပေးနိုင်ခဲ့သည်။[5] ထို့အပြင် ကျွန်ုပ်တို့သည် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်ဦးရေ ၅၇၀,၀၀၀ ကျော်အတွက် ရေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်သန့်ရှင်းရေးနှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး (WASH) အကူအညီများ[6] ပေးနိုင်ခဲ့ကာ၊ ၎င်းတို့၏ ဓမ္မတာလာချိန်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်နှင့် နို့တိုက်ချိန်များအပါအဝင် ကျန်းမာရေးနှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးတို့ကို ကောင်းစွာ စီမံလုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အထောက်အပံ့ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဤအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအတွက် ကျောင်းပညာရေးပြီးမြောက်ရန် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိရေး၊ သင့်တော်ကောင်းမွန်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ရရှိရေး၊ ကလေးယူမည့်အချိန်ကို ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ရှိရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုကင်းဝေးပြီး စွမ်းဆောင်ရည်ပြည့်ဝသည့် လူမှုဘဝများ နေထိုင်နိုင်ရေး သေချာစွာဖြစ်ပေါ်လာစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆက်လက်ရပ်တည်ပြီး ပံ့ပိုးကူညီမှုများပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့၏ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်းအတည်ပြု ပြောကြားအပ်ပါသည်။ “အမျိုးသမီးများအခွင့်အရေး ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် မျှတမှု၊ ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သာယာဝပြောသော လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် လက်တွေ့ကျသည့်လမ်းစဉ်ပါဘဲ”ဟု ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ယနေ့အလေးထား ပြောဆိုသွားသည့်စကားနှင့် “အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု အဆုံးသတ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာဆောင်ရွက်ချက်များတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ပါဝင်မှုနှင့် ခေါင်းဆောင်မှုကို အားပေးမြှင့်တင်ရန် အစီအစဉ်များ” တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ၎င်း၏ တိုက်တွန်းပန်ကြားမှုကို ကျွန်ုပ်တို့က ထပ်လောင်းပြောဆိုပါသည်။ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများကို တိုးတက်စေရုံသာမက လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ရပ်လုံးအတွက် ရေရှည်တည်တံ့သော လူမှုရေးဆိုင်ရာနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးများကိုပါ ဖန်တီးပေးရာရောက်သည်။
[1]UN OCHA Myanmar Humanitarian Update No. 35, January 2024. Available online.[2] Myanmar Humanitarian Needs and Response Plan 2024, UN OCHA, December 2023. Available online.[3] OECD, 2021. Data available online. [4] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online. [5] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online.[6] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online.
[1]UN OCHA Myanmar Humanitarian Update No. 35, January 2024. Available online.[2] Myanmar Humanitarian Needs and Response Plan 2024, UN OCHA, December 2023. Available online.[3] OECD, 2021. Data available online. [4] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online. [5] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online.[6] 2023 Myanmar Humanitarian Response Plan Year-End Dashboard. Available online.
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက်
ရခိုင်ပြည်နယ်အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ပဋိပက္ခများ တိုးမြင့်ဖြစ်ပွားနေသည့်အပေါ် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် အထူးစိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်မိပါသည်။ သက်ဆိုင်သူအားလုံးအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာရန်နှင့် အရပ်သားပြည်သူများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး အစွမ်းကုန် ဆောင်ရွက်ရန်တို့ကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က တောင်းဆိုလိုက်ပါသည်။
ယခုအထိ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရသူအရေအတွက် ၂ သန်းကျော် သွားပြီ ဖြစ်ပါသည်။
လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက် ၂၆၆၉ (၂၀၂၂) နှင့်အညီ အကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးသတ်စေရေးအတွက် ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း အာဆီယံအဖွဲ့၊ ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်ဖို့ ကတိကဝတ် ဆက်လက် ပြုထားပါသည်။
နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေနှင့်အညီ အရပ်သားပြည်သူများကို အကာအကွယ်ပေးသင့်ပြီး ထိုဥပဒေကို ချိုးဖောက်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသူများကိုလည်း တာဝန်ခံမှု တာဝန်ယူမှု ရှိစေရေး လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ထပ်လောင်းအတည်ပြုလိုက်ပါသည်။
လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အရေးပေါ် အကူအညီများနှင့် မဖြစ်မနေ လိုအပ်သည့် ဝန်ဆောင်မှုများ ပေးအပ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် လမ်းကြောင်းအားလုံးကနေ အတားအဆီး မရှိ ဝင်ရောက်သွားလာခွင့်ရဖို့ကိုလည်း အတွင်းရေးမှူးချုပ်က တောင်းဆိုလိုက်ပါသည်။
အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် အားလုံးပါဝင်သည့် တရားမျှတပြီး ငြိမ်းချမ်းတဲ့ အနာဂတ်တစ်ခုအတွက် မြန်မာပြည်သူများနှင့် သူတို့၏ ပြင်းပြသည့် ဆန္ဒများနှင့်အတူ တသားတည်း ရှိနေကြောင်း ထပ်လောင်း ပြောဆိုလိုက်ပါသည်။
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက်
အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုကို ဆက်လက်တိုးပွားစေသည့် နိုင်ငံတစ်ဝန်း စစ်တပ်၏ ပြင်းထန်သည့် တိုက်ခိုက်မှုများအပါအဝင် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်အားလုံးကို ကန့်ကွက်ရှုတ်ချသည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် အထူးသဖြင့် သူတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အပြည့်အဝ အသုံးချကြရန်အတွက်လည်း အတွင်းရေးမှူးချုပ်မှ ဆက်လက် တိုက်တွန်းပါသည်။
နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဥပဒေနှင့်အညီ အရပ်သားပြည်သူများကို အကာအကွယ်ပေးသင့်သည့်အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က ထပ်လောင်းအတည်ပြုသည်။
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၀၅ ရက်။
လွတ်လပ်စွာသင်းပင်းဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုဆိုင်ရာပြဌာန်းချက်များအား ကျယ်ပြောစွာ ချိုးဖောက်ထားသည်များကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ (ILO) ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်က တွေ့ရှိသည်။
ဂျီနီဗာမြို့ (ILO သတင်း) - အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာစုံစမ်း စစ်ဆေးရေးကော်မရှင်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ကတည်းမှစ၍ စစ်ဖက်အာဏာပိုင်များ၏ အပြုအမူများသည် အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများ၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ၏အခွင့်အရေးများ ကျင့်သုံးမှု အပေါ်ကန့်သတ်ချက်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်စေပြီး၊ သမဂ္ဂဝင်တို့အား သမဂ္ဂ၏လှုပ်ရှားမှုများ၌ ပါဝင်နိုင်စွမ်းမရှိတော့အောင် ဖြစ်စေသည်ဟု ကောက်ချက်ချသည်။
ထိုကဲ့သို့သောအပြုအမူများသည် လွတ်လပ်စွာသင်းပင်းဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် စုဝေးခွင့်ဆိုင်ရာပြဌာန်းချက် ၁၉၄၈ (အမှတ် ၈၇) အရ၊ မြန်မာနိုင်ငံကလိုက်နာရန် ရှိသည့်တာဝန်များကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုကော်မရှင်က လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအခြေအနေတွင် စစ်တပ်က ပုံစံမျိုးစုံသော အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုများကို အသုံးပြုလျက်ရှိသောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက် ၁၉၃၀ (အမှတ် ၂၉) အရ၊ ၎င်းလိုက်နာရန်ရှိသည့်တာဝန်များကို မလိုက်နာဟု တွေ့ ရှိသေးသည်။ အဓမ္မလုပ်အား (သို့မဟုတ်) မလုပ်မနေရခိုင်းစေမှုများ မဖြစ်ပွားအောင်တားဆီးသည့် လုံလောက်သောအပြစ်ပေး အရေးမှုများ မရှိဟုလည်း ပြောဆိုထားပါသည်။
ကော်မရှင်၏အစီရင်ခံစာ ၌ မြန်မာစစ်ဖက်အာဏာပိုင်တို့အား ထိုပြဌာန်းချက်နှစ်ခုကို စံတင်လောက်အောင် ချိုးဖောက်နေမှုအား ရပ်တန့်ရန်၊ နောက်ထပ်နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများကိုတားဆီးရန် “ချက်ချင်းအရေးယူ ဆောင်ရွက်” ဖို့ တိုက်တွန်းထားသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ မြန်မာစစ်တပ်အာဏာပိုင်များက အာဏာလွဲပြောင်းရယူပြီး ဒီမိုကရေစီ ထောက်ခံသည့် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပွဲများအား နှိမ်နင်းဖိနှိပ်မှုများပြုလုပ်ပြီးနောက် အိုင်အယ်လ်အိုအုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ မှ ထိုကော်မရှင်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မတ်လ၌ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များအား အကြမ်းဖက်မှု၊ အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများကို ပြင်းထန်စွာနှင့် ထပ်ဖန်တလဲလဲချိုးဖောက်မှု၊ အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခြင်းများအပေါ် အစီရင်ခံစာများအား အကဲဖြတ်ချင့်တွက်ရန် ဤကော်မရှင်ကို တာဝန်အပ်နှင်းခဲ့သည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးသည့် လွတ်လပ်သောကျွမ်းကျင်ပညာရှင် သုံးဦးသည် မျက်မြင်ထင်ရှားဖြစ်သည့် အဖွဲ့ အမျိုးမျိုးတို့ထံမှ ရေးသားတင်ပြချက်များကို စုဆောင်းသည်။ နိုင်ငံရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုအရေး၊ စီးပွားရေး ဘေးကျပ်နံကျပ်ဖြစ်မှု စသည့် အမှုအရေးပေါင်းများစွာ၏ ရိုက်ခတ်မှုကို ခံရသူများ၏ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်လာမှုများ၊ ထို့ပြင် ဤအရေးကိစ္စများကို ကျွမ်းကျင်စွာတတ်သိနား လည်သည့် ပညာရှင်များတို့၏ တင်ပြမှုများကို လက်ဝယ်ရရှိထားသည်။ ဤကော်မရှင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်မရှိသော်လည်း၊ ဤမျက်မြင်သက်သေများအားဖြင့် ဖြစ်နေသည့်အခြေအနေအပေါ် သတင်းအချက်အလက်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရရှိနိုင်ခဲ့သည်။
အိုင်အယ်လ်အိုဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အပိုဒ် ၂၈ အရ၊ ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ အစီရင်ခံစာသည် အထက်ပါကိစ္စများနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ၎င်း၏တွေ့ရှိချက်များ၊ မှတ်ချက်များနှင့် အကြံပြုတိုက်တွန်းချက်များကို စီစဉ် တင်ပြထားသည်။
အကြံပြုချက်များက စစ်ဖက်အာဏာပိုင်တို့အား အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များနှင့် အဖွဲ့ဝင်တို့ကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အကြမ်းဖက်နှိပ်စက်နေမှုများ၊ လူမဆန်ဆက်ဆံမှုများကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် လည်းကောင်း၊ မိမိတို့၏ အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများနှင့် တရားဝင်အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုများကို ကျင့်သုံးခြင်းနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသည့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တင်ထားသည့် စွဲချက်များကို ရုပ်သိမ်းပေးရန်လည်းကောင်း၊ အာဏာသိမ်းစကတည်းက ရပ်တံ့သွားသည့် အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုကို အပြည့်အဝ ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းပေးရန်လည်းကောင်း တိုက်တွန်းသည်။ အကြံပြုတိုက်တွန်းချက်များက စစ်တပ်နှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်အင်အားစုများက ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေနေမှုများ သို့မဟုတ် မလုပ်မနေရ အလုပ်ခိုင်းစေနေမှုများ၊ ထို့ပြင် စစ်တပ်တွင်းသို့ အဓမ္မလူစုဆောင်းနေမှုများကိုပါ ရပ်တန့်ရန်လည်း စစ်ဖက်အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းထားပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အဖွဲ့အစည်းများ၊ လုပ်ငန်းစဉ်များဖြင့် အုပ်ချုပ်သည့် အခြေအနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားသည်နှင့် အကောင်အထည်ဖော်ရမည့် နောက်ထပ်အဆိုပြုတိုက်တွန်းချက်များကို ဤအစီရင်ခံစာ၌စီစဉ်တင်ပြထားပါသည်။ ယင်းသည် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အားလုံးအား ဒီမိုကရေစီနည်းဖြင့် အပြည့်အဝအုပ်ချုပ်ရေးသို့ ငြိမ်းချမ်းစွာကူးပြောင်းမှုကို အောင်မြင်ရရှိဖို့ ကြိုးပမ်းကြပါရန်ပန်ကြားသည်။
ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ အစီရင်ခံစာကို ဂျီနီဗာမြို့ရှိ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံးသို့ ပေးပို့ထားပြီးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဤတိုက်တွန်းချက်များကို ၎င်းလက်ခံ မခံ ကြေညာရန်လည်းကောင်း၊ ထိုသို့မဟုတ်မူ၊ ဤကိစ္စကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (ICJ)သို့ လွှဲပြောင်းပေးဖို့ အဆိုပြုရန်လည်းကောင်း အချိန်ကာလသုံးလ ရရှိပါသည်။
အိုင်အယ်လ်အို၏ အတည်ပြုပြဌာန်းထားသော နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားရေးရာစံနှုန်းများကို လိုက်နာမှုမရှိသည့် ကြီးလေးသော စွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်အတွက်၊ အနှစ် ၁၀၀ကျော်ကြာ သမိုင်းတွင် ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်သည် ၁၄ ကြိမ်မြောက်ကော်မရှင်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ကော်မရှင်များသည် အိုင်အယ်လ်အို ကြီးကြပ်မှုယန္တရားများ၏ အမြင့်ဆုံးအဆင့်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။
(မှတ်ချက် - ဆီလျော်အောင်ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)
ထိုကဲ့သို့သောအပြုအမူများသည် လွတ်လပ်စွာသင်းပင်းဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် စုဝေးခွင့်ဆိုင်ရာပြဌာန်းချက် ၁၉၄၈ (အမှတ် ၈၇) အရ၊ မြန်မာနိုင်ငံကလိုက်နာရန် ရှိသည့်တာဝန်များကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုကော်မရှင်က လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအခြေအနေတွင် စစ်တပ်က ပုံစံမျိုးစုံသော အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုများကို အသုံးပြုလျက်ရှိသောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက် ၁၉၃၀ (အမှတ် ၂၉) အရ၊ ၎င်းလိုက်နာရန်ရှိသည့်တာဝန်များကို မလိုက်နာဟု တွေ့ ရှိသေးသည်။ အဓမ္မလုပ်အား (သို့မဟုတ်) မလုပ်မနေရခိုင်းစေမှုများ မဖြစ်ပွားအောင်တားဆီးသည့် လုံလောက်သောအပြစ်ပေး အရေးမှုများ မရှိဟုလည်း ပြောဆိုထားပါသည်။
ကော်မရှင်၏အစီရင်ခံစာ ၌ မြန်မာစစ်ဖက်အာဏာပိုင်တို့အား ထိုပြဌာန်းချက်နှစ်ခုကို စံတင်လောက်အောင် ချိုးဖောက်နေမှုအား ရပ်တန့်ရန်၊ နောက်ထပ်နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများကိုတားဆီးရန် “ချက်ချင်းအရေးယူ ဆောင်ရွက်” ဖို့ တိုက်တွန်းထားသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ မြန်မာစစ်တပ်အာဏာပိုင်များက အာဏာလွဲပြောင်းရယူပြီး ဒီမိုကရေစီ ထောက်ခံသည့် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပွဲများအား နှိမ်နင်းဖိနှိပ်မှုများပြုလုပ်ပြီးနောက် အိုင်အယ်လ်အိုအုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ မှ ထိုကော်မရှင်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မတ်လ၌ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များအား အကြမ်းဖက်မှု၊ အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများကို ပြင်းထန်စွာနှင့် ထပ်ဖန်တလဲလဲချိုးဖောက်မှု၊ အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခြင်းများအပေါ် အစီရင်ခံစာများအား အကဲဖြတ်ချင့်တွက်ရန် ဤကော်မရှင်ကို တာဝန်အပ်နှင်းခဲ့သည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးသည့် လွတ်လပ်သောကျွမ်းကျင်ပညာရှင် သုံးဦးသည် မျက်မြင်ထင်ရှားဖြစ်သည့် အဖွဲ့ အမျိုးမျိုးတို့ထံမှ ရေးသားတင်ပြချက်များကို စုဆောင်းသည်။ နိုင်ငံရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုအရေး၊ စီးပွားရေး ဘေးကျပ်နံကျပ်ဖြစ်မှု စသည့် အမှုအရေးပေါင်းများစွာ၏ ရိုက်ခတ်မှုကို ခံရသူများ၏ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်လာမှုများ၊ ထို့ပြင် ဤအရေးကိစ္စများကို ကျွမ်းကျင်စွာတတ်သိနား လည်သည့် ပညာရှင်များတို့၏ တင်ပြမှုများကို လက်ဝယ်ရရှိထားသည်။ ဤကော်မရှင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်မရှိသော်လည်း၊ ဤမျက်မြင်သက်သေများအားဖြင့် ဖြစ်နေသည့်အခြေအနေအပေါ် သတင်းအချက်အလက်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရရှိနိုင်ခဲ့သည်။
အိုင်အယ်လ်အိုဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အပိုဒ် ၂၈ အရ၊ ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ အစီရင်ခံစာသည် အထက်ပါကိစ္စများနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ၎င်း၏တွေ့ရှိချက်များ၊ မှတ်ချက်များနှင့် အကြံပြုတိုက်တွန်းချက်များကို စီစဉ် တင်ပြထားသည်။
အကြံပြုချက်များက စစ်ဖက်အာဏာပိုင်တို့အား အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များနှင့် အဖွဲ့ဝင်တို့ကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အကြမ်းဖက်နှိပ်စက်နေမှုများ၊ လူမဆန်ဆက်ဆံမှုများကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် လည်းကောင်း၊ မိမိတို့၏ အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများနှင့် တရားဝင်အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုများကို ကျင့်သုံးခြင်းနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသည့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များအပေါ် တင်ထားသည့် စွဲချက်များကို ရုပ်သိမ်းပေးရန်လည်းကောင်း၊ အာဏာသိမ်းစကတည်းက ရပ်တံ့သွားသည့် အခြေခံပြည်သူ့အခွင့်အရေးများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုကို အပြည့်အဝ ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းပေးရန်လည်းကောင်း တိုက်တွန်းသည်။ အကြံပြုတိုက်တွန်းချက်များက စစ်တပ်နှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်အင်အားစုများက ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေနေမှုများ သို့မဟုတ် မလုပ်မနေရ အလုပ်ခိုင်းစေနေမှုများ၊ ထို့ပြင် စစ်တပ်တွင်းသို့ အဓမ္မလူစုဆောင်းနေမှုများကိုပါ ရပ်တန့်ရန်လည်း စစ်ဖက်အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းထားပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အဖွဲ့အစည်းများ၊ လုပ်ငန်းစဉ်များဖြင့် အုပ်ချုပ်သည့် အခြေအနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားသည်နှင့် အကောင်အထည်ဖော်ရမည့် နောက်ထပ်အဆိုပြုတိုက်တွန်းချက်များကို ဤအစီရင်ခံစာ၌စီစဉ်တင်ပြထားပါသည်။ ယင်းသည် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အားလုံးအား ဒီမိုကရေစီနည်းဖြင့် အပြည့်အဝအုပ်ချုပ်ရေးသို့ ငြိမ်းချမ်းစွာကူးပြောင်းမှုကို အောင်မြင်ရရှိဖို့ ကြိုးပမ်းကြပါရန်ပန်ကြားသည်။
ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်၏ အစီရင်ခံစာကို ဂျီနီဗာမြို့ရှိ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံးသို့ ပေးပို့ထားပြီးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဤတိုက်တွန်းချက်များကို ၎င်းလက်ခံ မခံ ကြေညာရန်လည်းကောင်း၊ ထိုသို့မဟုတ်မူ၊ ဤကိစ္စကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (ICJ)သို့ လွှဲပြောင်းပေးဖို့ အဆိုပြုရန်လည်းကောင်း အချိန်ကာလသုံးလ ရရှိပါသည်။
အိုင်အယ်လ်အို၏ အတည်ပြုပြဌာန်းထားသော နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားရေးရာစံနှုန်းများကို လိုက်နာမှုမရှိသည့် ကြီးလေးသော စွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်အတွက်၊ အနှစ် ၁၀၀ကျော်ကြာ သမိုင်းတွင် ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်သည် ၁၄ ကြိမ်မြောက်ကော်မရှင်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ကော်မရှင်များသည် အိုင်အယ်လ်အို ကြီးကြပ်မှုယန္တရားများ၏ အမြင့်ဆုံးအဆင့်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။
(မှတ်ချက် - ဆီလျော်အောင်ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။)
5 ၏ 1
သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်။
ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (UNOCHA) ကမ္ဘာ့လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအထိမ်းအမှတ်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မဆုံးသေးတဲ့ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရတာတွေနဲ့ မကြုံစဖူးကြီးမားတဲ့ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း လူဦးရေ ၁၈ သန်းနီးပါး (စုစုပေါင်း လူဦးရေရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံ) ဟာ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ အရေးပေါ်လိုအပ်နေပါတယ်။ အခက်အခဲတွေ ပိုမိုရှုပ်ထွေးပြီး စိန်ခေါ်မှုတွေ ဆတိုးနေပေမဲ့ မိမိတို့ရဲ့ လူမှုကရုဏာလုပ်သားတွေဟာ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားပြီး လူမှုဘဝကယ်ဆယ်ရေးအကူအညီတွေ ဆက်လက်ပေးနေပါတယ်။
ဒေသခံနဲ့ ပြည်တွင်း လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ပဋိပက္ခနဲ့သဘာဝဘေးဒဏ်သင့် ဒေသတွေကို ဝင်ရောက်ကူညီနိုင်ဖို့ ဆန်းသစ်တဲ့ချဉ်းကပ်နည်းတွေသုံးပြီး သူတို့ရဲ့နိုင်ငံသားအချင်းချင်း အကူအညီပေးရာမှာ မလျော့စတမ်း သန္နိဌာန်ချထားကြပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ပထမနှစ်ဝက်အတွင်း ဒီမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ဘေးဒဏ်သင့် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ် ၁ ဒသမ ၈ သန်းအတွက် အမိုးအကာ၊ စားနပ် ရိက္ခာ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု၊ ပညာရေးနဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုအကူအညီတွေ ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ အကူအညီတွေပေးဖို့ လျာထားတဲ့ ဦးတည်လူဦးရေရဲ့ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ခရီးဆုံးအထိပြီးမြောက်ဖို့ လိုနေပါသေးတယ်။ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကင်းပြီး အလျဉ်မပြတ်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကြားက ဒီတာဝန်တွေပြီးစီးအောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ရာ ရဲဝံ့တဲ့ လူမှုကရုဏာလုပ်သားတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်ကို အကာအကွယ်ပေးဖို့နဲ့ အကူအညီလိုအပ်နေသူတွေဆီ အတားအဆီးမရှိ ဝင်ရောက်ကူညီခွင့်ရဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ၊ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေရဲ့ စုဖွဲ့လာတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေဆီ အပြည့်အဝကူညီပေးဖို့ ရန်ပုံငွေပံ့ပိုးမှုက တန်းတူညီမျှအရေးကြီးပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဆိုပါစေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ရှစ်လတာကာလအတွင်းမှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုအစီအစဥ်နဲ့ မိုခါမုန်တိုင်းတုံ့ပြန်ကူညီရေး အရေးပေါ်ရန်ပုံငွေတောင်းခံမှုအတွက် စုစုပေါင်းရန်ပုံငွေလိုအပ်ချက်ရဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရန်ပုံငွေရရှိထားပါတယ်။ ဒီရန်ပုံငွေလိုအပ်ချက်ဟာ မိမိတို့ရဲ့ ကူညီပံ့ပိုးမှုတွေကို အချိန်မီ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ အဟန့်အတားဖြစ်စေပါတယ်။
ဒီနေ့ ကမ္ဘာ့လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအထိမ်းအမှတ်နေ့မှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီ ပေးခွင့်ရဖို့နဲ့ လူမှုကရုဏာလုပ်သားတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးကြဖို့ အပါအဝင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးများနဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းကြဖို့ အစုအဖွဲ့ အားလုံးကို ပန်ကြားလိုပါတယ်။ အလှူရှင်အသိုင်းအဝိုင်းကိုလည်း ရန်ပုံငွေထည့်ဝင်မှုတွေ အရှိန်မြှင့်ဖို့နဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံက အကျပ်အတည်းတွေကို ခါးစည်းခံနေကြရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေအပေါ်ထားရှိတဲ့ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
လူသားချင်းစာနာတဲ့စိတ်ထားနဲ့ အကူအညီလိုအပ်သူတွေရဲ့ဘဝတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့နဲ့ ခံစားနေကြရတဲ့ ဒုက္ခတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေဖို့အတွက် ဘာတွေပဲဖြစ်နေပါစေ၊ ဘယ်နေရာမှာမဆို မိမိတို့ တစ်စုတစ်စည်း တည်းရပ်တည်ပြီး ခိုင်မာတဲ့သန္နိဌာန်ချကြပါစို့။
ဒေသခံနဲ့ ပြည်တွင်း လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ပဋိပက္ခနဲ့သဘာဝဘေးဒဏ်သင့် ဒေသတွေကို ဝင်ရောက်ကူညီနိုင်ဖို့ ဆန်းသစ်တဲ့ချဉ်းကပ်နည်းတွေသုံးပြီး သူတို့ရဲ့နိုင်ငံသားအချင်းချင်း အကူအညီပေးရာမှာ မလျော့စတမ်း သန္နိဌာန်ချထားကြပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ပထမနှစ်ဝက်အတွင်း ဒီမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ဘေးဒဏ်သင့် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ် ၁ ဒသမ ၈ သန်းအတွက် အမိုးအကာ၊ စားနပ် ရိက္ခာ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု၊ ပညာရေးနဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုအကူအညီတွေ ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ အကူအညီတွေပေးဖို့ လျာထားတဲ့ ဦးတည်လူဦးရေရဲ့ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ခရီးဆုံးအထိပြီးမြောက်ဖို့ လိုနေပါသေးတယ်။ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကင်းပြီး အလျဉ်မပြတ်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကြားက ဒီတာဝန်တွေပြီးစီးအောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ရာ ရဲဝံ့တဲ့ လူမှုကရုဏာလုပ်သားတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်ကို အကာအကွယ်ပေးဖို့နဲ့ အကူအညီလိုအပ်နေသူတွေဆီ အတားအဆီးမရှိ ဝင်ရောက်ကူညီခွင့်ရဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ၊ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေရဲ့ စုဖွဲ့လာတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေဆီ အပြည့်အဝကူညီပေးဖို့ ရန်ပုံငွေပံ့ပိုးမှုက တန်းတူညီမျှအရေးကြီးပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဆိုပါစေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ရှစ်လတာကာလအတွင်းမှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုအစီအစဥ်နဲ့ မိုခါမုန်တိုင်းတုံ့ပြန်ကူညီရေး အရေးပေါ်ရန်ပုံငွေတောင်းခံမှုအတွက် စုစုပေါင်းရန်ပုံငွေလိုအပ်ချက်ရဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရန်ပုံငွေရရှိထားပါတယ်။ ဒီရန်ပုံငွေလိုအပ်ချက်ဟာ မိမိတို့ရဲ့ ကူညီပံ့ပိုးမှုတွေကို အချိန်မီ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ အဟန့်အတားဖြစ်စေပါတယ်။
ဒီနေ့ ကမ္ဘာ့လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအထိမ်းအမှတ်နေ့မှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီ ပေးခွင့်ရဖို့နဲ့ လူမှုကရုဏာလုပ်သားတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးကြဖို့ အပါအဝင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးများနဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းကြဖို့ အစုအဖွဲ့ အားလုံးကို ပန်ကြားလိုပါတယ်။ အလှူရှင်အသိုင်းအဝိုင်းကိုလည်း ရန်ပုံငွေထည့်ဝင်မှုတွေ အရှိန်မြှင့်ဖို့နဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံက အကျပ်အတည်းတွေကို ခါးစည်းခံနေကြရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေအပေါ်ထားရှိတဲ့ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
လူသားချင်းစာနာတဲ့စိတ်ထားနဲ့ အကူအညီလိုအပ်သူတွေရဲ့ဘဝတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့နဲ့ ခံစားနေကြရတဲ့ ဒုက္ခတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေဖို့အတွက် ဘာတွေပဲဖြစ်နေပါစေ၊ ဘယ်နေရာမှာမဆို မိမိတို့ တစ်စုတစ်စည်း တည်းရပ်တည်ပြီး ခိုင်မာတဲ့သန္နိဌာန်ချကြပါစို့။
5 ၏ 1
နောက်ဆုံးရ မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
1 / 11
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၉ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၀၈ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၀၁ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက်။
မှီငြမ်းရန်အချက်အလက်များ
၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၀၃ ရက်။
1 / 11