မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂ

စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှု ပပျောက်ရန်၊ ကမ္ဘာမြေ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ရာသီဥတုတို့အား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်နှင့် နေရာတိုင်းရှိ လူများ ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သာယာဝပြောမှုကို ရရှိခံစားနိုင်ရေးသေချာစေရန် လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုတစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ကုလသမဂ္ဂမှ ဖော်ဆောင်နေသော ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များ ဖြစ်ပါသည်။

ပိုမိုလေ့လာရန်

ဗွီဒီယို

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်။

နှစ်သစ်တိုင်းဟာ ပြန်လည်မွေးဖွားသည့် အခါသမယ ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်ဟောင်းမှ အမှိုက်သရိုက် ပြာပုံများကို ဖယ်ရှားပြီး ပို၍ ကောင်းမွန် တောက်ပသော အနာဂါတ်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ ပြင်ဆင်ကြပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော လူများသည် ပြာပုံများကို တကယ့်ပင် ဖယ်ရှားခဲ့ကြရပါတယ်။ ယူကရိန်းမှသည် အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ကွန်ဂို ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံနှင့် တခြားနေရာအများအပြား၌ လူများသည် မိမိတို့၏ ပြာကျသွားသော နေအိမ်ပျက်များကို စွန့်ခွာခဲ့ရပြီး၊ ပိုမိုကောင်းမွန်ရာ နေရာသစ်များကို ရှာဖွေ နေထိုင်နေကြရပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် လူသန်းတစ်ရာသည် စစ်ပွဲများ၊ တောမီးများ၊ မိုးခေါင်ရေရှားခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲတေခြင်းနှင့် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးခြင်း စသည်တို့ကြောင့် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်နေကြရပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ယခင်ကထက် အထူးပင် လိုအပ်နေပါတယ်။ အချင်းချင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရယူပြီး၊ ပဋိပက္ခများ အဆုံးသတ် ရပါမယ်။ သဘာဝနှင့် ရာသီဥတု ကောင်းမွန်စေခြင်းဖြင့် ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့သော ကမ္ဘာကြီးကို တည်ဆောက်ရပါမယ်။ အိမ်တွင်း အေးချမ်းသာယာခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများသည် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ၊ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ နေထိုင်နိုင်ကြပါမယ်။ လူ့အခွင့်အရေးအားလုံးကို အပြည့်အ၀ အကာအကွယ်ပေးခြင်းဖြင့် လမ်းများပေါ်နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတို့တွင် ငြိမ်းချမ်းစေရပါမယ်။ တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦး ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကို လေးစားခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကိုးကွယ်ရာနေရာများတွင် ငြိမ်းချမ်းစေရပါမယ် ။ အမုန်းစကားများနှင့် အလွဲသုံးစားမှုများမှ ကင်းဝေးပြီး၊ အွန်လိုင်းတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရစေရပါမယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဗဟိုပြုသော အပြောအဆိုများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အကောင်အထည်ဖော်ကြပါစို့။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဘဝများ၊ ခိုလူံရာနေအိမ်များနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်လည် ရှင်သန်သည့် နှစ် တစ်နှစ် ဖြစ်စေရန် အတူတကွ ဖော်ဆောင် ကြပါစို့။

ပိုမို ရှုမြင်နိုင်ရန်

4 ၏ 1

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၀၄ ရက်။

မြန်မာနိုင်ငံမှအရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် အာရှဒေသဆိုင်ရာနန်ဆန်ဆုကို ရရှိခဲ့ခြင်း

ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာအေဂျင်စီ (UNHCR)အနေဖြင့် သီးခြားလွတ်လပ်သည့်ရွေးချယ်ရေးကော်မတီမှ နှစ်စဥ်ရွေးချယ်သည့် Nansen Refugee Award ၏ ယခုနှစ် အာရှဒေသဆိုင်ရာဆုရှင်အဖြစ် မိတ်ဆွေမြန်မာ အဖွဲ့အစည်းအား ရွေးချယ်ခံရကြောင်း ဝမ်းမြောက်စွာအသိပေးအပ်ပါသည်။ မိတ်ဆွေမြန်မာသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများစွာတွင် လုပ်ငန်းများလုပ်ဆောင်နေသည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းအဖွဲ့သည် ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါကူးစက်ခံထားရသူများနှင့် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများသာမကယင်းတို့အားလက်ခံကူညီပေးသည့်ဒေသခံလူမှုအသိုင်းအ၀ိုင်းများအစရှိသည့်အမျိုးမျိုးသောထိခိုက်လွယ်သည့်အုပ်စုများအားပံ့ပိုးကူညီပေးနေသည့်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခကြောင့်အကူအညီလိုအပ်နေသည့်လူမှုအသိုက်အ၀န်းများအား ကူညီပံ့ပိုးပေးရေးနှင့်စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ပေးနိုင်ရေးတို့အတွက်ကာလရှည်ကြာစိတ်ရောကိုယ်ပါနှစ်မြှုပ်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုကိုအသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့် Nansen Refugee Award ၏ ဒေသဆိုင်ရာဆုရှင်အဖြစ် မိတ်ဆွေမြန်မာအားချီးမြှင့်ခြင်းခံရ ပါသည်။ အလားတူ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများနှင့်ဒေသခံရပ်ရွာလူထုများ၏လိုအပ်ချက်များကို ထိထိ ရောက်ရောက် တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ ဒေသခံလူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏စွမ်းဆောင်ရည်တည်ဆောက် ပေးခြင်းနှင့်ပံ့ပိုးမြှင့်တင်ပေးခြင်းတို့အတွက်လုပ်ဆောင်ပေးသည့် ၎င်းတို့၏ပံ့ပိုးကူညီမှုများကိုလည်း အသိအမှတ် ပြုပါသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် လူသားတိုင်းအတွက်မိတ်ဆွေဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်ကိုဖော်ဆောင်သည့် မိတ်ဆွေမြန်မာသည် ကရင်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့်ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် မကွေးတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းနှင့် ရန်ကုန်တိုင်းအစရှိသည့် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီးခြောက်ခုရှိ နေရာပေါင်း၃၀၀နီးပါးတွင် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာ နေထိုင်ရသူများ၊ ၎င်းတို့အားလက်ခံကူညီပေးသည့် လူမှုအသိုက်အ၀န်းများနှင့်အခြားသော ထိခိုက်လွယ်သည့် အုပ်စုများအား ပံ့ပိုးကူညီရန်အတွက် လုပ်ငန်းပေါင်းများစွာကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ “ကျွန်မတို့ရဲ့အခြေခံစံနှုန်းက ‌‌‌‌ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသတွေကထိခိုက်ခံစားလွယ်ပြီးမေ့လျော့ခံနေရတဲ့ လူမှုအသိုက် အ၀န်းတွေနဲ့ လူနည်းစုတွေအတွက်အလေးထားလုပ်ဆောင်ပေးခြင်းပါ”ဟု မိတ်ဆွေမြန်မာ၏တည်ထောင်သူ နော်ဘွေခူကဆိုသည်။ အဆိုပါဆုသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင်းကြီးထွားလာနေသောလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များကို တုံ့ပြန်ကူညီဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများ၏အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို မီးမောင်းထိုးပြ ပါသည်။ “ကနဦးတုံ့ပြန်ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသူတွေဟာများသောအားဖြင့်ဒေသခံလူထုနဲ့အောက်ခြေအဖွဲ့အစည်းများသာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေရဲ့လုပ်ဆောင်မှုတွေမပါ၀င်ဘဲနဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီတွေကို လျင်လျင်မြန်မြန်နဲ့တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့မဖြစ်နိုင်ပါ”ဟု UNHCR ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာဌာနေကိုယ်စားလှယ် Hai Kyung Jun က ပြောသည်။ “UNHCR ကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာအကူအညီပေးရေးအေဂျင်စီများမှ ဆောင်ရွက်သော လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီများသည် မိတ်ဆွေမြန်မာကဲ့သို့အရင်းအမြစ်ပြည့်ဝသော ပြည်တွင်း အဖွဲ့အစည်းများက အကူအညီလိုအပ်နေသူများကိုပံ့ပိုးကူညီပေးရန် မြေပြင်အခြေအနေတွင်လုပ်ဆောင်နေကြ သည်များကို ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။” မိတ်ဆွေမြန်မာ၏လုပ်ငန်းများသည် ရပ်ရွာလိုအပ်ချက်များတွင်အခြေခံ၍ စွမ်းဆောင်နိုင်မှု နှင့် ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်စွမ်း ရှိရေးအတွက် အောက်ခြေမှအထက်သို့သွားသည့်အတွေးအခေါ်များအပေါ် ဗဟိုပြုပြီး ရေရှည်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိစေရေးအတွက်ရည်ရွယ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များကို ပံ့ပိုးကူညီရန် အလေးထားဆောင်ရွက်ပါသည်။ “လူမှုအသိုက်အဝန်းဆိုတာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ပါပဲ။ သူတို့မှာတိုးတက်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ ခွန်အား၊ ဗဟုသုတနဲ့ စနစ်တွေရှိရင် ကျွန်မတို့နိုင်ငံလည်း ဖွံ့ဖြိုးလာနိုင်မှာပါ”ဟု နော်ဘွေခူက ပြောသည်။ အခြေခံလူထုစိတ်ဓာတ်ကိုဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရင်း မိတ်ဆွေမြန်မာသည်မြန်မာနိုင်ငံတစ်၀ှမ်းရှိ ဒေသခံ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း၈၀ကျော်နှင့်အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး၊ အရင်းအမြစ်များကိုပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်သည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့်တကွအလှုရှင်များနှင့် ဒေသခံ အဖွဲ့အစည်းများအကြား ပေါင်းကူးတံတားအနေဖြင့်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ထို့အပြင် ပဋိပက္ခ အခြေအနေများတွင် ထိရောက်သောအရေးပေါ်တုံ့ပြန်မှုများကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရန်အတွက် ဒေသခံ အဖွဲ့အစည်းများ၏စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးကိုရည်ရွယ်၍ မိတ်ဆွေမြန်မာမှ သင်တန်းများ ပို့ချပေးပါသည်။ ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ နော်ဝေသံတမန်၊ သိပ္ပံပညာရှင်၊ ဝင်ရိုးစွန်းရှာဖွေသူနှင့် နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အဖွဲ့ကြီးအတွက် ပထမဆုံးသော ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးအဖြစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင် ၁၉၂၂ခုနှစ်တွင် နိုဘယ်လ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုကိုရရှိခဲ့သူဖြစ်သည့် ကွယ်လွန်သူ Fridtjof Nansen အားရည်စူး၍ ဤဆုအား Nansenဆုအဖြစ် အမည်ပေးခေါ်တွင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယခု ၂၀၂၂နှစ်သည် ယင်းဆုချီးမြှင့်ခဲ့သည့်နှစ်၁၀၀ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ ဖြစ်သည်။ Nansen Refugee Award သည် နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများနှင့်နိုင်ငံမဲ့နေသူများကို ကူညီပံ့ပိုးရန်နှင့် ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရန် စွမ်းစွမ်းတမံဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များ၊ အဖွဲ့များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများအား ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် နှစ်စဉ်ပေးအပ်သည့်ဆုဖြစ်သည်။ ၎င်းကို နော်ဝေးနှင့် ဆွစ်ဇာလန်အစိုးရများက ကမကထပြုသည်။ ယခုနှစ်အတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဆုရှင်မှာ Angela Merkel ဖြစ်သည်။ အာရှတိုက်မှ မိတ်ဆွေမြန်မာအပါအဝင် ဒေသတွင်းဆုရှင်လေးဦးရှိပြီး အာဖရိက၊ အမေရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတို့တွင် ဆုရရှိသူများလည်းရှိသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

4 ၏ 1

မိန့်ခွန်း

၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်။

Special Rapporteur on the Situation of Human Rights in Myanmar Oral Update to the Human Rights Council

Mr President, distinguished representatives, ladies and gentlemen, Thank you for the opportunity to provide you with an update on the situation of human rights in Myanmar. This is an important session of the Human Rights Council, with the presentation of the first report from the Independent Investigative Mechanism for Myanmar and the final report of the Independent International Fact-Finding Mission for Myanmar. The establishment of both of those bodies came about after my recommendations. I had observed that the situation in Myanmar was serious enough to warrant such international action and that there was no prospect under the existing circumstances that a domestic mechanism would be able to credibly deal with the gross violations that were taking place. Despite the fact that Myanmar refused to engage with the Fact-Finding Mission, it has made an enormous contribution to bringing to light the magnitude of violations of international humanitarian law and human rights in Myanmar and I commend its work. The Independent Investigative Mechanism is just beginning its work and I have every expectation that it will make significant headway in the pursuance of justice for victims all over Myanmar. I strongly urge Myanmar and all other member states to cooperate with it. Notwithstanding the existence and work of these mechanisms, Myanmar continues to be a state that commits ongoing gross violations of international law, is not cooperating with the United Nations and is consistently failing to meet its international obligations. Key human rights advisors for the United Nations Resident Coordinator’s Office have not yet been accepted by the Government. It also declined to allow a visit of the Special Rapporteur on the freedom of opinion and expression, as well as continuing to refuse to engage with me. These are not the actions of a state that is engaging with the United Nations. I note that at this critical time, it is of great importance that the United Nations has strong leadership regarding Myanmar, particularly in light of the findings of Ambassador Rosenthal. I have been informed of the difficulties faced by people from Myanmar living in other states, in particular the insecure situation of the Rakhine community in Singapore. I am also receiving more and more extremely worrying information about reprisals, surveillance and harassment of individuals in Myanmar and outside who are cooperating with international human rights mechanisms. I am extremely distressed by what this trend means for the safety and wellbeing of those in Myanmar and beyond who are striving for the enjoyment of rights for all people in the country. I am also terribly concerned about what it means for the conduct of mandates like mine, the work of the Office of the High Commissioner for Human Rights, which is attempting to engage with the Government in a technical cooperation program, and the Independent Mechanism when it begins to gather evidence and interact with victims and witnesses. The situation in Myanmar remains sufficiently serious to warrant international action, and I therefore must urge you to remain urgently seized on it. Ladies and gentlemen, In Rakhine State, the Tatmadaw has been using helicopter gunships against the Arakan Army and both sides are accused of indiscriminate use of heavy artillery fire, gunfire and landmines in civilian areas. Up to 65,000 people have been displaced by the conflict across northern Rakhine and southern Chin States since January. Humanitarian access remains heavily restricted by the State Government in conflict-affected townships, significantly depriving at least 100,000 people of assistance and basic services, while imposed curfews are preventing people from reaching livelihoods, medical treatment and safe passage. Throughout July, August and September I have continued to receive reports of civilians being killed, having been targeted, or as a result of indiscriminate fire. Three children were killed by mortar fire in Minbya last month, and last week a landmine explosion in Buthidaung seriously injured another two children. There have been disturbing reports of ethnic Rakhine men being arrested by the military on suspicion of association with the AA and held incommunicado for weeks. There have been 15 reported deaths in custody and allegations of torture and inhuman treatment. Chillingly, I have also received reports of villages being burned; as many as six since the end of June, which was also when the Government imposed the suspension of mobile internet services. The suspension has been in place for nearly three months now. On 2 September it was partially lifted in five townships, but remains in place in Kyauktaw, Minbya, Ponnagyun and Mrauk-U, where the worst fighting is happening. The suspension cannot be justified under international law and is a violation of multiple rights; I call on the Government to lift the suspension immediately. The parties to the conflict must end their hostilities – the people of Rakhine have suffered enough. Friends and colleagues, On 15 August the conflict worsened, when the Myanmar National Democratic Alliance Army, the Ta’ang National Liberation Army and the Arakan Army, known as the Three Brotherly Alliance, launched coordinated attacks in northern Shan and Mandalay, killing and injuring soldiers, police officers, and civilians. The attacks sparked intense fighting between the Tatmadaw and the ethnic armed organisations across inhabited areas and along main roads in northern Shan. Weeks of fighting were waged with disregard for the safety, welfare and rights of civilians. Targeted and indiscriminate use of heavy artillery fire as well as landmines reportedly caused at least 17 civilian deaths. These include a farmer who was killed when Tatmadaw troops reportedly fired mortars into his village as people were fleeing military helicopters conducting air strikes nearby, and five people, including two children, who were sheltering in a house that was hit by a mortar after fighting broke out along the main road. The fighting temporarily displaced an estimated 8,000 people in northern Shan. 1,600 of them remain displaced now. I received reports that in some areas civilians were trapped by the fighting, unable to reach safety, and that access for humanitarian actors was restricted. There were deeply concerning reports of rescue vehicles being attacked – on 17 August a humanitarian worker was killed and two of his colleagues injured when their ambulance was attacked near Lashio in violation of international humanitarian law. I condemn all targeting of civilians and humanitarian actors and demand that all parties protect civilians and respect human rights. Last week the Three Brotherly Alliance declared a month-long unilateral ceasefire, to make way for reconciliatory peace talks. This was encouraging, with talks between the groups and the Government’s National Reconciliation and Peace Commission scheduled for tomorrow. However, despite its own declared unilateral ceasefire that was for the purpose of entering into peace negotiations having been extended until 21 September, the Tatmadaw subsequently launched an offensive against the TNLA in Namhsan, displacing 1,000 more people to whom they are blocking humanitarian aid. This bears the question of whether the Tatmadaw is serious about its stated commitment to bringing about peace. Mr President, I note the work that has been undertaken by the Myanmar National Human Rights Commission, including prison visits, promotion of human rights, and investigations. However, reforms are needed to establish an independent and effective National Human Rights Commission in accordance with the Paris Principles. There are currently opportunities for improvement, including that the current Commissioners’ terms are coming to an end this month, and the Commission’s draft strategic plan being subject to public consultation. Notably, the draft plan includes advocacy to amend the Commission’s enabling law. However, recent actions taken by the Commission illustrate its ongoing lack of independence and competency. As Myanmar suffers from protracted internal armed conflict and violence, it is critical the Commission conduct itself with a heightened level of vigilance and independence, and promote respect for the human rights of all individuals in all circumstances. Though it has undertaken investigations, the findings of several of them have yet to be published, undermining transparency and reducing the contribution that it could make towards combating impunity for human rights violations. The Commission’s enabling law should be amended to ensure it greater financial autonomy, to include stronger protections against reprisals for those that engage with it, and to require regular, wide and systematic publication of its reports and findings. Critically, the Law should contain guarantees that Commissioners will be selected to ensure a pluralistic representation of society involved in the promotion and protection of human rights in Myanmar, including for example, members of civil society, health workers, journalists and others, through a transparent and inclusive process. At present the Law does not provide these guarantees and requires military-appointed personnel be involved in selecting Commissioners. Despite these limitations, I call for the new Commissioners to be selected in line with the Paris Principles. Distinguished representatives, We have just passed the two year anniversary of 25 August 2017, the beginning of the violent expulsion of over 700,000 Rohingya from Myanmar, a day that the refugees in Cox’s Bazar refer to as “Genocide Day”. In August this year, the refugees were subject to a different kind of violence and trauma as states colluded to attempt to repatriate 3,450 of them to Myanmar where they would only face persecution. I am concerned by information I have received that in early September, tighter restrictions were placed on refugee civil society in the camps and limits imposed on access to mobile internet, leading to increased vulnerability of refugees. Myanmar claims to have done what is necessary for the repatriation to be successful, and continues to blame Bangladesh for any delay. However, information I have leads me to believe that the contrary is true. Myanmar has done nothing to dismantle the system of violence and persecution and the Rohingya who remain in Rakhine live in the same dire circumstances that they did prior to the events of August 2017. They are denied citizenship and recognition, face regular violence (including in the context of the ongoing conflict between the Arakan Army and the Tatmadaw), are unable to move freely and have little access to food, healthcare, education, livelihoods and services. Myanmar states that it has undertaken significant development and rehabilitation works in the area that was affected by the violence. However, satellite imagery reveals that that development has included 34 camps, the precise purpose of which is unclear but they may be intended to detain the remaining Rohingya population and those who decide to return. There are six military bases that have been built on the site of destroyed Rohingya villages. Of the 392 villages that were destroyed, there has been no attempt to reconstruct 320 of them, with 40% of villages having been completely razed to the ground. Some of that demolition occurred in 2018 and some even in 2019, and all of this is completely antithetical to the claim that Myanmar is ready to receive the refugees. I further note that under Myanmar’s land laws, burned land reverts to Government ownership. In this situation, even if the refugees wished to return to Myanmar, what have they got to go back to? Reform of these laws is one way to show that Myanmar is serious about receiving back the Rohingya who fled. The Myanmar Government continues to assert that it and the military have taken substantial steps towards accountability for the enormous violations perpetrated against the Rohingya, with the Independent Commission of Enquiry and the military’s “investigation court”. However, despite there having been a proliferation of inquiries in Myanmar in recent years, none of them have resulted in steps taken towards an end of impunity and I do not believe either of the current inquiries will achieve this goal. My belief is unwavering that accountability is necessary for the country as a whole, as well as being key to successful repatriation: it will bring about an end to the military’s violence against ethnic minorities in Myanmar and the possibility that the Rohingya could live safely in Rakhine.

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

4 ၏ 1

အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်‌ကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ ရက်။

၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှစတင်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအထိ လူပေါင်း ၁.၅ သန်း နေရပ်စွန့်ခွာနေရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ခန့်မှန်းထားသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် ပြည်သူများ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင် နေကြရသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ အများစုသည် ဘေးမကင်းသည့်အခြေအနေများကြောင့် ပိုမိုလုံခြုံသောနေရာများသို့ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်ခြင်းမရှိကြသေးပေ။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတို့တွင် လူပေါင်း ၁၂၁,၀၀၀ ကျော် နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ အဆိုပါဒေသများတွင် ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှစတင်ကာ အတင်းအကြပ်နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်စေခြင်းခံရသူအရေအတွက်တိုးပွားလာသော်လည်း အများစုမှာ ရှည်လျား ကြာမြင့်သည့်ပဋိပက္ခအခြေအနေကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေရပ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်နေကြရသူများ ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာအေဂျင်စီ - UNHCR သည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများကို ထောက်ပံ့ကူညီရန် ကတိပြုထားလျက်ရှိသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ငွေကြေးကူညီပံ့ပိုးမှုဖြင့် UNHCR သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏အရှေ့မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများနှင့်ပဋိပက္ခဒဏ်ခံရပ်ရွာများအတွက် အခြေခံလိုအပ်ချက်အကူအညီများမှသည်ရပ်ရွာပြည်သူများ၏ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်စွမ်းရည်ကိုတည်ဆောက်ပေးသည့်အစီအစဥ်များအထိပါ၀င်သည့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သည့်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများကူညီပံ့ပိုးပေးပါသည်။ ယင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ရပ်ရွာအခြေပြုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ စခန်းညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ပံ့ပိုးကူညီမှု (CCCM)နှင့် နေအိမ်အမိုးအကာနှင့် အစားအစာမဟုတ်သော ပစ္စည်းအကူအညီများ အပြင် ရေရှည်ဖြေရှင်းချက်များအတွက် လမ်းခင်းပေးသည့် ကနဦးနေရပ်ပြန်ခြင်းနှင့် နေရာပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ခြင်းများအတွက်ပံ့ပိုးကူညီခြင်းများမှတဆင့် ဆောင်ရွက်ပါသည်။ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်စွမ်းရည်ရှိမှုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို တည်ဆောက်ခြင်းအားဖြင့်၊ အသက်အရွယ်အမျိုးမျိုး၊ နောက်ခံအကြောင်းအရာမျိုးစုံနှင့် အရည်အချင်းအသီးသီးပိုင်ဆိုင်ထားကြသည့် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး၊ ယောက်ျားလေးများနှင့် မိန်းကလေးများ အနေဖြင့် နွေးထွေးလုံခြုံသည့်လူမှုပတ်၀န်းကျင်တစ်ခုရရှိစေရန် နှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောအနာဂတ်ကို တည်ဆောက်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ UNHCRမှရေရှည်တည်တံ့သောဖြေရှင်းနည်းများကို ဦးတည်လုပ်ဆောင်နေ ပါသည်။ ကချင်နှင့်ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတို့တွင် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာသူများအတွက်စခန်းများနှင့်နေရာများကို အရေးပေါ်ထူထောင်ရလေ့ရှိသည်။ လက်ခံကူညီပေးသည့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ပထမဦးဆုံးတုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ပေးကြသူများဖြစ်ပြီး နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများကို ကူညီထောက်ပံ့ရာတွင် ဦးဆောင်သူများဖြစ်သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူများကိုရပ်ရွာသစ်တွင် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေခြင်းနှင့် ၎င်းတို့အားပံ့ပိုးကူညီပေးလိုသည့်စိတ်စေတနာများကိုပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေခြင်းဖြင့် အဆိုပါလက်ခံလူမှုအသိုင်းအဝိုင်း များသည် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခမှထွက်ပြေးလာသူများအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အသက်သွေးကြော တစ်ခုအဖြစ် ကူညီပံ့ပိုးပေးပါသည်။ UNHCR၏လုပ်ဆောင်မှုသည် လက်ခံလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများမှပံ့ပိုးပေးသော ကျယ်ပြောလှသည့်ပံ့ပိုးကူညီမှုကို ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ရှိ ဤလက်ခံလူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အတွက် UNHCR နှင့် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများမှလတ်တလောပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည့်နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများအား အိမ်မိုးသွပ်ပြားများပေးအပ်ခြင်းဖြင့်ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပြီး၊ နေရပ်စွန့်ခွာသူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ယာယီနေအိမ်များ ကိုယ်တိုင်ဆောက်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာရမှုဖြစ်ပေါ်လာသည့်အခါ အဆိုပါနေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရသူများသည် မိမိတို့၏ပိုင်ဆိုင်မှု အနည်းငယ်မျှကိုသာ ယူဆောင်နိုင်လေ့ရှိသည်။ ခြင်ထောင်၊ မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်း၊ ရေပုံးပျော့၊ အ၀တ်အစားများ၊ ဖျာများ၊ စောင်များနှင့်ဆိုလာမီးအိမ်များအစရှိသည့်အခြေခံအိမ်သုံးပစ္စည်းများပါ၀င်သည့် အဓိကကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများအား အရန်သင့်ပေး‌ေ၀နိုင်ရန်ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ လားရှိုးမြို့တွင် အသင့်ထားရှိသကဲ့သို့ပင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်၀ှန်းတွင်လဲထားရှိသည်။ လိုအပ်သည့်အခြေအနေပေါ်ပေါက် လာသည့်အခါ အဆိုပါပစ္စည်းများကို နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများထံ အမြန်ဆုံးရောက်ရှိနိုင်စေရန်အတွက် မြေပြင်ရှိ အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များထံသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်သည်။ ဒေါ်အူဒီရွယ်၊၅၆နှစ်နှင့်သူမ၏မိသားစု၉ဦးသည် ၂၀၁၁ခုနှစ်တွင်လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် သူမတို့၏ရွာမှ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီးအခြားဘေးကင်းရာနေရာကိုရှာဖွေခဲ့ရသည်။ တိုက်ပွဲများဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပြီး ဘေးကင်း လုံခြုံမှုမရှိသေးခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့၏ကျေးရွာသို့ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်ရန်အလားအလာမှာ မှေးမှိန်နေဆဲ ဖြစ်သည်။ စိန်ခေါ်မှုများရှိနေသော်လည်း ၎င်းတို့ကဲ့သို့နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများအနေဖြင့် အခက်အခဲများကို ကြံ့ကြံ့ခံနေဆဲဖြစ်ပြီး တစ်နေ့နေ့တွင် ၎င်းတို့၏နေရပ်သို့ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်ရန်မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဘဝကို ဆက်လက်နေထိုင်ရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေကြသည်။ နေရပ်စွန့်ခွာနေရသူများသည် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာနေထိုင်နိုင်စေရန် လုံလောက်သောနေအိမ်အမိုးအကာများ ရရှိ ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ခြောက်လသို့မဟုတ်ထို့ထက်ပို၍ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသည့်အခြေအနေမျိုးတွင် UNHCRသည် ခိုလှုံရာနေအိမ်အမိုးအကာကိုဦးတည်သည့်အကူအညီကိုထောက်ပံ့ပေးသည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဝိုင်းမော် မြို့နယ်ရှိ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူများ၏စခန်းတွင် မိသားစုများအတွက် သဘာ၀ဘေးအန္တရာယ်များမှ ကာကွယ် ပေးနိုင်ယုံမျှမက နေထိုင်ရာနေရာ၊ပိုင်ဆိုင်သည့်ပစ္စည်းများကိုသိမ်းဆည်းရာနေရာဖြစ်သကဲ့သို့ သီးသီးသန့်သန့်၊ သက်တောင့်သက်သာနှင့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုံခြုံမှုကိုပါပေးစွမ်းနိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍နေအိမ်အသစ်များဆောက်လုပ် ပေးလျက်ရှိသည်။ စခန်းတွင်းရှိလမ်းများအလင်းရောင်ရရှိစေရေးနှင့်ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကိုခံစားရရှိစေရန် အတွက် ဆိုလာမီးတိုင်များကိုလည်း တပ်ဆင်ပေးထားပါသည်။ စခန်းကော်မတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အသက်၃၈ နှစ်ရှိ မအာချီမီးသည် သူမ၏ရပ်ရွာအတွက်ဆောက်လုပ်လျက် ရှိသည့် နေအိမ်အသစ်များအား လေ့လာကြည့်ရှုခြင်းဖြစ်သည်။ သူမ၏ ဦးခေါင်းအထက်တွင် လက်ရှိ ဆောက်လုပ်လျက်ရှိသည့် ခေါင်မိုးတစ်ခုအားကျေးဇူးတင်စွာဖြင့်ကြည့်ရှုနေခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သူမသည် သူမ၏ ရပ်ရွာအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း အခြေခံဝန်ဆောင်မှုများရရှိနိုင်ရန်ကူညီစီစဉ်ပေးသည်။ ရေစုပ်စက်များကဲ့သို့ အခြေခံ အထောက်အပံ့ပစ္စည်းပစ္စယများစွာသည် အများပိုင်ဖြစ်ပြီး စောင့်ရှောက်မှုနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှု လိုအပ်ပါသည်။ ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ရှိ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာနေရသူများအတွက် စခန်းအတွင်းနေ့စဉ်ဘဝ။ အမျိုးသမီးတစ်ဦးသည် သူမမွေးမြူထားသည့်ဝက်များကို အစာကျွေးရန်ပြင်ဆင်နေသည်။ တစ်နိုင်တစ်ပိုင် မြေကွက်ငယ်များဖြင့်စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်ခြင်းနှင့် ကြက်များနှင့်၀က်များမွေးမြူခြင်းအားဖြင့် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် ပြန်လည်ရပ်တည်နိုင်စွမ်းရှိရန်ကြိုးပမ်းနေပြီး မိမိတို့ဘ၀ကိုပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင် နေသူများနှင့် အထူးသဖြင့်နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူအသစ်များအတွက်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများသည် ဆက်လက်အရေးပါလျက်ရှိသည်။ သူ၏မိသားစုကိုထောက်ပံ့နိုင်ရန်အတွက် အခြေခံလူသုံးကုန်ပစ္စည်းများနှင့်မုန့်ပဲသရေစာများရောင်းချသည့် ဆိုင်ငယ်တစ်ဆိုင်ကို စခန်းအတွင်းဖွင့်ထားပြီး အပိုဝင်ငွေရရှိစေရန်အတွက် စခန်းပြင်ပတွင်လည်း ကျပန်း အလုပ်များလုပ်ကိုင်သည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့် ပဋိပက္ခအခြေအနေများနှင့် စီးပွားရေး အခက်အခဲများကြောင့် အလုပ်အကိုင်ရရှိရန်မှာ ပိုမိုခက်ခဲလာပါသည်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း နမ္မတူမြို့နယ်မှအမျိုးသမီးတစ်ဦး ယင်း၏နေအိမ်တွင်းတွင် UNHCR မှ ပံ့ပိုးပေးသည့် ဆိုလာမီးအိမ်တစ်လုံးကို ကိုင်ဆောင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ နေရပ်စွန့်ခွာစခန်း အများအပြားသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုင်းနှင့် ချိတ်ဆက်ထားခြင်း မရှိပေ။ ဆိုလာမီးအိမ်များသည် အိမ်မှု ကိစ္စများလုပ်ခြင်း၊ စာကြည့်ခြင်း၊ ဖုန်းအားသွင်းခြင်းနှင့် ညဘက်တွင်ဘေးကင်းစွာဖြင့် ရေအိမ်အသုံးပြုနိုင်ခြင်း စသည့် မိသားစုလုပ်ဆောင်ဖွယ်ရာများကိုညပိုင်းအချိန်တွင် နာရီအနည်းငယ် ပိုမိုလုပ်ဆောင်နိုင်စေသည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ဝိုင်းမော်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာရသူများနေထိုင်ရာစခန်းတွင် နေထိုင်သူ ဦးလွမ်းဇောင်း။ စခန်းအတွင်းရှိနေအိမ်အမိုးအကာများပြုပြင်ရန် သို့မဟုတ် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် လိုအပ်သည့်အခါတွင် သူ၏ရပ်ရွာအသိုက်အ၀န်းမှအခြားသောစေတနာ့ဝန်ထမ်းများနှင့်အတူ ကူညီဆောင်ရွက် ပေးသည်။ စခန်းများစွာတွင် ထိုသို့သော ကိုယ်ထူကိုယ်ထအဖွဲ့များဖွဲ့စည်းခြင်းသည် ရပ်ရွာအသိုက်အ၀န်းများ ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်စွမ်းရည်ရှိရေး၏ အဓိကပင်မကျောရိုးဖြစ်သည်။ ဘဝကိုရှေ့ဆက်သွားရမှာပဲ။ ကချင်ပြည်နယ်၊ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှဒေါ်မရစ်ကိုင်သည် ပြုပြင်ဆောက်လုပ်လျက် ရှိသည့် သူမ၏နေအိမ်ဘေး၌ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများအား နေ့လယ်စာကျွေးမွေးနေခြင်းဖြစ်သည်။ သူမနေထိုင်သည့် ယာယီနေအိမ်အမိုးအကာသည် နှစ်အတော်ကြာအသုံးပြုပြီးနောက် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်နေသည်။ နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာဆက်လက်နေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန် UNHCR သည် မိတ်ဖက်များနှင့်ပူးပေါင်း၍ နေအိမ်အမိုးအကာပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုလုပ်ဆောင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ တံခါးသော့အိမ်လဲလှယ်ခြင်းနှင့် ပျက်စီးနေသောပြတင်းပေါက်များကို ပြုပြင်ခြင်းကဲ့သို့သော ရိုးရှင်းသည့်ပြုပြင်ခြင်းလုပ်ငန်းမှ နံရံများနှင့် အမိုးများအစားထိုးပြုပြင်ခြင်း အပါအဝင် ပိုမိုပြည့်စုံသော ပြုပြင်မွမ်းမံခြင်းလုပ်ငန်းအထိ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ နေရပ်စွန့်ခွာစခန်းအများအပြားတွင် နေအိမ်အမိုးအကာများ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုများ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်လျက်ရှိပြီး အကန့်အသတ်ရှိသောရန်ပုံငွေအရင်းအမြစ်များကြောင့် အထူးသဖြင့် နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရဆဲဖြစ်သည့်လူမှုအသိုက်အ၀န်းများနှင့်တကွ နေရပ်စွန့်ခွာသူအသစ်များအတွက် အခက်အခဲများစွာဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများအတွက်UNHCRမှပံ့ပိုးကူညီမှု၏အဓိကအချက်မှာ ရပ်ရွာလူထုစွမ်းဆောင်နိုင်မှုပင်ဖြစ်သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများသည်၎င်းတို့၏ရပ်ရွာများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် အခြေခံဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များတွင်တက်ကြွစွာပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ UNHCRကဲ့သို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအေဂျင်စီများသည် အသေးစားထောက်ပံ့ငွေများနှင့် ပစ္စည်းများ ကဲ့သို့သော အခြေခံပံ့ပိုးမှုများကိုကူညီပံ့ပိုးပေးပြီး လူမှုအသိုက်အ၀န်းများမှ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်လိုအပ်ချက်များ အပေါ်အခြေခံ၍ ဦးစားပေးစီမံကိန်းများကိုမိမိတို့ဘာသာခွဲခြားသတ်မှတ်ကာလုပ်ဆောင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ကချင်ပြည်နယ်ရှိစခန်းတစ်ခုမှ ရပ်ရွာစေတနာ့ဝန်ထမ်းများသည် အစည်းအဝေးများနှင့် အခြားလူထုပွဲများ အတွက် အသုံးများသောနေရာဖြစ်သည့် ရပ်ရွာခန်းမကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရာတွင်ကူညီရန် အတူတကွ လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းသည်။ မြစ်ကြီးနားနှင့်ဝိုင်းမော်မြို့နယ်များရှိစခန်းအသီးသီးမှ စေတနာ့ဝန်ထမ်း လူငယ်များပါဝင်သော ကချင်နေရပ်စွန့်ခွာလူငယ်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များမှ အဆိုပါလှုပ်ရှားမှုများကို ဦးဆောင် လုပ်ကိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ UNHCRသည် စခန်းများအတွင်း ရပ်ရွာခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် လူငယ်များကိုပါ၀င်လာစေရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ကော်မတီများအား ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့ပါသည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့ရှိစခန်းတစ်ခုမှ သောမတ်စ် (၂၂) နှစ်သည် လူငယ်များ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် စခန်းတွင်းအခြေခံအဆောက်အအုံများတိုးတက်လာမှုများကို လိုက်လံပြသနေခြင်းဖြစ်သည်။ စခန်းစီမံခန့်ခွဲမှု အေဂျင်စီများထံသို့လွှဲပြောင်းပေးအပ်မည့်အစား လူငယ်များအား UNHCR မှ ပံ့ပိုးကူညီပေးသည့် အသေးစား ထောက်ပံ့ငွေများမှတဆင့် စခန်းပတ်ဝန်းကျင်တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေ‌ရေးအတွက် ၎င်းတို့၏ ဒေသန္တရ အသိပညာကိုအသုံးချလုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးထားပါသည်။ ကချင်နေရပ်စွန့်ခွာလူငယ်ကော်မတီ၏တက်ကြွသောအဖွဲ့ဝင်တဦးအနေဖြင့် သောမတ်စ်သည် မိမိ ဆယ်စုနှစ် တစ်စုကျော်ကြာနေထိုင်ခဲ့သည့်စခန်းတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသည့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ဂုဏ်ယူပါသည်။ "ကျွန်တော်တို့ ကိုယ့်ကိုကိုယ်နဲ့ကျွန်တော်တို့ရဲ့အသိုက်အဝန်းကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေဖို့အတွက် အကြံဥာဏ်တွေ ဖလှယ်ကြပြီး အချင်းချင်း အသိပညာတွေမျှဝေကြပါတယ်" ဟု ၎င်းကဆိုသည်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ နမ္မတူမြို့နယ်၊ ဆိုင်ဂျာကျေးရွာမှ ရပ်ရွာပြည်သူများ အသစ်တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့သည့် ရပ်ရွာခန်းမရှေ့တွင် ဓာတ်ပုံအတူတူရိုက်ကူးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ နေရပ်စွန့်ခွာမိသားစုများနှင့် ၎င်းတို့အား လက်ခံကူညီပေးသည့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကြား လူမှုစည်းလုံးညီညွတ်မှုကို မြှင့်တင်ရန်ကြိုးပမ်းမှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် အဆိုပါအဆောက်အအုံကိုတည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဆိုင်ဂျာသည် မိသားစုပေါင်း၅၀၀ခန့်ရှိသည့်ခရစ်ယာန်အများစုနေထိုင်သည့်ကျေးရွာတစ်ရွာဖြစ်ပြီး၊ ယင်းတို့အနက် အနည်းစုမှာဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များဖြစ်ကာ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများဖြစ်သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာမိသားစုများ၏ လိုအပ်ချက်များကို သတိချပ်ကာ ရပ်ရွာခေါင်းဆောင်များက UNHCR နှင့် ဒေသခံ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ထံချဉ်းကပ်ပြီး ရပ်ရွာလူထုအားလုံးစု‌‌‌ေ၀းတွေ့ဆုံ၍အစည်းအဝေးများကျင်းပနိုင်ရန်အတွက် ခန်းမဆောင်တစ်ခုဆောက်လုပ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူများကိုရပ်ရွာသစ်တွင် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေခြင်းနှင့် ၎င်းတို့အားပံ့ပိုးကူညီပေးလိုသည့် စိတ်စေတနာများပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာ စေခြင်းဖြင့်၊ ဆိုင်ဂျာကဲ့သို့သောလက်ခံလူမှုအသိုင်းအ၀ိုင်းများသည် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကိုရှာဖွေနေသူများ အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အသက်သွေးကြောတစ်ခုအဖြစ်ကူညီပံ့ပိုးပေးပါသည်။ အသက် ၄၆ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည့် ဦးအင်ဒေါင်လရော်အား ကချင်ပြည်နယ်၊ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှ မိုင်းနားဆွတ်ကြိုင် အမည်ရှိ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူများမှအသစ်တည်ထောင်ထားသည့်ကျေးရွာတွင်ရှိသည့် သူ၏ အိမ်အသစ်ဘေးတွင်ဖွင့်လှစ်ထားသောကုန်စုံဆိုင်ငယ်ရှေ့တွင်ဓါတ်ပုံရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ဘဝ ပြန်လည်စတင်နိုင်ရေးအတွက်ကူညီပံ့ပိုးပေးရန်ရည်ရွယ်၍ UNHCR မှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူမိသားစုတိုင်း အတွက် နေအိမ်များဆောက်လုပ်ပေးခဲ့သည်။ နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများအနေဖြင့် ခိုလှုံရာစခန်းများမှ ထွက်ခွာနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းများရှာဖွေလာခြင်းနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့်ပေါင်းစည်းနေထိုင်မှုမျိုးရရှိနိုင်သည့် မိုင်းနားဆွတ်ကြိုင်ကဲ့သို့သောနေရာများသို့ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လာခြင်းသည်ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းပိုမိုဖြစ်ပေါ် လာခဲ့သည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ရှိ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများတည်ထောင်ထားသည့် မိုင်းနားဆွတ်ကြိုင်ရွာသစ်မှကလေးတစ်ဦး ရွာသားများအတွက်တပ်ဆင်ပေးထားသည့်လက်နှိပ်ရေတုံကင်မှ ရေထုတ်ယူနေခြင်းဖြစ်သည်။ ကျေးရွာအတွက် စစ်မှန်သောအနာဂတ်အာမခံချက်ရရှိနိုင်ရန် ဒေသခံများသည် အဓိကအခြေခံအဆောက်အဦဆိုင်ရာအကူအညီများတောင်းခံရာတွင်လည်း တက်ကြွစွာလှုပ်ရှားဆောင်ရွက် ခဲ့ကြသည်။ UNHCR နှင့် ၎င်း၏မိတ်ဖက်အဖွဲ့များသည် ကျေးရွာလူထုအတွက် နေအိမ်အမိုးအကာများနှင့် ရပ်ရွာခန်းမများ ဆောက်လုပ်ပေးခြင်းအပြင် အိမ်သာများတပ်ဆင်ပေးခြင်းဖြင့်လည်း ကူညီပေးလျက်ရှိသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်‌ကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်။

"ကျေးလက်နေအမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့ အစွမ်းအစဖြင့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားလျက်ရှိသည်"

အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့သည် နိုင်ငံတကာ ကျေးလက်အမျိုးသမီးများနေ့အဖြစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး၊ ရပ်ရွာလူထု နှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးတို့အတွက် ကျေးလက်အမျိုးသမီးများ၏ ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို ဖော်ထုတ်ပြသည့်နေ့ဖြစ်ပါသည်။ လက်တလောကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနေကြရာတွင် ကွယ်မြုပ်နေသော မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကျေးလက်နေအမျိုးသမီးများ၏ အသံကို ဒေါပြုံးကြည် နှင့် ဒေါ်ဇင်မ တို့က ကိုယ်စားပြုနေသည်။ ကမ္ဘာကြီး၏ ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံဖြိုးရေးနှင့် သဘာဝသယံဇာတ စီမံခန့်ခွဲရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေး စနစ်အတွက် ကျေးလက်နေအမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် မရှိမဖြစ်အရေးပါပါသည်။ တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာအရ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းသော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်သား၊ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းသော အစားအစားထုတ်လုပ်သူများ နှင့် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းသော အခြေခံစားသောက်ကုန်ထုတ်လုပ်သူများသည် အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍသည့် မရှိမဖြစ်အရေးပါသော်ငြားလည်း တဖက်တွင် ပညာရေးနှင့် သတင်းအချက်လက်ရရှိခြင်း၊ အာဟာရနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု တို့ကို လက်လှမ်းမီနိုင်ခြင်းတို့တွင် အခွင့်အရေးနည်းပါးလျက်ရှိပြီး၊ ဝင်ငွေအားဖြင့် နည်းပါးသောဝင်ငွေသာရရှိကာ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုကို ကြီးစွာရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့နေကြရ ပါသည်။ အကျပ်အတည်းကာလတွင် အမျိုးသမီးများသည် သက်ရောက်မှုများကို တနင့်တပိုးရင်ဆိုင်နေကြရပြီး၊ လူမှုစီးပွားရေးဆိုင်ရာထိခိုက်လွယ်မှုသည် ဆိုးရွာစွာမြင့်တက်လျက်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနှင့် အာဟာရအခြေအနေအရ၊ စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်မှုတွင်ကျား-မ ရေးရာကွာဟ မှုသည် Covid-19 မတိုင်ခင်ကာလတွင် ၁.၇ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ၄ ရာခိုင်နှုန်းထိကျယ်ပြန့်လာနေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဋိပက္ခသည် ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေတွင် မြင့်တက်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် ကျေးလက်ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသူများဖြစ်ကြသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကတည်းက စ၍ ကျေးလက်နေလူထုသည် ဝင်ငွေများကျဆင်းလာခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရပါသည်။ ကျေးလက်နေ လူဦးရေ ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုသည့် အမျိုးသမီး တို့သည် စားသောက်မှုကို လျှော့ချ၍ ဖြေရှင်းနေကြရပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ၊ FAO နှင့် WFP တို့၏ စားနပ်ရိက္ခာလေ့လာဆန်းစစ်ချက်အစီရင်ခံစာအရ FAO နှင့် WFP တို့၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ စားနပ်ရိက္ခာလေ့လာဆန်းစစ်ချက်အစီရင်ခံစာအရ ၊ အမျိုးသား ဦးဆောင်သည့် အိမ်ထောင်စု၏ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းနှင့်ယှဥ်လျှင် အမျိုးသမီး ဦးဆောင်သည့် အိမ်ထောင်စု၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းသည်၊ လုံလောက်စွာ စားသောက်မှုမရရှိခြင်းကိုတွေ့ရပါသည်။ မြန်မာနိင်ငံတွင် ကျေးလက်နေ အိမ်ထောင်စု၏ ၁၅.၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမျိုးသမီး ဦးဆောင်သည့် အိမ်ထောင်စုများဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်နယ် ချောင်းဆုံမြို့၊ တော်ပကောက် ကျေးရွာမှ ဒေါ်ပြုံးကြည် က အမျိုးသားဆုံးပါးသွားပြီးကတည်းက မိသားစုကို ကျွန်မပဲ ဦးဆောင်ခဲ့တယ်,, အိမ်နောက်ဘက်မြေကွက်လပ်မှာ ဟင်းသီးဟင်ရွက် စိုက်ပျိုးပြီး ဝင်ငွေရှာပါတယ် .. တဖက်မှာလဲ ကလေးတွေ နေ့တိုင်းဝဝလင်လင်စားနိုင်ဖို့လဲ သေချာအောင်လုပ်ရပါတယ်.. ကိုဗစ်တွေဖြစ်တယ်... ပြီးတော့ အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုတွေလုပ်တော့ အပြင်သွား ကျပန်းလုပ်ပြီး ရှာစားဖို့လဲ မဖြစ်နိုင်တော့ အတော်လေးခက်ခဲပါတယ်.. အထောက်အပံ့ရခဲ့တဲ့ ဟင်းရွက်မျိုးစေ့တွေနဲ့ ငွေအချို့ နဲ့ပဲ အိမ်မှာ ဟင်းရွက်စိုက်၊ အိမ်လည်းစား ရောင်းလဲရောင်းနဲ့ပဲ လောလောဆယ် စားဝတ်နေရေးကို ဖြေရှင်းနေရတာပေါ့.. ဟု ဆိုပါသည်။ အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် ကျေးလက်နေအိမ်ထာင်စုများသည် စားနပ်ရိက္ခာစနစ်များနှင့် စျေးကွက်များတွင် ၎င်းတို့၏ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်မှုနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်မှုကို ကန့်သတ်ထားသည့် ပုံစံတကျရှိနေသော အတားအဆီးများကို ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ ဒေါ်ဇင်မသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီး ဦးဆောင်သည့် အိမ်ထောင်စု ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည့် မွန်ပြည်နယ်မှ ဖြစ်ပြီး ၎င်းတွင် ကိုယ်ပိုင် စိုက်ပျိုးမြေယာမရှိသည့် အငှားတောင်သူ တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ ကျွန်မမှာ ကိုယ်ပိုင်လယ်မရှိဘူး... မြေငှားစိုက်ရတာ,, ကိုယ်ပိုင်လယ်မရှိတော့ ငွေချေးတဲ့သူတွေက မချေးချင်ကြတော့ဘူး ဒီကာလမှာ .. ငွေတိုးချေးတဲ့သူတွေဆီက ချေးမရတော့ စိုက်ပျိုးဖို့ စပါးမျိုးစေ့နဲ့ မြေသြဇာလည်း မဝယ်နိုင်ခဲ့ဘူး.. တခြားဝင်ငွေရ အလုပ်လည်း ကျွန်မမှာမရှိဘူး... မြေသြဇာစျေးတွေကလည်း မတရားတက်လာတော့ ကျွန်မအတွက် အရမ်းခက်ခဲတယ်.. အခု အဖွဲ့အစည်းကပေးတဲ့ ထောက်ပံ့ငွေလေးနဲ့ မြေသြဇာ ရတယ်.. စပါးမျိုးစေ့ဝယ်ပြီး ဖြစ်ထွန်းအောင်စိုက်မယ်.. မိသားစုစားဝတ်နေရေးလေး ပြေလည်တာပေါ့.. ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတောင်သူတွေလည်း ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီးပဲ အခက်အခဲတွေရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းနေပါတယ် ဒေါပြုံးကြည်နှင့် ဒေါ်ဇင်မသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လတ်တလော အကျပ်အတည်း အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနေရသည့် အမျိုးသမီးများ၏အသံကို ကိုယ်စားပြုလျက်ရှိပါသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ လက်လမ်းလှမ်းမီခြင်းသည် လူ့အခွင့်အရေးဖြစ်ပြီး၊ အစားအစားနှင့် အဟာရပြည့်မီခြင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတွင် ကျား၊ မ ရေးရာတန်းတူညီမျှစွာ ပါဝင်ရေးသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ ဖွံ့ဖြိုးရေးဆောင်ရွက်သူများနှင့် လူထုကို ဦးဆောင်သည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဖော်ဆောင်သူများအနေဖြင့် စီးပွားရေးပြန်လည်ကောင်းမွန်လာရေး အတွက် ကျေးလကနေ အမျိုးသမီးများ ၏ အခွင့်အရေးနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှုကို အားထုတ်မြှင့်တင်ပေးရန်လိုအပ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေး အဖွဲ့သည် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုတိုက်ဖျက်ရေးတွင် နိုင်ငံတကာ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကို ဦးဆောင်သည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ အထူးအေဂျင်စီဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ကျေးလက်နေ အမျိုးသမီးများအပါဝင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အရေးပါ်တုန့်ပြန်ရေးလုပ်ငန်းများကို အရှိန်အဟုန်မြှင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး၊ စိုက်ပျိုးသီးနှံ၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစုများကို ရင်းနှီးငွေထောက်ပံ့ခြင်းနှင့်အတူ ပံ့ပိုးကူညီဆောင်ရွက်နေပါသည်။ UN Women သည် အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကိုမြှင့်တင်ပေးပြီး၊ ကျား၊မ ရေးရာ တန်းတူညီမျှမှုကို ဆောင်ရွက်သည့် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် UN Women သည် အကျပ်အတည်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် အမျိုးသမီးများနှင့် အမျိုးသမီးငယ်များ ကို တုန့်ပြန်ကူညီရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးအားထုတ်မှုများတွင် ပါဝင် အကျိုးခံစားမှုရရှိရေးတို့အတွက် သေချာအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပိုမို ကြံ့ခိုင်ပြီး၊ ကျား၊မ အခန်းက္ဍ တန်းတူရည်တူဖြစ်သည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ် ဖြစ်လာရန်ဦးတည်လျက်ရှိပါသည်။ [1] UNDP and UN Women (2022). Regressing Gender Equality in Myanmar. [2] FAO and WFP. 2022. Myanmar | Shocks, agricultural livelihoods and food security: Monitoring report, June 2022. Rome. https://www.fao.org/documents/card/en/c/cc0562en [3] Asian Development Bank (ADB) Gender Equality and Women’s Rights in Myanmar: A Situation Analysis. [4] Ibid.

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်‌ကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၀၄ ရက်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဝေးလံခေါင်သီသောဒေသများမှနေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများအား ထောက်ပံ့ကူညီခြင်းအတွက် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းအား ဂုဏ်ပြုချီးကျူးခဲ့ခြင်း

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သည့် လားရှိုးမြို့ရှိ ခုခံအားကျဆင်းသည့်ရောဂါကူးစက်ခံထား ရသူများနေထိုင်ရာ မေတ္တာမေမေဂေဟာသို့ရောက်ရှိလာသည့် နော်ဘွေခူ(၅၄)နှစ်ကို ပျော်ရွှင်မှုအတိဖြင့် ပြည့်စုံသည့်အပြုံးများဖြင့်ကြိုဆိုနှုတ်ဆက်ကြသည်။ ဤငြိမ်းချမ်းသောခိုလှုံရာနေရာကို ကူညီစောင့်ရှောက် ပေးနေသည့်အဖွဲ့အစည်းကိုဦးဆောင်သူနှင့်တည်ထောင်သူဖြစ်သည့်သူမကို ထိုနေရာတွင်နေထိုင်ကြသည့် အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးသူငယ်များကနော်စနိုး (စနိုးသည် ဘွေဟူသည့်အမည်အား အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်) အနေဖြင့်သိရှိကြသည်။ နွေးထွေးဖော်ရွေသည့်အမူအရာဖြင့်ပြုမူပြောဆိုလေ့ရှိသည့် သူနာပြုသင်တန်းဆင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်သူမသည် “လူသားတိုင်းအတွက်မိတ်ဆွေ”ဟူသည့်အဓိပ္ပါယ်ကိုဖော်ဆောင်သည့် မိတ်ဆွေမြန်မာဟူသောချစ်စနိုးအမည်ကို အဖွဲ့စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်နှစ်နှစ်ခန့်ကရရှိပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး၊ သူမ၏ကနဦးရည်ရွယ်ချက်မှာ ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါကူးစက်ခံထားရသည့်အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များအား ARTကုထုံးဖြင့်ကုသပေး ခြင်းဖြင့် လူတိုင်းသက်တမ်းစေ့နေနိုင်ရန်ကူညီစောင့်ရှောက်မှုပေးနိုင်ရေးနှင့် ခိုလှုံနေထိုင်ရာနေရာပံ့ပိုးကူညီ ပေးနိုင်ရန်အတွက်ဖြစ်သည်။ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြံ့ကြံ့ခံခဲ့ရပြီးနောက် နော်ဘွေခူသည် အလားတူအခြေအနေမျိုး ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့်အမျိုးသမီးများကို ကူညီပံ့ပိုးပေးချင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ခင်ပွန်းဖြစ်သူကွယ်လွန် ပြီးနောက် မိတ်ဆွေမြန်မာစတင်မတည်ထောင်မီခင်ကာလအတွင်း သူမသည် ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါကူးစက်ခံ ထားရသည့်ဝေဒနာရှင်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသည့် INGO တစ်ခုတွင် နှစ်နှစ်ကြာအလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကနဦး၌ လားရှိုးမြို့တွင်ဂေဟာမတည်ထောင်ခင်အချိန်က အမျိုးသမီးများအား သူမ၏ကိုယ်ပိုင်နေအိမ်တွင် ခေါ်ယူစောင့်ရှောက်ထားခဲ့ပြီး နောင်တွင်ဂေဟာအဖြစ်သို့ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ “ကျွန်မအရင်လိုနေခဲ့ရတဲ့ဘဝကနေကင်းလွတ်ခဲ့ပြီးနောက် ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါကူးစက်ခံထားရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကိုကူညီပေးချင်ခဲ့ပါတယ်”ဟု သူမကပြန်ပြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။ “သူတို့ကို ကျွန်မအိမ်ကို မကြာခဏခေါ်လာတယ်၊ လက်ခံတယ်၊ ကျွန်မစားတဲ့အထဲက သူတို့မျှ‌ဝေပေးတယ်။ ကျွန်မသူတို့ကို အသက်ရှည်ရှည် နေစေချင်တယ်၊ သူတို့ရဲ့အိပ်မက်တွေကိုဖြည့်ဆည်းပေးချင်တယ်။” ဤအဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် ကျေးရွာနှင့်သီးခြားလူမှုအသိုက်အ၀န်းများတွင် လူနာဦးရေတိုးပွားလာမှုကို ကူညီ စောင့်ရှောက်ရန်စတင်ခဲ့သော်လည်း၊ ကျေးရွာအများအပြားတွင် ပညာရေးနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုကဲ့သို့သော အခြေခံဝန်ဆောင်မှုများ လက်လှမ်းမမီနိုင်သည်ကို နော်ဘွေခူး သတိပြုမိခဲ့သည်။ သူမအနေဖြင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပံ့ပိုးကူညီမှု၊ ပညာရေးနှင့်၀င်ငွေရလုပ်ငန်းများကို ပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်ရန်အတွက် မိတ်ဆွေမြန်မာ၏လုပ်ငန်းအစီအစဉ်များကို တဖြည်းဖြည်း ချဲ့ထွင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ “မိတ်ဆွေမြန်မာရဲ့အလုပ်ကလိုအပ်ချက်တွေကိုကူညီဖြေရှင်းဖို့အတွက်ပါပဲဟု၎င်းကရှင်းပြသည်။"ကျွန်မတို့တွေ့ရှိလာတဲ့လိုအပ်ချက်များအပေါ်မူတည်ပြီး ကျွန်မတို့ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်မဲ့နယ်မြေ အနေအထား တွေကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် ချဲ့ထွင်ဆောင်ရွက်ပါတယ်။" ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာညောင်းခဲ့သည့်လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ သိသိသာသာပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး လူထောင်ပေါင်းများစွာနေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ကြရသည်။ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာသူများ နေထိုင်ရာစခန်းများရှိရာသို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများရောက်ရှိနေချိန်တွင် ကျေးရွာများ၌သာ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကိုရှာဖွေနေရသည့်သူများသည် အကူအညီအနည်းငယ်မျှသာရရှိခြင်း သို့မဟုတ် လုံး၀မရရှိခြင်းတို့ကိုတွေ့ကြုံနေရကြောင်းနော်ဘွေခူသတိပြုမိခဲ့သည်။ “လက်ခံကူညီပေးတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာနေထိုင်နေရသူတွေက အမေ့လျော့ခံခဲ့ရတယ်”ဟု သူမကဆိုသည်။ ပံ့ပိုးကူညီမှုများအရှိန်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်လာရသဖြင့် မိတ်ဆွေမြန်မာသည် ၎င်း၏ဝန်ထမ်းများ၊ ၎င်းတို့၏ မိသားစုများ၊ သူငယ်ချင်းများနှင့် ဆွေမျိုးများထံမှစုစည်းထားသော စုပေါင်းပါ၀င်ထားသည့် ရံပုံငွေများကို အသုံးပြု၍ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်ကူညီရေးနှင့် ကျေးရွာများတွင်ခိုလှုံနေထိုင်နေသည့်နေရပ်စွန့်ခွာသူများအတွက် အစားအသောက်နှင့်အခြေခံအိမ်သုံးပစ္စည်းများဖြန့်ဝေပေးခဲ့သည်။နော်ဘွေခူးသည်နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများကို ကူညီပံ့ပိုးပေးနေသည့် လူမှုအသိုက်အဝန်းများအတွက် နိုင်ငံတကာအကူအညီများ ပိုမိုခွဲဝေချထား ပေးရန် လည်း တိုက်တွန်းလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ယနေ့ မိတ်ဆွေမြန်မာသည် အရှေ့တောင်ဘက်တွင်ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မြောက်ဘက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်မှ အနောက်ဘက်တွင်ရခိုင်ပြည်နယ်အထိ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်ခြောက်ခုရှိ နေရာပေါင်း၃၀၀နီးပါးတွင် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာရသူများ၊ ၎င်းတို့အားလက်ခံကူညီပေးသည့် လူမှုအသိုက်အ၀န်းများနှင့်အခြားသော ထိခိုက်လွယ်သည့်အုပ်စုများအားပံ့ပိုးကူညီရန်အတွက် လုပ်ငန်းပေါင်းများစွာကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ရသူများအားကူညီပံ့ပိုးရန်အတွက် ‌‌‌‌ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသများ၌သို့ပင် ရောက်ရှိ နိုင်အောင် ပြင်းပြသည့်စိတ်ဆန္ဒဖြင့်မဆုတ်မနစ်အားထုတ်လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့်၊ အတင်းအကျပ်နေရပ်စွန့်ခွာ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူများနှင့် နိုင်ငံမဲ့နေသူများအားကူညီစောင့်ရောက်ရန်ရွပ်ရွပ်ချွံချွံကြိုးပမ်းအားထုတ် လုပ်ဆောင်နေသူများအား ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်ဆိုင်ရာအေဂျင်စီ UNHCR မှ နှစ်စဥ်ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်သည့် UNHCR Nansen Refugee Award 2022 ၏ အာရှပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာဆုရှင်အဖြစ် မိတ်ဆွေမြန်မာအား ရွေးချယ် ချီးမြှင့်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ နောက်ခံအခြေအနေမျိုးစုံနှင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုပေါင်းစုံတို့ပါ၀င်သည့် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၇၇ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်း ထားသော အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် မိတ်ဆွေမြန်မာ၏လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများသည် ၂၀၂၁ခုနှစ်အတွင်း လူပေါင်း ၂၅,၀၀၀ခန့်ကိုတိုက်ရိုက်အကျိုးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းလုပ်ဆောင်မှုများသည် COVID-19 ကပ်ရောဂါနှင့် ထိုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အာဏာသိမ်းမှုတို့ကြောင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့်ကြားမှပင်လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “ကျွန်မတို့ရဲ့ဝန်ထမ်းများအားလုံးက ခွဲခြားဖယ်ကြဥ်ခံရသူများအားကူညီထောက်ပံ့မှုများပေးရန်၊ လူမျိုးနှင့် ဘာသာအားလုံးကိုလေးစားရန်၊ အားလုံးကိုတန်းတူရည်တူဆက်ဆံရန်နှင့် ကလေးများနှင့် အမျိုးသမီးများ၏လိုအပ်ချက်များကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ရန်စတဲ့အခြေခံစည်းမျည်းလေးချက်အတိုင်း လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြရတယ်” ဟု နော်ဘွေခူက ဆိုသည်။ သူမသည် သူမ၏ဝန်ထမ်းများမှ အခြားအကူအညီများ မရောက်ရှိနိုင်သည့် ကျေးရွာများသို့အကူအညီများ ပေးပို့နိုင်ရန် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည့် မိတ်ဆွေမြန်မာ၏အောင်မြင်မှုကို အလေးထားအသိအမှတ်ပြုပါသည်။ “ကျွန်မတို့က နှလုံးသားနဲ့ပဲအလုပ်လုပ်ပါတယ်”ဟု သူမကဆိုပါသည်။ “ဘယ်လောက်ပဲ ခက်ခဲခက်ခဲ၊ ဘယ်လိုစိန်ခေါ်မှုတွေပဲ ရှိရှိ ရပ်ရွာရဲ့ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ ယုံကြည်မှုကိုရရှိထားပြီးဖြစ်လို့ ကျွန်မတို့လုပ်နိုင်မှာပါ” မိတ်ဆွေမြန်မာ၏အောင်မြင်မှုများသည် အလုပ်အပေါ်စူးစိုက်နှစ်မြှုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့်၄င်း၏၀န်ထမ်းများအပြင် နေရပ်စွန့်ခွာနှင့်ပဋိပက္ခဒဏ်ခံလူမှုအသိုက်အ၀န်းများအား နောင်တစ်ချိန်တွင်ယင်းတို့ကိုယ်တိုင်မိမိကိုယ်မိမိကူညီ စောင့်ရှောက်နိုင်စွမ်းရှိစေရေးအတွက် စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည့် နော်ဘွေခူ၏ပြင်းပြသည့် ဇွဲသတ္တိကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။ “ကျွန်မတို့ သူတို့ကို အမြဲတစေကူညီထောက်ပံ့ပေးဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ဘူး” ဟု သူမက ဆိုသည်။ "ဒါကြောင့် လည်း ကျွန်မတို့က နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာအထောက်အကူတွေကိုလဲ ကူညီပံ့ပိုးပေးတဲ့အတွက် သူတို့ဟာ သူတို့ဘာသာ သူတို့ ကောင်းကောင်းမွန်မွန်ကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းနိုင်မှာဖြစ်တယ်။" ရှမ်းပြည်နယ်၊ လားရှိုးမြို့နယ် နမ္မဘောဒကျေးရွာမှ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်သူ အမျိုးသမီး ၁၀ ဦးနှင့် ဒေသခံရွာသား ၁၁ ဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့သည့်စက်ချုပ်သင်တန်းစီမံကိန်းသည် မိတ်ဆွေမြန်မာမှပံ့ပိုးကူညီပေးသည့်လုပ်ငန်းများ အနက် တစ်စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်ပြီး သင်တန်းသားများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏မိသားစုများ အတွက် ဝင်ငွေရ လုပ်ငန်း တစ်ခု အနေဖြင့်လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သင်တန်းသူအမျိုးသမီးများမှ ယင်းတို့ချုပ်လုပ်လျက်ရှိသည့် အထည်များကို နော်ဘွေခူအားစိတ်အားထက်သန်စွာဖြင့်ပြသလျက်ရှိသည်။ “ဒီလိုမျိုး မိတ်ဆွေမြန်မာရဲ့အထောက်အပံ့ရတာ အရမ်းကောင်းတယ်လို့ထင်ပါတယ်”ဟု ရွာတွင်နေထိုင်သော နေရပ်စွန့်ခွာအမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည့် နိုးလာရှေက ပြောသည်။ “အရင်ကဆို ကျွန်မတို့ အခုလို အတွေ့အကြုံမျိုး လုံး၀မရဖူးဘူး။” မိတ်ဆွေမြန်မာ၏စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ပေးသည့်ဆောင်ရွက်မှုများသည် အခက်အခဲကျရောက်သည့် အချိန် ကာလများတွင် ကနဦးတုံ့ပြန်ကူညီမှုဆောင်ရွက်ပေးလေ့ရှိကြသည့် ဒေသခံရပ်ရွာလူထုအခြေပြုနှင့် အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများထံသို့လည်းဖြန့်ကျက်ကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ ရပ်ရွာလူထု၏လိုအပ်ချက်ကိုအသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့် နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူများရောက်ရှိလာပါက လျင်မြန်စွာ တုံ့ပြန်ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရန်အတွက် အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် အခြေခံလူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်ကူညီမှုများကိုမည်သို့လုပ်ဆောင်ရမည်ကိုလေ့ကျင့်သင်ကြားပေးပါသည်။ ထို့အပြင် အဖွဲ့အနေဖြင့် အရေးတကြီးလိုအပ်သည့်အရင်းအမြစ်များကိုပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်သော နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဒေသခံ အဖွဲ့အစည်းများအကြားတွင်လည်း ပေါင်းကူးတံတားတစ်စင်းအနေဖြင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကျောက်မဲမြို့နယ်တွင်လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်နေသည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် အိုမ်တမာဝ်းအသင်းအတွက် မိတ်ဆွေမြန်မာ၏သင်တန်းတွေများသည် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်ပေ။ ကုန်းမြင့်ဒေသမှ ပြည်သူများအတွက်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကူအညီများပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ စတင်တည်ထောင်ခဲ့ သော်လည်း၊ ယခုအခါတွင် အိုမ်တမာဝ်းအသင်းအနေဖြင့် ပဋိပက္ခကြောင့်နေရပ်စွန့်ခွာလာခဲ့ရသူများအား အရေးပေါ်အကူအညီများ ပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်ရန်တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်လာခဲ့သည်။ “သစ်တစ်ပင်ကောင်းရင်ငှက်တစ်သောင်းနားနိုင်တယ်”ဆိုတဲ့ မြန်မာစကားပုံတစ်ခုရှိပါတယ်။ မိတ်ဆွေမြန်မာ ဆိုတာ အရိပ်ရသစ်ပင်ကြီးတစ်ပင်လိုပါပဲ၊ ကျွန်တော်တို့လို အသင်းအဖွဲ့တွေကို ယုံကြည်ချက်ရှိရှိ စွမ်းဆောင်ရည် အပြည့်နဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့စွမ်းရည်ရှိအောင်ပံ့ပိုးပေးနေပါတယ်ဟု အိုမ်တမာဝ်းအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး မိုင်းရဲဝင်းအောင်က ပြောသည်။ နော်ဘွေခူသည် လူမှုအသိုက်အဝန်းများကို ပိုမိုကူညီနိုင်စေရန် မိတ်ဆွေမြန်မာ၏လုပ်ဆောင်နိုင်မှုကို ဆက်လက်တိုးချဲ့သွားရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားပါသည်။ “လူသားတိုင်းရသင့်ရထိုက်တဲ့အခွင့်အရေးတွေရရှိဖို့ ကျွန်မတို့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ” ဟု သူမကဆိုသည်။ “မိတ်ဆွေမြန်မာရဲ့လိုဂိုမှာ ချိုးငှက်နဲ့လှေငယ်တစ်စင်းကို ပြသထားတယ်။ အဲဒီလှေလေးပေါ်မှာလူတွေကိုတတ်နိုင်သလောက် ကူညီပေးဖို့ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။ သူတို့ငြိမ်းချမ်းမှုကို ရှာတွေ့နိုင်အောင် ကူညီပေးမယ်။” ဓာတ်ပုံနှင့် ဗီဒီယို အပါအဝင် နောက်ထပ် Nansen ဇာတ်လမ်းများအတွက် ဤနေရာတွင် ကျေးဇူးပြု၍ ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုပါ။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်‌ကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၀၉ ရက်။

နိုင်ငံမဲ့ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံ၌ အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေး ဆက်လက်ရုန်းကန်နေရဆဲ

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်နေသူ အသက် (၂၇) နှစ်အရွယ် ရိုဟင်ဂျာအမျိုးသမီး “ဇာဘီဒါ” သည် ဘဝဖြတ်သန်းမှုတစ်လျှောက်လုံးတွင် သူမ၏အခွင့်အရေးနှင့်လွတ်လပ်မှုတို့အပေါ် ပိုမိုတိုးများ၍သာလာသည့် ကန့်သတ်မှုများနှင့် ချိန်ညှိကြိုးစား နေထိုင်နေရလေသည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ လူမျိုးရေးပဋိပက္ခ ရိုက်ခတ်ခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ဇာဘီဒါသည် အသက် (၁၇) နှစ်ခန့်သာရှိပြီး အိမ်ထောင်ပြုပြီးခါစအချိန်ဖြစ်သည်။ ထောင်ပေါင်းများစွာသောအခြားသူများနှင့်အတူ သူမသည်လည်း နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာပြီးနောက် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး (၁၅၃၀၀၀) ကျော်သည် သူမနည်းတူ နေရပ်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်နေရဆဲဖြစ်ပြီး အများစုမှာ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများတွင်နေထိုင်နေရသည်။ ယခင်အတိုင်း ကျေးရွာများအတွင်း၌ကျန်နေခဲ့သူ ရိုဟင်ဂျာ (၄၄၇၀၀၀) ခန့်မှာလည်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုရရှိရေး၊ စာသင်ကျောင်းများထံ တက်ရောက်သင်ကြားနိုင်မှု သို့မဟုတ် သက်မွေး၀မ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများလုပ်ကိုင်နိုင်မှုစသည့် ကဏ္ဍများတွင်ထိခိုက်နစ်နာမှုရှိစေသည့် လွတ်လပ်စွာသွားလာခွင့် အလွန့်အလွန်နည်းပါးလျက် အဆိုပါကျေးရွာများတွင် ဆက်လက်နေထိုင်နေကြရသည်။ နောက်ထပ် ရိုဟင်ဂျာ (၇၀၀၀၀၀) မှာ (၂၀၁၇) ခုနှစ် နောက်ထပ်အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဉ်တွင် ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် ယင်းအနီးအနားတွင် ဒုက္ခသည်များအဖြစ် ယခုထိနေထိုင်နေကြသည်။ စခန်းတစ်ခုစီရရှိသည့် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း မြေနေရာချထားမှုတွင် ကန့်သတ်ချက်များရှိခြင်း‌ကြောင့် မိသားစု၀င် လူဦးရေ များ တိုးများလာသည့်အခါ လိုက်လျောညီထွေတိုးချဲ့ရန်အတွက် အများစုမှာ အဆင်မပြေဖြစ်ကြရသည်။ ကြီးထွားလာနေ သည့် မိသားစုလူဦးရေနှင့် ရေနှင့်၀န်းကျင်သန့်ရှင်းရေးဆိုင်ရာအဆောက်အဦးများ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ရှိနေသည့် လူနေ ထူထပ်သောကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတစ်ခုတွင် နေထိုင်နေရခြင်းတို့သည် ဇာဘီဒါအတွက် ခက်ခဲပင်ပန်းမှုများကို ဆောင်ယူလာ သည်။ “ကိုယ့်အဆောင်ထဲမှာ လူ (၈) ယောက်အတွက် နေရာကမဆံ့တာမို့ ညအိပ်ဖို့ အခက်အခဲ အများကြီးရှိပါတယ်။ မကြာခဏ အိမ်နီးနားချင်းအိမ်မှာ ကျွန်မသွားအိပ်ရပါတယ်” ဟု သူမကဆိုသည်။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ရရှိမှုလက်လှမ်းမီနိုင်ရေးမှာ နောက်ထပ်စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ လတ်တလော တတိယမြောက် ကိုယ်ဝန်ကို ခက်ခက်ခဲခဲလွယ်ထားရသော ဇာဘီဒါသည် ရပ်ရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှုးများထံမှ ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ခြင်း၊ အမျိုးသား လူနာစောင့်/လိုက်ပါပို့ဆောင်သူ ပါရှိရန်လိုအပ်ခြင်း၊ တရားမ၀င်တောင်းခံငွေပေးရမှုများ အဖြစ်များသည့် လုံခြုံရေးဂိတ်များကို ဖြတ်သန်းသွားနေရခြင်း စသည့်အခက်အခဲပေါင်းများစွာပါ၀င်သော နှေးကွေးလေးလံ အကုန်အကျ များလွန်းသည့် အုပ်ချူပ်မှု ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်တို့ကြောင့် သူမအနေဖြင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုခံယူလိုခြင်း အလျဉ်းမရှိတော့ပေ။ “ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကလေးမွေးရတဲ့ကာလမှာ အဲ့လိုရှုပ်ထွေးတာမျိုးတွေကြုံရတဲ့အခါ ကျွန်မ စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတယ်” ဆိုပြီး ဇာဘီဒါနဲ့ တခြားကိုယ်၀န်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေကို ကြည့်ရှုပေးတဲ့ အရပ်လက်သည်သားဖွားဆရာမ ဟာဆီနာဘေဂေါမ် က ဖွင့်‌ပြောသည်။ သူမသည် စနစ်တကျသင်တန်းဟူ၍ ဘာတစ်ခုမှတက်ရောက်ထားခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့သော်လည်း သူမ၏ အရပ်လက်သည်သားဖွားဆရာမသက်တမ်း ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုစာအတွင်း ကလေးပေါင်း (၅၀၀) ကျော်ကို အောင်မြင်စွာ မွေးဖွား ပေးထားနိုင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး မိခင်လောင်းများအကူအညီလိုအပ်တဲ့အချိန်မျိုးတွင် များသောအားဖြင့် အဦးဆုံး အကူအညီတောင်းခံ ရလေ့ရှိသည့် ပထမဦးဆုံးသူဖြစ်သည်။ “အရေးတကြီးအခြေအနေမျိုးဆိုရင် သူတို့ကို ဆေးရုံဆီအမြန်ပို့ပေးရပါတယ်။ ညမထွက်ရအမိန့်ကြောင့် ညနေ (၆) နာရီနောက်ပိုင်းဆိုရင် သွားလာလို့မရတော့ပါဘူး။ ကြိုးကြိုးပမ်းပမ်းနဲ့ သွားခွင့်ရတဲ့အခါမျိုးမှာ လူနာနဲ့အတူ လူနာစောင့် (၁) ‌ယောက်ကိုပဲခွင့်ပြုပြီး ဖုန်းတွေယူသွားခွင့်မပြုပါဘူး။ ဆေး၀ါးကုသမှုအတွက်လည်း ကုန်ကျငွေအများကြီးပေးရပါတယ်” လို့ ဘေဂေါမ်က ရှင်းပြသည်။ “ကျေးဇူးကြီးစွာနဲ့ပဲ ကျွန်မကူညီခဲ့သူတွေထဲမှာ မိခင်အသက်ဆုံးရှုံးရတာမျိုး မရှိပါဘူး။” လူနေမှုဘဝတိုးတက်လာစေရန်နှင့် အတိတ်တွင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဒဏ်ရာအနာဟောင်းများ လျော့ပါးပျောက်ကွယ်စေရန် အတွက် ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာအေဂျင်စီ UNHCR နှင့် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများသည် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ရိုဟင်ဂျာ၊ ရခိုင်နှင့် အခြားနေရပ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်နေရသော လူမှုအသိုင်းအဝန်းများထံ အိမ်သုံးပစ္စည်းများဖြန့်ဝေခြင်း၊ အမိုးအကာအဆောင်တန်းလျားများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ပေးခြင်း၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ထောက်ပံ့ပေးအပ်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်၀န်ဆောင်မှုများ စသည်တို့ကိုထောက်ပံ့ပေးခြင်းတို့မှတဆင့် အကူအညီပေးလျက်ရှိနေသည်။ ယင်းသို့ထောက်ပံ့ ကူညီ နေမှုများသည် မတူကွဲပြားသော လူမှုအသိုင်းအဝန်းများကြား ထိတွေ့ဆွေးနွေးခြင်းကို တိုးတက်စေသည့် တစ်ချိန်တည်းတွင် ကျား-မအခြေပြု အကြမ်းဖက်မှုကဲ့သို့သော ထိခိုက်ခံစားရနိုင်ခြေများကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ သို့သော် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်နှင့် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အခြေခံဝန်ဆောင်မှုများထံ အများနည်းတူ တူညီစွာ လက်လှမ်းမီနိုင်မှု တို့ကို ငြင်းပယ်ခံထားရခြင်းအပြင် သွားလာကန့်သတ်ချက်များကဲ့သို့ ပေါ်လစီများက ရိုဟင်ဂျာများကို ဖယ်ချန်ထားခံရစေပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီအပေါ် များစွာမှီခိုနေရစေသည်။ “ဒီအခက်အခဲအကျပ်အတည်းကို ပြီးပြတ်အောင် ဖြေရှင်းဖို့က အကူအညီအထောက်အပံ့ပေးနေရုံနဲ့ ဘယ်လိုမှမလုံလောက်ပါဘူး” ရခိုင်ပြည်နယ်မြို့တော် စစ်တွေမြို့မှ UNHCR ရုံး၏အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဖယ်ဒရီကို ဆာဆဲလ်လီကပြောသည်။ “လူ့အခွင့်အရေးတွေ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေထိုင်နိုင်မှုတွေ၊ လူထုအ၀န်းအ၀ိုင်းတွေကြား ပြေလည်သဟဇာတဖြစ်လာဖို့တွေ၊ ကယ်ဆယ်ရေး စခန်းတွေ ပိတ်သိမ်းဖို့ရယ်၊ ရိုဟင်ဂျာတွေကို သူတို့ရဲ့မူလအိမ်တွေ၊ ကျေးရွာတွေဆီ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ဆန္ဒ အလျောက် ရွေးချယ်တဲ့ နေရာတွေဆီအခြေချနေထိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုပေးခြင်းတွေ စတာတွေကို ဆက်လက်ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေဖို့ အရေးကြီး သလို၊ အဲ့တာတွေကမှ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် ဖြေရှင်းချက်တွေဖြစ်လာဖို့ အရေးပါပါတယ်။” မီးဖွားပြီးနောက် ဆေးဝါးကုသစောင့်ရှောက်မှုအနည်းငယ်သာရရှိပြီး သို့မဟုတ် စောင့်ရှောက်မှုလုံးဝမရရှိဘဲ ကလေးမီးဖွား ကြရပြီးနောက်တွင်လည်း စခန်းတွင်းနေအမျိုးသမီးများအနေဖြင့် သူတို့၏ကလေးငယ်များအတွက် ဆက်လက် စိတ်ပူပန် ကြရပြန်သည်။ ဖွားမြင်ကြောင်း တရား၀င်အထောက်အထားသက်သေခံတစ်ခုဖြစ်သည့် မွေးစာရင်းမှတ်ပုံတင်များအား ရိုဟင်ဂျာကလေးငယ်များကို ထုတ်ပေးခြင်းမှာ သိသာစွာနည်းပါးလွန်းသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ “ဒီမှာမွေးတဲ့ကလေးတိုင်းမှာ မွေးစာရင်းမရှိကြတာ အရမ်းဝမ်းနည်းစရာကောင်းပါတယ်။” ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွင် မွေးဖွားခဲ့သည့် ဇာဘီဒါ၏ ဒုတိယမြောက်ကလေးငယ်သည် မွေးစာရင်းမှတ်ပုံတင် လုံး၀မရရှိ သေးပေ။ သူမ၏သားကြီးတွင် မွေးစာရင်းရှိခဲ့ဖူးသော်လည်း (၂၀၁၂) ခုနှစ် နေရပ်စွန့်ခွာရခဲ့သည့် ၀ရုန်းသုန်းကား အခြေအနေတွင် ပျောက်ဆုံးခဲ့ရသည်။ “ကျွန်မ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ သူ့အတွက်မွေးစာရင်းအသစ်ရအောင် ကြိုးစားခဲ့ ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ခုထိ ဖြစ်မလာခဲ့သေးဘူး” ဟု သူမက ပြောသည်။ “ဒီမှာမွေးတဲ့ကလေးတိုင်းမှာ မွေးစာရင်းမရှိကြတာ အရမ်းဝမ်းနည်းစရာကောင်းပါတယ်။ မွေးစာရင်း မှတ်ပုံတင်လေး တစ်ခုတောင်မရှိဘဲ ဘယ်တစ်ဦးတစ်ယောက်မှ ဘဝမှာလူတစ်လုံးသူတစ်လုံး ဖြစ်မလာနိုင်ပါဘူး။” လို့ ဘေဂေါမ်က ဆိုသည်။ တတ်စွမ်းသရွေ့ အကောင်းဆုံးကူညီသွားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော သူမသည် သူမမွေးဖွား ပေးခဲ့သော ကလေးငယ်တိုင်း၏ မွေးနေ့ ရက်စွဲအချက်အလက်များကို မှတ်တမ်းတင်သိမ်းဆည်း၍ အားထုတ်ကြိုးပမ်းထားသည်။ “ကျွန်မဆန္ဒကတော့ တစ်နေ့နေ့မှာ ဒီကလေးတွေ တရားဝင်အထောက်အထားရရှိလာဖို့ ဒီမှတ်တမ်းတွေက အကူအညီဖြစ်နိုင်စေဖို့ပါ” ဟု သူမကပြောသည်။ မွေးစာရင်းကဲ့သို့သော နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်စာရွက်စာတမ်းများအား ရိုဟင်ဂျာများလက်လှမ်းမီလျှောက်ထားရယူနိုင်မှုကို ကန့်သတ်ခြင်းမှာ ရေရှည်နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်များစွာရှိသည်။ သူတို့ကြီးပြင်းလာသည်နှင့်အမျှ တရားဝင် ဖြစ်တည်မှုနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာမှတ်တမ်းများအရ အထောက်အထားမဲ့ ပျောက်ကွယ်နေကြသူများအဖြစ် ဖယ်ချန်ရစ် ခဲ့ကာ ကလေးများသည် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်များကဲ့သို့ အရေးပါသည့်စာရွက်စာတမ်းအထောက်အထားများ လျှောက်ထားရယူနိုင်ခြင်း မရှိနိုင်တော့ပေ။ ယင်းအချက်သည်ပင် သူတို့၏အနာဂတ်တွင် တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းနိုင်ခြေ အလားလာများအတွက် ခလုတ်ကန်သင်းဖြစ်စေပြီး လွတ်လပ်စွာသွားလာခွင့်ကိုကန့်သတ်ထားကာ ဆင်းရဲတွင်းထဲတွင်သာ ချောင်ပိတ်သံသရာ လည်နေစေသည်။ “ဒီလိုမျိုးအခြေအနေသက်ဆိုးရှည်လေလေ ရိုဟင်ဂျာလူမှုအသိုင်းအဝန်းတွေ ပိုထိခိုက်လာလေလေ၊ ပိုမိုဖယ်ကျဉ် ခံလာရ လေလေပါပဲ။ ဒီအခြေအနေဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကနေ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာပြန်လည်၀င်ရောက်လိုတဲ့သူတွေ အတွက် လည်း ဖြစ်နိုင်ဖွယ်မျှော်မှန်းထားချက်တွေကိုအားလျော့ပျက်ပြယ်သွားစေနိုင်ပါတယ်။” လို့ UNHCR မှ ဖယ်ဒရီကို ဆာဆဲလ်လီ က ဆိုသည်။ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းအတွင်းနေထိုင်သော အသက် (၁၆) နှစ်အရွယ် အာဂျမ်ဘီဘီသည် ဘေဂေါမ်ကူညီမွေးဖွားပေးခဲ့သည့် ကလေးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး သူမ၏မိခင်ဖြစ်သူမှ ငွေကြေးမတတ်နိုင်၍ ကျောင်းပညာရေး ဆက်လက်သင်ကြားနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အသက် (၁၄) နှစ်အရွယ်တွင် ကျောင်းထွက်လိုက်ရသည်။ “ကျွန်မ စာသင်ရတာပျော်ပါတယ်။ ကျွန်မ ကျောင်းပြီးအောင်တက်ခွင့်ရမယ်ဆိုရင် ကျောင်းပြီးတဲ့အခါ လူသာချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအေဂျင်စီမှာ အလုပ်လျှောက်မှာပါ။... အခုတော့ အိမ်ရဲ့ဝေယျာဝိစ္စတွေလုပ်ရင်း ကျွန်မအောက်က အငယ်လေးတွေကျောင်းတက်ဖို့ ကူညီနေရပါတယ်” ဟု သူမက ပြောသည်။ များသောအားဖြင့် လူသားချင်းဆိုင်ရာစာနာမှုအကူအညီများပံ့ပိုးကူညီလျက်ရှိသော အေဂျင်စီများမှ မူလတန်း ပညာရေးအစီအစဉ်များကို ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများအတွင်း အခမဲ့ပံ့ပိုးလျက်ရှိသော်လည်း အစိုးရအထက်တန်းကျောင်း များသည် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများမှ ‌‌‌ဝေးရာတွင်သာတည်ရှိပြီး အခြားသောလူထုအသိုင်းအ၀န်းများမှ သီးခြားခွဲထားကာ ကျောင်းတက်ရောက်သင်ကြားရသည်။ ကျောင်းစရိတ်နှင့် သွားလာစရိတ်ကုန်ကျမှုတို့သည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ မရှိခြင်းကြောင့် ဝင်ငွေမရှိဖြစ်နေသော မိသားစုများ၏ ငွေမလောက်ငှမှုပြသနာတွင် ထပ်လောင်းကြုံရသည့် အခက်အခဲများ ဖြစ်သည်။ မိမိနှင့်မိမိကလေးများ၏ဘ၀တို့တွင် ကြုံတွေ့နေကြရသည့် အခက်အခဲများကို တွေးဆပြောပြရင်းက ဇာဘီဒါသည် အနာဂတ်ကို တွေးပူမိလာသည်။ “ဒီအခြေအနေမျိုးနဲ့ ကျွန်မမှာ ပျော်ရွှင်တာမရှိ ၀မ်းနည်းခြင်းအတိပါပဲ။... ကလေးတွေများ ကြီးပြင်းလာခဲ့ရင် ခုလိုနေနေရတဲ့ဘ၀တွေ ဘယ်လိုများဖြစ်လာပါလိမ့်မလဲလို့ ကျွန်မဖြင့်မတွေး၀ံ့ပါဘူး။” ဟု သူမက ပြောသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အဖြစ်အပျက်/ဘဝဇာတ်‌ကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၀၁ ရက်။

ခြောက်သွေ့ရာသီမှာပါ သောက်သုံးရေ ရနိုင်တော့မယ့် ကရင်ကျေးလက်ပြည်သူများ

လှိုင်းဘွဲ့မြို့ကနေထွက်ပြီး ဆယ့်လေးမိုင်ခန့်အလွန် ကျဉ်းမြောင်းပြီး ရွှံ့နွံထူတဲ့ ကျေးရွာချင်းဆက်လမ်းလေးကနေ လေးမိုင်လောက် ဆက်သွားလိုက်ရင်တော့ မဲပရာအထက်ပိုင်း ရွာလေးကို ရောက်ရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ တသွင်သွင်စီးဆင်းနေတဲ့ စမ်းချောင်းလေးတစ်ခုနံဘေးက လယ်ကွင်းတွေနဲ့ တောင်တန်းတွေဝန်းရံပြီး တည်ရှိနေတဲ့ ဒီရွာလေးမှာ အိမ်ခြေ ၂၁၉ လုံးရှိပြီး လူဦးရေ ၁၂၀၀ ခန့် နေထိုင်ကြပါတယ်။ နေထိုင်သူအများစုကတော့ ကရင်လူမျိုးတွေဖြစ်ပြီးတော့ မိသားစုပုံမှန်ဝင်ငွေအနေနဲ့တော့ စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တာကနေ အဓိကဝင်ငွေ ရရှိကြပါတယ်။ မဲပရာအထက်ပိုင်းရွာလေးဟာ အစဉ်အဆက်ကတည်းက ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးရဲ့ စီမံအုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိနေခဲ့တာပါ။ ဒီရွာလေးဟာ အသွင်အပြင်အရငြိမ်းချမ်းပြီးလှပတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အနေအထားကို ပိုင်ဆိုင်ထားရသော်လည်း ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး၏ လက်အောက်ခံ တပ်ရင်းတို့နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့အကြား ထိပ်တိုက်ထိတွေ့မှုတွေ မကြာခဏဖြစ်ပွားနေတဲ့အတွက် ကျေးရွာနေပြည်သူတွေကတော့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရင်ဆိုင်ရင်း နေ့စဉ်ဘဝကို ကြိုးစားဖြတ်သန်းနေကြပါတယ်။ ကျေးရွာနေပြည်သူတွေက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဒဏ်တွေအပြင် ဒုတိယအခက်အခဲတစ်ခုကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြရပါတယ်။ ဒါကတော့ အခြောက်သွေ့ဆုံးကာလတွေဖြစ်တဲ့ ဧပြီလကနေ ဇွန်လအတွင်းမှာ သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်မှုကို နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ကြုံတွေ့ရတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အရင်က ရွာသူရွာသားတွေဟာ ရေတွင်းငယ်တွေနဲ့ လက်ယက်တွင်း တိမ်တိမ်လေးတွေကို အားထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒီရေတွင်းတွေကလည်း နွေရာသီအပူချိန်ပြင်းထန်လွန်းချိန်မှာ မြေအောက်ရေလွှာက တဖြည်းဖြည်းနိမ့်သွားတာမို့ ခန်းခြောက်ကုန်ကြပါတယ်။ နောက်ထပ်တစ်ခုတည်းသော အားထားရာက ရွာကလေးနဘေးမှာ ပတ်ပြီးစီးဆင်းနေတဲ့စမ်းချောင်းကရေပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီစမ်းချောင်းရေကလည်း လယ်ကွင်းတွေကနေ စီးဝင်တဲ့ရေတွေကြောင့် မသန့်ရှင်းတော့ဘူးဆိုတဲ့အကြောင်း ကျေးရွာရေကော်မတီအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဦးဘအေးက ရှင်းပြပါတယ်။ တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ အညစ်အကြေးတွေနဲ့ တောင်သူတွေအသုံးပြုလိုက်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပါဝင်တဲ့ရေတွေဖြစ်တာကြောင့် သောက်သုံးရန်မသင့်တော်တာဖြစ်ပါတယ်။ မဲပရာအထက်ပိုင်းကျေးရွာသားတွေက ဒီအခက်အခဲကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် တောင်ကြောတစ်လျောက်ကနေ ပိုက်လိုင်းတွေနဲ့သွယ်တန်းပြီး စိမ့်စမ်းရေသွယ်စနစ်ကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရေသိုလှောင်ဖို့အတွက်လည်း ရေလှောင်ကန်တွေကို ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ဆောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ထူကိုယ်ထစနစ်နဲ့ တတ်သလောက် မှတ်သလောက် နည်းပညာကိုသုံးပြီး ရွာကလူတွေနဲ့ပဲသွယ်တန်းထားရတာမို့ ကျေးရွာတစ်ခုလုံးအတွက် လုံလောက်အောင် ရေမပေးဝေနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အစောပိုင်းမှာ ယူနီဆက်နဲ့ အာဒရာမြန်မာ Adventist Development and Relief Agency (ADRA Myanmar) အဖွဲ့များက ဒီနယ်မြေအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး လိုအပ်ချက်တွေကို အသေးစိတ်လေ့လာပြီး လိုအပ်ချက်များကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ် ။ လိုအပ်ချက်များကိုသာ အခြေခံသည့် တွေ့ရှိချက်များအရ ရေပေးဝေရေးစနစ်ကို အဆင့်မြှင့်ပေးဖို့အတွက် မဲပရာအထက်ပိုင်းရွာကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြပါတယ်။ “အခု ကျွန်တော်တို့ရွာက မိသားစုတွေ အချိန်မရွေး ရေသုံးလို့ရပြီ။ “ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေရော ကလေးတွေပါ ရေသွားခပ်ဖို့မလိုတော့ဘူး။ သူတို့ရေလိုတဲ့အချိန် ဘုံပိုင်ဖွင့်လိုက်ရုံပဲ။ ယူနီဆက်နဲ့ အာဒရာမြန်မာ က သွယ်ပေးတဲ့ ရေပိုက်လိုင်းတွေက ရေအထွက်ကောင်းတော့ တစ်နှစ်ပါတ်လုံး ရေအလုံအလောက်သုံးလို့ရနေပြီ” လို့ ဦးဘအေးက ပြောပြပါတယ်။ ဒေသခံမိသားစုတွေကလည်း အသစ်မြှင့်တင်သွယ်တန်းထားတဲ့ ရေပေးဝေရေးစနစ်ကို သဘောကျနေကြပါတယ်။ “ကျွန်မတို့အရင်ကဆို အလုပ်လုပ်ပြီးပြန်လာတဲ့အချိန်မှာ စမ်းချောင်းကရေကို ခပ်လာခဲ့ကြရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကအရင်တုန်းကပါ။ အခုတော့ ကျွန်မတို့အိမ်ကို သွယ်ပေးထားတဲ့ ရေပိုက်လိုင်းကနေ ရေရနေပြီ” လို့ အသက် ၆၇ နှစ်အရွယ် ဒေါ်ဒါမူဘူက ဆိုပါတယ်။ ယူနီဆက်နဲ့ ဒေသခံမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေက လှိုင်းဘွဲ့မြို့ရှိ ကျေးရွာရှစ်ရွာမှ ကလေးငယ် ၂,၅၀၀ ဦးအပါအဝင် လူဦးရေ ၆,၁၀၀ နီးပါးခန့်ကို သန့်ရှင်းတဲ့ သောက်သုံးရေပေးဝေနိုင်ဖို့အတွက် စိတ်ချရတဲ့ ရေပေးစနစ်များကို တည်ဆောက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ နော်ဖေနော်က အခုဆိုရင် အဝေးကြီးကို လမ်းလျှောက်ပြီး ရေသွားခပ်စရာမလိုတော့ဘဲ မိမိအိမ်အနီးအနားမှာရှိတဲ့ ပိုက်လိုင်းကရေကိုပဲ သားငယ်ဖြစ်သူကို ရေချိုးပေးနိုင်ပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ဝမ်းသာနေပါတယ်။ “အရင်ကဆို ရွာထဲကရေတွင်းတွေကနေ ရေခပ်ဖို့ အချိန်အကြာကြီး ပေးရတယ်။ အခုဆို ကျွန်မတို့အိမ်မှာ ရေပိုက်လိုင်းသွယ်ပြီးပြီဆိုတော့ ရေသွားခပ်စရာမလိုတော့ဘူး။ ဒီတော့ ကျွန်မကလေးတွေနဲ့ မိသားစုကို စောင့်ရှောက်ဖို့ အချိန်ပိုရသွားတာပေါ့” လို့ သူကပြောပါပါတယ်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အားလုံးကြည့်ရှုရန်

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်။

ဖေဖော်ဝါရီ (၁) ရက်သည် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်နှင့် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့အပါအဝင် ဒီမိုကရေစီနည်းအရ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသော အရပ်သား အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို မြန်မာစစ်တပ်မှ ဖြုတ်ချပြီး မိမိတို့၏သဘောဆန္ဒ အလျောက် ဖမ်းဆီးခဲ့သည့် (၂) နှစ်ပြည့်သောနေ့ ဖြစ်ပါသည်။ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပြည်သူများနှင့် တစ်သားတည်း ဆက်လက် ရပ်တည်လျက်ရှိပြီး ၎င်းတို့၏ ဒီမိုကရေစီမျှော်မှန်းချက်ဖြစ်သော အားလုံးပါဝင်သည့် ငြိမ်းချမ်းပြီး တရားမျှတသော လူ့ဘောင် အဖွဲ့အစည်းနှင့် ရိုဟင်ဂျာအပါအဝင် လူမှုအသိုက်အဝန်း အားလုံးကို အကာအကွယ်ပေးရေး တို့အတွက် ဆက်လက် ပံ့ပိုးလျက်ရှိပါသည်။ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က မည်သို့သော အကြမ်းဖက်မှုမျိုးကိုမဆို ရှုတ်ချပြီး ဖြစ်ပေါ် နေသော ဘက်ပေါင်းစုံမှ အကျပ်အတည်းများသည် ပိုမိုဆိုးရွားလျက်ရှိရာ ဒေသတွင်း ပြင်းထန်သည့် သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင်ချမှတ်ခဲ့သည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၂၆၆၉ (၂၀၂၂)အား အရေးကြီးသည့် ခြေလှမ်းတစ်ရပ်အဖြစ် ကြိုဆိုပြီး၊ နိုင်ငံတကာစည်းလုံးညီညွတ်မှု ပိုမိုခိုင်မာရန် အရေးတကြီးလိုအပ်ကြောင်း အလေးပေး ပြောကြားပါသည်။ လုံခြုံရေးကောင်စီက တောင်းဆိုထားသည့်အတိုင်း အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အထူး ကိုယ်စားလှယ်သည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ အထူးကိုယ်စားလှယ်အသစ်နှင့် ပူးပေါင်း၍ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများအားလုံးနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံပြီး အကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးသတ်ရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်ဆီ ပြန်လည်ရောက်ရှိရေးအတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးမည်။ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် သတင်းထောက်များကို ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ နှောင့်ယှက်ခြင်းတို့နှင့်အတူ ပိုမိုပြင်းထန်လာနေသော လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲမှုများ နှင့် အရပ်သားနေအိမ်များကို မီးရှို့မှုများဖြစ်ပေါ်နေသည့်ကြားမှ စစ်တပ်က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် ရည်ရွယ်ချက်အပေါ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်က စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများကို လွတ်လပ်စွာ ကျင့်သုံးနိုင် သည့်အခြေအနေများမရှိလျှင် အဆိုပြုထားသော ရွေးကောက်ပွဲများသည် မတည်ငြိမ်မှုကို ပိုမို ဆိုးရွားစေနိုင်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီမှ စတင်ခဲ့သည့် စစ်တပ်၏လုပ်ဆောင်ချက်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် မြောက်များစွာသော ထိခိုက်နစ်နာမှုများကို ဖြေရှင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြုပါသည်။ ဤသို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန်အတွက် ထိခိုက်ခံရသည့်နေရာများ အားလုံးဆီသို့ အဟန့်အတားမရှိ သွားရောက်နိုင်ရန် လိုအပ်သည့်အပြင် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်များ နှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ မြန်မာပြည်သူပြည်သားများ၏ ဆန္ဒ၊ လိုအပ်ချက်များနှင့် ဒီမိုကရေစီ စံနှုန်းများကို လေးစားလိုက်နာ သင့်ကြောင်းကို စစ်တပ် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းအား တိုက်တွန်း‌ပေးရန်အတွက် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနှင့် အခြားသော ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က နှိုးဆော်လိုက်ပါသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၀၇ ရက်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲများ မြင့်တက်လာသည့်အခြေအနေကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် WFP အား ဥရောပသမဂ္ဂ ပံ့ပိုးကူညီ

စက်သုံးဆီများနှင့် စားသောက်ကုန် စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသည့်အတွက် (အခြေခံစားသောက်ကုန် စျေးနှုန်းမှာ တစ်နှစ်အတွင်း ၆၂ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာသည်) လူအများအပြားမှာ အခြေခံစားသောက်ကုန်များဖြစ်သည့် ဆန်နှင့် စားသုံးဆီကိုပင် ဝယ်ယူရန် လက်လှမ်းမမီကြတော့ပေ။ ထို့အတူ နိုင်ငံတွင်း နေရာအနှံ့အပြားတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများနှင့် နေရပ်စွန့်ခွာလာရမှု များပြားလာခြင်းတို့သည် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့် စျေးကွက်လည်ပတ်မှုအပေါ် ထိခိုက်စေလျက်ရှိပြီး သန်းနှင့်ချီသော ပြည်သူများ၏ နေ့စဥ်ဝမ်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိပါသည်။ ရပ်ရွာလူထုများ၊ ဒေသခံ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများနှင့် မြေပြင်တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမှတစ်ဆင့် WFP သည် ပဋိပက္ခဒဏ်ခံစားနေရသော ဒေသများရှိ ထိခိုက်အလွယ်ဆုံးသော မိသားစုများအတွက် အသက်ကယ်စားနပ်ရိက္ခာ၊ ငွေသားနှင့် အာဟာရ အထောက်အပံ့များကို ပံ့ပိုးပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ရန်ပုံငွေပံ့ပိုးမှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်းဒေသများ၊ အနောက်မြောက်ပိုင်းဒေသများ၊ နယ်စပ်ဒေသများနှင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသည့် မြို့နယ်များရှိ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၈ သိန်းကျော်ကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ပံ့ပိုးကူညီမှုကို ဥရောပသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးဌာန (ECHO) မှတစ်ဆင့် ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ “ပဋိပက္ခနဲ့ ဝမ်းရေးအခက်အခဲတွေဟာ ကံမကောင်းစွာနဲ့ပဲ အမြဲ ဒွန်တွဲလျက်ရှိနေပါတယ်” ဟု WFP ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဌာနေကိုယ်စားလှယ် Mr. Stephen Anderson က ပြောသည်။ “ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ အခုလိုအချိန်မီပေးအပ်တဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု ရန်ပုံငွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့ WFP အနေနဲ့ နေ့စဥ်ဝမ်းရေးပူပန်နေရတဲ့ မိသားစုတွေကို ဆက်လက်ကူညီပေးသွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ လူသန်းပေါင်းများစွာဟာ WFP ရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအထောက်အပံ့ကို မရှိမဖြစ်အားကိုးမှီခိုနေကြရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မှန်းဆရသလောက် အနာဂတ်ကာလမှာလည်း WFP ရဲ့ အထောက်အပံ့တွေဟာ အရေးပါတဲ့ ပံ့ပိုးမှုမျိုးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေဦးမှာပါ။” ဟု Mr. Stephen Anderson ပြောသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အစောပိုင်းမှစတင်၍ WFP သည် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ လူဦးရေပေါင်း သုံးသန်း နီးပါးအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ၊ အာဟာရနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ‌ပေးအပ်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ လက်ရှိတွင် မကြာသေးခင်ကဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် အထူးသဖြင့် ချင်း၊ ကယား၊ မကွေးနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့ရှိ အကူအညီအလိုအပ်ဆုံးသောရပ်ရွာလူထုများထံ သွားရောက်ကူညီနိုင်ရေးမှာ ကန့်သတ်ချက်များစွာရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ဥရောပသမဂ္ဂ နှင့် WFP တို့အနေဖြင့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီများ စဉ်ဆက်မပြတ် သွားရောက်ပေးအပ်ခွင့်ရရှိရေး တောင်းဆိုပါသည်။ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းအနေနှင့်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားများအတွက် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ထပ်မံတိုးမြှင့်ပေးအပ်သွားရန် အရေးကြီးလိုအပ်နေပါသည်။ သတင်းဓါတ်ပုံများကို ဤနေရာ တွင် ရယူနိုင်ပါသည်။ # # # ကုလသမဂ္ဂ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်သည် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးအပ်ရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ အရေးပေါ် အခြေအနေများတွင် လူ့အသက် ကယ်တင်ခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာအထောက်အပံ့များမှတစ်ဆင့် ပဋိပက္ခ၊ သဘာဝဘေး အန္တရာယ်များနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း အကျိုးသက်ရောက်မှုများမှ ပြန်လည်ထူထောင်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်မှုနှင့် သာယာဝပြောမှုတို့ကို ဖော်ဆောင်တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ WFP ကို တွစ်တာတွင် @WFP_Media နှင့် @WFPAsiaPacific တို့မှတစ်ဆင့် ချိတ်ဆက်နိုင်ပါသည်။ EU Civil Protection and Humanitarian Aid အကြောင်း ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ပေးအပ်နေသည့် ကမ္ဘာ့ဦးဆောင်အလှူရှင်နိုင်ငံများဖြစ်သည်။ ကယ်ဆယ်ရေးအကူအညီများကိုပေးအပ်ခြင်းသည် ဥရောပသမဂ္ဂအနေဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ အကူအညီလိုအပ်နေသူများနှင့် တစ်သားတည်း ရပ်တည်ကြောင်း ဖော်ပြသည့် စည်းလုံးညီညွတ်မှု ပြယုဂ်တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းအကူအညီသည် လူ့အသက်များကို ကယ်တင်ရန်၊ လူသားများဆင်းရဲဒုက္ခခံစားရခြင်းမှ တားဆီးကာကွယ်ရန်နှင့် သက်သာရာရစေရန်၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များနှင့် လူလုပ်အကြပ်အတည်းများကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသည့် လူများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးဌာနမှတစ်ဆင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ပဋိပက္ခနှင့် ဘေးအန္တရာယ်များကြောင့်ထိခိုက်ခဲ့ရသည့် သန်းနှင့်ချီသော ဒုက္ခသည်များကို ကူညီပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ၏ရုံးချုပ်သည် Brussels တွင်တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ရှိ ရုံးခွဲများမှတစ်ဆင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု လိုအပ်ချက်များအပေါ် အခြေခံ၍ အထိခိုက်လွယ်ဆုံးသောသူများကို အကူအညီများ ပေးအပ်လျက်ရှိပါသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်။

မီဒီယာထုတ်ပြန်ချက် - ဒုက္ခသည်များအား အကာအကွယ်ပေးရေးဒေသတွင်း မူဘောင်ရေးဆွဲရန်နှင့် အတင်းအကြပ် နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်းကို အဆုံးသတ်ရန် အထူးသံတမန် မစ္စ နိုလင်းဟေဇာ တိုက်တွန်း

အထူးသံတမန်သည် ယခုရုံးပိတ်ရက်အတွင်း ကချင်ပြည်နယ်တွင် ပွဲတော်တစ်ခုကျင်းပနေချိန် စစ်တပ်၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ အများအပြား သေဆုံးရသည့် ဖြစ်ရပ်အပါ၀င် လတ်တလော တိုက်ခိုက်မှုများ ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချသည်။ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီအစည်းအ၀ေးတွင် အထူးသံတမန်သည် မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သော အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အစီရင်ခံစာကို မိတ်ဆက်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ဆိုးရွားနေဆဲ အကြမ်းဖက်မှုများ အပါအ၀င် လတ်တလော ဖြစ်ရပ်များကို ဖြည့်စွက်တင်ပြခဲ့သည်။ အထွေထွေညီလာခံသည် လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်သည်များကို တတိယကော်မတီအစည်းအ၀ေးတွင် ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခွင့် ပေးထားသည်။ “မကြာသေးမီက မြန်မာနိုင်ငံသားအချို့ အတင်းအကြပ် ပြန်ပို့ခံရသော ဖြစ်ရပ်က ပဋိပက္ခကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဒေသတွင်းစိန်ခေါ်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အာဆီယံ၏ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း တုံ့ပြန်မှု အရေးတကြီး လိုအပ်နေသည်ကို အလေးပေးဖော်ပြနေပါသည်။” ဟု အထူးသံတမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “နောက်ထပ် ပြည်သူများစွာ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ထွက်ပြေးရနိုင်တယ်ဆိုတာကို လက်ခံထားသည့် အခြေအနေမှာ ဒုက္ခသည်များနှင့် အဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူတွေ အတွက် ဒေသတွင်း မူဘောင်တစ်ခု ရေးဆွဲဖို့ အာဆီယံကို ဆက်လက် တိုက်တွန်းသွားပါမည်။” အတင်းအကြပ် ပြန်ပို့ခံရသော မြန်မာနိုင်ငံသားအားလုံးကို နိုင်ငံတကာ ဥပဒေနှင့်အညီ ဆက်ဆံရမည်ဟု အထူးသံတမန်က အလေးပေးပြောကြားပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများအားလုံး လွှတ်ပေးရန် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ တောင်းဆိုချက်ကို ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ လုံခြုံရေးကောင်စီနှင့် အထွေထွေညီလာခံတို့ကလည်း ထိုအချက်ကို တိုက်တွန်း တောင်းဆိုထားသည်။ နို၀င်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် အာဆံယံညီလာခံမတိုင်ခင် ဒုက္ခသည်များ အကာအကွယ်ပေးရေး ဒေသတွင်း မူဘောင်တစ်ခုကို ရေးဆွဲရန်အတွက် အရေးတကြီးဆွေးနွေးမှု ပြုလုပ်ရန် အာဆီယံအဖွဲ့၀င်နိုင်ငံများကို အထူးသံတမန် က တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ထိုမူဘောင်သည် နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသူများကို မူရင်းနိုင်ငံသို့ပြန်မပို့ရေး အခြေခံမူကို လေးစားသော၊ လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်သော၊ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏ ဘုံအကျိုးစီးပွားကို ဖြည့်ဆည်းသော မူဘောင်တစ်ခု ဖြစ်ရမည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးလမ်းကြောင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် မြန်မာနိုင်ငံမှ ကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်သော အားလုံးပါ၀င်သည့် လုပ်ငန်းစဉ် ပေါ်ထွက်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်သူများ အားလုံးနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန်အတွက် အထူးသံတမန်သည် အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်နှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်။ ထို့အပြင် ပဋိပက္ခကြောင့် ဒေသတွင်း ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်း၏ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းတုံ့ပြန်မှု ရရန်လည်း ဆောင်ရွက်သွားမည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘက်ပေါင်းစုံ အကျပ်အတည်း ပိုမိုဆိုးရွားလာသည်နှင့်အမျှ လူဦးရေ ၁၃.၂ သန်းကျော်သည် စားနပ်ရိက္ခာမဖူလုံမှုနှင့် ကြုံနေရသည်။ လူဦးရေ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု မျဉ်းအောက်၌ နေထိုင်ကြရပြီး၊ နောက်ထပ် လူဦးရေ ၁.၃ သန်းမှာလည်း ပြည်တွင်း အိုးအိမ်မဲ့ ဖြစ်နေကြရသည်။ ပိုမိုဆိုးရွားလာ နေသော အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် တင်းမာမှုလျော့နည်းစေရေး ပြောဆိုနိုင်သည့် အခြေအနေ အနည်းအကျဉ်း သာ ရှိသော်လည်း ပြည်သူများ၏ ဘေးဒုက္ခကို လျှော့ချရန် တိကျခိုင်မာသော နည်းလမ်းများကို အထူးသံတမန်က မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင် ဒုက္ခသည်များနှင့် အဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူများအတွက် ဒေသတွင်း မူဘောင်တစ်ခု ရေးဆွဲခြင်း၊ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်များ မြန်မာနိုင်ငံသို့ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ပြင်ဆင်ရန်အတွက် ပညာရေးနှင့် ကျွမ်းကျင်မှု အရည်အသွေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ပံ့ပိုးပေးခြင်း၊ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီ ပေးရေးနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးအတွက် ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်သော အားလုံးပါ၀င်သော ဖိုရမ်တစ်ခုဖွဲ့စည်းရန် တင်ပြခြင်း နှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီးများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး (WPS) လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်မိတ်ဆက်ခြင်းတို့ ပါ၀င်သည်။ အထူးသံတမန်သည် ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်များ၊ အခြား အဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူများ နှင့် ၎င်းတို့ကို လက်ခံပေးထားသော လူမှုအသိုင်းအ၀ိုင်းများနှင့် အတူတကွ ရပ်တည်ရေး ထပ်မံကြိုးပမ်းရန် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာအား တိုက်တွန်းသည်။ ရိုဟင်ဂျာများ၊ အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ်များ အပါအ၀င် အခြား အကူအညီ အလိုအပ်ဆုံးသူများကို ၎င်းတို့၏အနာဂတ်နှင့်ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်း များတွင် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ဆက်ဆံရမည်ကို အလေးထား ပြောကြားသည်။ နိုင်ငံတကာ၏ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပံ့ပိုးကူညီမှုသည် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၁ သန်းခန့်ကို လက်ခံပေးထားပြီး ၀န်နှင့်အားမမျှသော ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ထမ်းရွက်ထားရသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ ရိုဟင်ဂျာ လူသားချင်းစာနာမှု အကျပ်အတည်းဖြေရှင်းရန် လုပ်ဆောင်သော ပူးတွဲတုံ့ပြန်ရေး အစီအစဉ် (JRP) အတွက် မရှိမဖြစ် ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ပူးတွဲတုံ့ပြန်ရေး အစီအစဉ် (JRP) သည် လက်ရှိတွင် ၄၉% သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှု ရရှိထားသည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်။

ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် နိုလင်းဟေဇာ၊ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီအစည်းအ၀ေး

အစီရင်ခံစာမှာ အသေးစိတ်ဖော်ပြထားတဲ့အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းတွေက ပြည်သူတွေအပေါ် ဆိုးရွားစွာ ဆက်လက် ထိခိုက်နေတဲ့အပြင် ဒေသတွင်းကိုပါ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးသက်ရောက်မှုများလည်း ရှိနေပါသည်။ လူဦးရေ ၁၃.၂ သန်းကျော်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုမရှိ။ လူဦးရေ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်က ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုမျဉ်းအောက်၌ နေထိုင်ကြရပြီး၊ နောက်ထပ်လူဦးရေ ၁.၃ သန်းမှာလည်း ပြည်တွင်း အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်နေကြရပါသည်။ စစ်ဆင်ရေးများတွင် စစ်အင်အား အလွန်အမင်းဆက်လက် အသုံးပြုနေပါသည်။ အဲဒီအထဲမှာ လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အရပ်သား နေအိမ်အဆောက်အဦများကို မီးရှို့ခြင်းနှင့် ကလေးသူငယ်များ အပါအဝင် အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခြင်းများ ပါဝင်သည်။ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကချင်ပြည်နယ်မှာ ပွဲတော်တစ်ခုကျင်းပနေတဲ့အချိန် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ အများအပြား သေဆုံးရတဲ့အတွက် အဲဒီလုပ်ရပ်ကို ကျမ ရှုတ်ချပါသည်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များသည်လည်း အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရမှု ရှိနေပါသည်။ အခြား အဓမ္မ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကဲ့သို့ပင် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများ ၏ အကြပ်အတည်းသည်လည်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာအဖြစ် ဆက်လက်ကျန်ရှိနေပြီး၊ အများအပြားမှာ အန္တရာယ် ရှိသော ကုန်းကြောင်း၊ ရေကြောင်းခရီးလမ်းမှတဆင့် ခိုလှုံခွင့်ရရန် ကြိုးပမ်းနေကြဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ ပြစ်ဒဏ်မှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရနေခြင်းသည် တာဝန်ခံမှုရှိရေးအတွက် မုချလိုအပ်နေကြောင်း သတိပေးချက် တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပြီးကတည်းက ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စစ်တပ်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် တို့အကြား အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်မားနေပြီး၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်း မတွေ့မြင်ဖူးသော အဆင့်သို့ ရောက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် သိသာထင်ရှားသော နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကျူးကျော်မှုများ၊ လူမှုအသိုင်းအဝန်းအားလုံး ဘေးအန္တရာယ်ရောက်စေမှု၊ ခိုင်မာသောနေရပ်ပြန်နိုင်ရေးကို ထိခိုက်စေ သော အခြေအနေများနှင့် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၁ သန်းခန့်ကို လက်ခံထားရသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ အပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ပိုဖြစ်စေခြင်း တို့ ပါ၀င်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏အကျပ်အတည်း နက်ရှိုင်းလာသည်နှင့်အမျှ ကျမသည် ကျမ၏လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် အညီ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးလမ်းကြောင်းသို့ ပြန်သွားနိုင်ရေးတွင် အားလုံးပါဝင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများကသာ ဦးစီးသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ် ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် သက်ဆိုင်သူ အားလုံးနှင့် ထိတွေ့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းမှုအခြေခံ နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာကို ဆက်လက်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပါသည်။ အထူးသံတမန်တစ်ဦးအဖြစ် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်နှင့်တွေ့ဆုံရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ သြဂုတ်လအတွင်း ပထမဆုံး သွားရောက်ခြင်းသည် ကုလသမဂ္ဂ၏ ကြိုးပမ်းမှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သော ပြည်သူများ၏ဆန္ဒနှင့် လိုအပ်ချက်များကို အခြေခံ၍ အရပ်သားအစိုးရ အုပ်ချုပ်ရေးသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိရေးအတွက် အရေးတကြီး ပံ့ပိုးကူညီရန် ဖြစ်ပါသည်။ ခရီးစဉ်အတွင်း တောင်းဆိုချက် ခြောက်ချက်ကို ကျမ တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အဲဒီအချက်တွေကတော့ လေကြောင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ အရပ်သား နေအိမ် အဆောက်အအုံတွေကို မီးရှို့တာတွေကို ရပ်တန့်ရေး၊ ခွဲခြားမှု မရှိဘဲ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများ ပေးအပ်ခွင့်ရရေး၊ ကလေးသူငယ်များနှင့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ အားလုံးကို လွှတ်ပေးရေး၊ သေဒဏ်စီရင်မှုများကို ဆိုင်းငံ့ထားရန်၊ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ နေထိုင်စားသောက်မှုအခြေအနေနှင့် သူမနှင့် ထိတွေ့ ဆက်ဆံနိုင်ရေး တို့ ပါ၀င်သည်။ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များ ဆန္ဒအလျောက် လုံခြုံမှုရှိရှိ၊ သိက္ခာရှိရှိနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် နေရပ်ရင်းပြန်ရရေးကို အထောက်အကူဖြစ်သော အခြေအနေ ဖန်တီးပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တာ၀န်ရှိမှုကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ပါသည်။ အဲဒီနောက် ရိုဟင်ဂျာများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်ရသည့် ငါးနှစ်မြောက် နှစ်ပါတ်လည်တွင် ဒါကာနဲ့ ကော့ဘဇား တို့ကို သွားရောက်ခဲ့ပြီး၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ စေတနာထားမှုအတွက် ကုလသမဂ္ဂက ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း ပြောခဲ့ပါသည်။ ထို့အပြင် လက်ရှိအခြေအနေသည် ထိန်းမထားနိုင်သော အခြေအနေဖြစ်သည်ဟူသော ၀န်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာစီနာ၏ ပြောဆိုချက်များကို ဂရုတစိုက်နားထောင်ခဲ့ပါသည်။ ကျမခရီးစဉ်အတွင်း မီးမောင်းထိုးပြစရာအချက်တစ်ချက်က ဒုက္ခသည်စခန်းများရှိ အမျိုးသမီးများ၊ လူငယ်များနှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့၏အနာဂတ်နှင့် ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်းများတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခွင့်ရရန် လိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ၎င်းတို့ ရှင်းလင်းစွာ ပြောဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများနှင့် အကာအကွယ်ရပိုင်ခွင့်များ - အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်နှင့် လုံခြုံရေးတို့ကို ရခိုင်ပြည်နယ်ဆိုင်ရာ အကြံပေးကော်မရှင်၏ အကြံပြုချက်များနှင့်အညီ အာမခံချက် ပေးရပါမည်။ ရှေ့ဆက်ပြီး အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ သက်ဆိုင်သူအားလုံးနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေ အားကောင်းအောင် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပါမည်။ လက်ရှိအခြေအနေတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ လျော့ချရန် သို့မဟုတ် “ဆွေးနွေးပွဲများအကြောင်း ဆွေးနွေးရန်” အတွက် လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အခြေအနေ အနည်းအကျဉ်းသာ ရှိသော်လည်း ပြည်သူများ၏ ဘေးဒုက္ခကို လျှော့ချရန် တိကျခိုင်မာသော နည်းလမ်းအချို့ရှိနေပါသည်။ နောက်ထပ် ပြည်သူများစွာ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ထွက်ပြေးရနိုင်တယ်ဆိုတာကို လက်ခံထားသည့် အခြေအနေမှာ ဒုက္ခသည်များနှင့် အဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူတွေအတွက် ဒေသတွင်း အကာအကွယ်ပေးရေးမူဘောင်တစ်ခု ရေးဆွဲဖို့ အာဆီယံကို ဆက်လက် တိုက်တွန်း သွားပါမည်။ မကြာသေးမီက မြန်မာနိုင်ငံသားအချို့ အတင်းအကြပ် ပြန်ပို့ခံရသော ဖြစ်ရပ်က ပဋိပက္ခကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဒေသတွင်းစိန်ခေါ်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အာဆီယံ၏ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းတုံ့ပြန်မှု အရေးတကြီး လိုအပ်နေသည်ကို အလေးပေးဖော်ပြနေပါသည်။ ပြန်ပို့ခံရသူထဲမှ အချို့က ဆိုက်ရောက်ဗီဇာဖြင့် ရောက်ရှိချိန် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူများ ဖြစ်သည်။ ပညာရေးနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အသွေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့သည် ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်များ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်နိုင်ရေး ပြင်ဆင်ရန်အတွက် အစွမ်းထက်သော နည်းလမ်းများ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုအတွက်လည်း ကျမ ဆက်လက်လှုံ့ဆော် ပြောဆိုလျက်ရှိပြီး အာဆီယံနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အစ္စလာမ်မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့တို့နဲ့လည်း နီးကပ်စွာ လက်တွဲ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။ နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေနှင့်အညီ လိုအပ်နေသော လူသားအားလုံး ထံ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများပေးရေးနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးအတွက် ထိတွေ့ဆက်ဆံ နိုင်သော အားလုံးပါ၀င်သော ဖိုရမ်တစ်ခုပြုလုပ်ရန် ကျမကို အရေးပါသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရတို့က တညီတညွတ်တည်း တောင်းဆိုကြ ပါသည်။ ပဋိပက္ခဒဏ်ခံရသော အမျိုးသမီးများ၏ လိုအပ်ချက်များကို ပိုမိုသိရှိစေရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို အပြောင်းအလဲဖော်ဆောင်သူများအဖြစ် ချဲ့ထွင်ရန် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီးနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီးများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး (WPS) လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ နိဂုံးချုပ်ရလျှင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို လက်မခံသော အပြောင်းအလဲကို တောင်းဆိုနေသူများရှိသည့် နိုင်ငံရေးအဖြစ်မှန်အသစ်တစ်ခု ရှိသည်။ အာရှဒေသ၏ ဗဟိုချက်မတွင် ကပ်ဘေးတွင်းနက်ထဲ ကျရောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်လိုသည့် ပြည်သူများ၏ စကားကို နားထောင်ပြီး ၎င်းတို့ဆန္ဒအတိုင်း လမ်းညွှန်မှုခံယူရန် အစိုးရများအားလုံးနှင့် အခြားအဓိကပါဝင်ပတ်သက်သူများ ထံ ကျမ ဆက်လက်ပန်ကြားသွားပါမည်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်။

ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်မှ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက်

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာရှိ စာသင်ကျောင်းတစ်ကျောင်းကို မြန်မာ စစ်တပ်၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ် ၁၁ ဦးအပါအဝင် အနည်းဆုံး အရပ်သားပြည်သူ ၁၃ ဦးသေဆုံးခဲ့ရမှုအပေါ် ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချသည်။ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေဖြင့် ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ရသူများ၏ မိသားစုများနှင့်ထပ်တူ လွန်စွာဝမ်းနည်းကြေကွဲရပါသည်။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသောအချိန်များတွင်ပင် ကျောင်းများသည် ကလေးငယ်များအတွက် အကာအကွယ်ပေးနိုင်ပြီး သင်ယူလေ့လာရန် ဘေးကင်းလုံခြုံသော နေရာများအဖြစ် ရှိနေရမည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေကိုချိုးဖောက်မှုဖြစ်သည့် ကျောင်းများနှင့် ဆေးရုံများကို တိုက်ခိုက်မှုများသည် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှ ပြင်းထန်စွာရှုတ်ချကန့်ကွက်ထားသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအတွင်း ကလေးသူငယ်များအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ကြီးလေးသောချိုးဖောက်မှု ခြောက်ခုထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေအရ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအားလုံးသည် ကလေးသူငယ်များအပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူများ၊ အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပစ္စည်း၊ အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရန် ထပ်လောင်းတိုက်တွန်းသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုများကို ကျူးလွန်ခဲ့သူများအားလုံးအား တာဝန်ခံမှုရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ရမည်။

ပိုမို ဖတ်ရှုနိုင်ရန်

5 ၏ 1

အားလုံးကြည့်ရှုရန်