မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့အောင်မြင်သော အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း

အသက် ၄၃ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သော မသီရိအောင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြို့ငယ်လေးတစ်ခုဖြစ်သော ပြင်ဦးလွင်မြို့ဇာတိဖြစ်ပြီး၊ ရန်ကုန်တွင်အခြေစိုက်လုပ်ကိုင်နေသည့် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဤအင်တာဗျူးတွင် မသီရိက လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်နေရသည့် ကာလအတွင်း မြန်မာအမျိုးသမီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များအား ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းများ ရပ်တည်အောင်မြင်နိုင်စေရန် သူမအနေဖြင့် မည်ကဲ့သို့ အကူအညီပေးနေသည်ကို ရှင်းလင်းပြောဆိုထားပါသည်။ 

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၃ နှစ်အကြာတွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျုံ့သွားခဲ့သောကြောင့် အရှေ့အာရှတွင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းသာလျှင် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါမတိုင်မီ ယခင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအခြေအနေသို့ ပြန်မရောက်သေးသည့် နိုင်ငံဖြစ်လာသည်။[1] စစ်ပွဲများအရှိန်မြင့်လာပြီး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းများ လည်း ပို၍ဆိုးရွားလာသောကြောင့် မိသားစုများစွာသည် ငွေကြေးဒုက္ခရောက်ရသည့်အပြင် အခက်အခဲရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းများလည်း အဆုံးစွန်အခြေအနေသို့ရောက်လာသည်။ 

အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများသည် ထိခိုက်လွယ်သူများဖြစ်ပြီး အခြေအနေများသည် ကျား-မ ရေးရာ (Gender) တန်းတူညီမျှရေးနှင့် အမျိုးသမီးစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများတွင် သိသိသာသာ ဆုတ်ယုတ် ကျဆင်းသည့်အခြေအနေသို့ ဦးတည်လာခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများ လုပ်နိုင်သည့်အရာ၊ လုပ်သင့်သည့်အရာဟူသည့် ရိုးရာအစဉ်အလာ စံသတ်မှတ်ချက်များက ၎င်းတို့ကို ကျွမ်းကျင်မှုလိုအပ်သည့်အလုပ်အကိုင်များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ခေါင်းဆောင်နေရာများသို့ လက်လှမ်းမီရရှိမှုတွင် အတားအဆီးများဖြစ်စေသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် လစာ နည်းပါးသည့် အလုပ်အကိုင်များတွင်သာ နေရာရကြသည်။ ထို့အပြင် ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အထိခိုက်ဆုံး အလုပ်အကိုင်ကဏ္ဍများတွင်လည်း အမျိုးသမီးများပါဝင်နှုန်းသည် လိုအပ်သည်ထက် အဆမတန် ပိုများနေပြီး [2] အမျိုးသမီး အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင် နှုန်းအထိ များလာသောကြောင့်  ၅ ဆ တက်လာခဲ့သည်။[3]

ဤပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေတွင်  မသီရိအောင် (မြန်မာအမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများပံ့ပိုးကူညီရေးကွန်ရက်  Women Transforming Myanmar (WTM) တည်ထောင်သူ) သည် အမျိုးသမီးဦးဆောင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်အားထက်သန်သူဖြစ်ပြီး၊ အကျပ်အတည်းရင်ဆိုင်ရသည့်ကာလများအတွင်း ရေရှည်တည်တံ့အောင်မြင်သည့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း လုပ်ငန်းများဖန်တီးပေးရန် အမျိုးသမီးတစ်ဦးချင်းအလိုက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပို၍သာယာဝပြောပြီး ကျား-မ တန်းတူညီမျှသော အခြေအနေရောက်ရှိရေးအတွက် အရေးကြီးသည့် ခြေလှမ်းတစ်ရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန်လည်း မျှော်မှန်းထားသည်။ 

မသီရိကိုယ်တိုင် အစီအစဉ်ရေးဆွဲခဲ့သည့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှု (Transformative Feminist Leadership) အစီအစဉ်မှတစ်ဆင့် မြန်မာအမျိုးသမီးများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် UN Women သည် မသီရိနှင့် မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဤအစီအစဉ်ကို ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ချိန်မှစ၍ အမျိုးသမီးပေါင်း ၅၂၂ ဦး သည် UNDP (မြန်မာ)၏ မကြာသေးမီက စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သော e-learning platform အပါအဝင် လူကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ရသော (in-person) သင်တန်းများ၊ စောင့်ကြည့်လေ့လာ အကဲခတ်မှုများနှင့် အခြားပံ့ပိုးမှုများကို လက်လှမ်းမီ ရရှိခဲ့ကြသည်။

ဤအင်တာဗျူးတွင် မသီရိက မြန်မာနိုင်ငံတွင် UN Women နှင့် သူမ လက်တွဲဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် လုပ်ငန်းများအကြောင်းနှင့် သူမကိုယ်ပိုင် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ရသည့် ဘဝခရီးလမ်းအတွေ့အကြုံများကို ပြောပြထားပါသည်။ 

အစ်မအနေနဲ့ Women Transforming Myanmar ကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေတဲ့အပြင် အစ်မရဲ့ခင်ပွန်းနဲ့အတူ အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလည်း ပိုင်ဆိုင်ထားသူတစ်ဦးလို့ သိရပါတယ်။  စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး ဘယ်လို ဖြစ်လာတာပါလဲ။

၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ လခစားအလုပ်တွေကထွက်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု စလုပ်ဖို့  ကျွန်မအမျိုးသားနဲ့ ကျွန်မ တိုင်ပင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်တုန်းက မြန်မာနိုင်ငံက တဖြည်းဖြည်းချင်းစပြီး လမ်းပွင့်လာတဲ့ကာလ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာကုမ္ပဏီတွေ အတော်များများ ဝင်လာကြတယ်၊ အင်တာနက်ကို လူတိုင်း အသုံးပြု လာနိုင်တော့ စွန့်ဦးတီထွင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို စပြီး လူသိများလာပါတယ်။ 

ကျွန်မတို့က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်အားထက်သန်ကြသူတွေပါ။ ကျွန်မတို့အတွက် အရေးကြီးဆုံးအရာက ကျွန်မတို့ကလေးတွေအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးဖန်တီးပေးဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်ခဲ့တဲ့အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုမထိခိုက်တဲ့ သစ်သားအဟောင်းတွေ ပြန်လည်ပြုပြင်ရောင်းချတဲ့ ပရိဘောဂလုပ်ငန်းတစ်ခုကို ကျွန်မတို့ စလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒီအချိန်ထိ ကျွန်မက ကော်ပိုရိတ်ကဏ္ဍပိုင်းမှာ လုပ်နေခဲ့တာ ၁၅ နှစ်လောက်ရှိပြီဆိုတော့ ကျွန်မက “ ငါ ပရောဂျက်ကြီးတွေ အများကြီးလုပ်နိုင်ခဲ့တာဘဲ။ ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းလုပ်ရင်လည်း အဆင်ပြေလွယ်ကူမှာဘဲ” လို့   တွေးမိတယ်။ အဲ့ဒါက ကျွန်မ တွေးခဲ့တာပါ။ အစမှာ ကျွန်မအမျိုးသားနဲ့ ကျွန်မ အိပ်မက်တွေ အကြီးကြီးမက်ခဲ့တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်း စဖို့ဆိုတာ ခက်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းအဆင့်တိုင်းမှာ ငွေရေးကြေးရေးကအစ စာရင်းအင်းနဲ့ ဈေးကွက်ရှာဖွေတာအဆုံး အားလုံးကို ကျွန်မတို့ အောက်ခြေကစပြီး လေ့လာခဲ့ရပါတယ်။ 

ဒါဆို အစ်မတို့အနေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု လည်ပတ်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုများ သင်ယူခဲ့ပါသလဲ။ ပံ့ပိုးကူညီမှုများ ရခဲ့ပါသလား။ 

ကံကောင်းစွာနဲ့ဘဲ accelerator program မှာ ကျွန်မတို့ အရွေးခံခဲ့ရပါတယ်။ နည်းပြအပါအဝင် လမ်းညွှန်သူတွေနဲ့အတူ ကျွန်မတို့တွေ သုံးလ သင်ခဲ့ရပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို အစီအစဉ်ရေးဆွဲဖို့ မဟာဗျူဟာအမျိုးမျိုးကို သင်ခဲ့ရတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်မ MBA အောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဘွဲ့ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှာ ရခဲ့တာပါ။ 

ကျွန်မ သင်ယူခဲ့ရတဲ့ အရာတွေက ကျွန်မအတွက် အတွေးအမြင်သစ်တွေရစေပြီး ‌ကမ္ဘာသစ်တစ်ခု  လမ်းပွင့်သွားသလို ခံစားမိတယ်။ အခြားသူတွေအားလုံးကိုလည်း အဲ့ဒီလိုမျိုး သိစေချင်တယ်။ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် startups အစပျိုးလုပ်ငန်းတွေအားလုံး ဒီလိုအသိပညာတွေ ရဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ကျွန်မ သဘောပေါက်ခဲ့ တယ်။ သူတို့အနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ ရက်တိုသင်တန်းတွေ၊ လမ်းညွှန်မှုနဲ့ နည်းပေးလမ်းပြမှုတွေကို လက်လှမ်းမီ လေ့လာသင်ယူနိုင်ဖို့လိုပါတယ်။

အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့အတွက် အစ်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင် network ကို စဖို့ ဒီအချက်တွေက လှုံ့ဆော်မှု ဖြစ်စေခဲ့တာလား။ 

ဟုတ်ပါတယ်။  Women Transforming Myanmar (WTM) ကို ကျွန်မ ၂၀၂၀ မှာ စပြီး တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကူးစက်နေချိန်ပါဘဲ။ လူတွေက ကိုယ့်အိမ်ထဲမှာပဲ ကိုယ်နေကြရတယ်။ ကော်ပိုရေးရှင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက သူတို့ရဲ့ ဝန်ထမ်းအင်အားတွေကို လျှော့ချခဲ့သလို လစာတွေကိုလည်း လျှော့ခဲ့ကြပါတယ်။ 

အမျိုးသမီးတော်တော်များများက သူတို့ရဲ့ အိမ်ဟင်းချက်တာကို ထုတ်ကုန်တွေလိုမျိုး ရောင်းချဖို့အတွက် အင်တာနက်အသုံးပြုလာတာ ကျွန်မတွေ့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်ဆိုတာ သူတို့မသိကြဘူး။ သူတို့အချင်းချင်း ကူညီဖေးမနိုင်အောင် ကျွန်မ သူတို့ကို ဆက်သွယ်ချင်တယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အစပျိုးလုပ်ဖို့‌ကော  ရေရှည်မှာရပ်တည်နိုင်အောင် ကျွန်မ သူတို့ကို ကူညီချင်တယ်။ ဒါမှလည်း သူတို့တွေက တခြား အမျိုးသမီးတွေအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးနိုင်မှာပေါ့။  

ဒါကြောင့် သင်တန်းနဲ့ အသိပညာ‌မျှဝေတဲ့ သင်တန်းအစီအစဉ်တွေကို ကျွန်မတို့ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ ကျွန်မတို့ကွန်ရက်အတွင်းမှာ အမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်ပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော် ရှိလာပါပြီ။ ပြီးတော့ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲ (webinar)တွေ၊ သင်တန်း၊ စကားဝိုင်းတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလေ့လာရေးခရီးတွေနဲ့ ကွန်ရက် ချိတ်ဆက်ပွဲတွေကို ကျွန်မတို့စီစဉ်ပေးတဲ့အပြင်၊ လမ်းညွှန်ပြသမှုနဲ့ ဆွေးနွေးအကြံပေးတာတွေကိုလည်း ကမ်းလှမ်းပေးနေပါတယ်။ 

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးအဖြစ်နဲ့ အစ်မရဲ့အတွေ့အကြုံပေါ်အခြေခံပြီး အစ်မကိုယ်တိုင် စီစဉ်ရေးဆွဲခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training) အစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်ဖို့ UN Women နဲ့ အစ်မတို့ မကြာသေးခင်က မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ အသေးစိတ် ပြောပြပေးပါလား။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလကနေ ဒီဇင်ဘာလအထိ လက်ရှိ ရှိနေပြီးသားနဲ့ ရည်မှန်းချက်ကြီးတဲ့ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေကို လူကိုယ်တိုင် (in-person) တက်ရောက်ရတဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းအပါအဝင် အွန်လိုင်းနဲ့ လက်တွေ့စာသင်ခန်းပါ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ လေ့လာသင်ယူမှုအဝန်းအဝိုင်းတစ်ခုကို ဖြည့်ဆည်းပံ့ပိုးပေးထားပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က လူမှုအပြောင်းအလဲကိုဖြစ်စေပြီး ပိုပြီး သာတူညီမျှမှုရှိတဲ့ အားလုံး အကျုံးဝင် ခံစားခွင့်ရှိတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပေါ်ထွန်းလာဖို့အတွက် အသေးစား၊ အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေကို စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေတစ်ဆင့် တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုတွေဆီ ဦးတည်ဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက် မျှော်မှန်းထားပါတယ်။ 

ကျွန်မတို့ရဲ့သင်တန်းက ခေါင်းဆောင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ကျား-မ တန်းတူညီမျှရေး ပေါင်းစပ်သင်ကြားမှုအပေါ် အဓိက အလေးထားပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို‌တော့ UN Women နဲ့ ကျွန်မတို့က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရေးဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ ဘုံရည်မှန်းချက် ရှိထားလို့ဖြစ်ပါတယ်။

ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုအကြောင်းကို သူတို့တွေ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ လေ့လာကြပြီးတော့ ခေါင်းဆောင်ကောင်းဖြစ်လာနည်းနဲ့ တာဝန်ယူမှုရှိတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတည်ဆောက်ပုံတွေကိုလည်း လေ့လာကြရပါတယ်။ အမျိုးသမီးအများစုအတွက်တော့ ကျား-မ ရေးရာ အလေးထားတဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းက ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးအများစုက သူတို့ရဲ့ကျေးရွာနဲ့ လူထုအသိုက်အဝန်းအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးဖြစ်နေရုံနဲ့ သူတို့ရဲ့အသံတွေ လျစ်လျူရှုခံရပုံကို ရင်ဖွင့်ပြောဆို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ သင်တန်းကာလအတွင်းမှာ သူတို့ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ဒီလိုအတွေ့အကြုံတွေ ဖလှယ်ရတာ သူတို့အနေနဲ့ လုံခြုံစိတ်ချပြီး အချင်းချင်း ရိုင်းပင်းကူညီကြပါတယ်။

UNDP အနေနဲ့ မကြာသေးခင်က မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အသေးစား၊ အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ရည်ရွယ်တဲ့ အခမဲ့ eLearning portal ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေထံ လက်လှမ်းမီရောက်ဖို့ WTM နဲ့ UN Women က ဒီပလက်ဖောင်းကို ဘယ်လို အသုံးပြုနေလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောပြပေးပါလား။ 

အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းနဲ့ ကျား-မ ရေးရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး လေ့လာသင်ယူမှုအစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို UN Women နဲ့ ကျွန်မတို့ အတူပူးပေါင်းပြီး ရေးဆွဲခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို သူတို့လျှောက်လှမ်းရတဲ့ လမ်းခရီးအဆင့်ဆင့်၊ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပံ့ပိုးကူညီဖို့ ကျွန်မက အွန်လိုင်းကနေ  ဖိုရမ်ပလက်ဖောင်းမှာ လမ်းညွှန်ပြသမှုတွေ လုပ်ပေးပါတယ်။ အွန်လိုင်းလေ့လာသင်ယူရေးအစီအစဉ် တစ်ခုလုံးကနေ အပြည့်အဝအကျိုး ရှိအောင် သေသေချာချာ သင်ကြားပေးပါတယ်။ 

အခမဲ့လေ့လာနိုင်တဲ့ ဒီပလက်ဖောင်းကို အောက်တိုဘာလထဲမှာ စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီး ၃၉၇ ဦး စာရင်းသွင်းခဲ့ရာမှာ ၂၃၉ ဦးက သင်တန်းတက်ရောက်အောင်မြင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ရကြပြီး သူတို့ရဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း လျှောက်လှမ်းရာ ခရီးလမ်းမှာ အရေးပါတဲ့မှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်မှာပါ။ 

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းအစီအစဉ် (Transformative Feminist Leadership programme) မှာ တက်ရောက်ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေအကြောင်းကို ပြောပြပေးပါဦး။ 

တချို့အမျိုးသမီးတွေက ဒီအကျပ်အတည်းကာလအတွင်းမှာ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ အပိုဝင်ငွေရှာဖို့ လိုပါတယ်။ တချို့တွေကျတော့လည်း မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နိုင်ငံတကာမှာ သူတို့အနေနဲ့ ပျိုးထောင်လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုခု တည်ထောင်ဖို့အထိ ကြီးမားတဲ့ ရေရှည်ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိကြပါတယ်။ 

ကျွန်မတို့သင်တန်းမှာ အစားအသောက်နဲ့ ဆက်စပ်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အတော်များများ ပါဝင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အထည်အလိပ်၊ ဖိနပ်၊ အသုံးအဆောင်နဲ့တွဲဖက်ပစ္စည်း၊ လက်မှုပစ္စည်းစတာတွေ ထုတ်လုပ် ရောင်းချတဲ့ အမျိုးသမီးတွေလည်းပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အနုပညာရှင်၊ လယ်သမား၊ စိတ်ကျန်းမာရေး ကုသပေးသူနဲ့  စီးပွားရေးသင်တန်းနည်းပြတွေ၊ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းက ဆရာ၊ဆရာမတွေ၊  ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေလည်း ပါဝင်ကြပါတယ်။ ပလက်စတစ်စွန့်ပစ်ပစ္စည်း စီမံခန့်ခွဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အတိုင်ပင်ခံလုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးနဲ့ ကာဗွန်ဓါတ်‌ငွေ့လျှော့ချရေးစနစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တခြားအမျိုးသမီးတစ်ဦးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အဖွဲ့ထဲမှာ နယ်ပယ်စုံ လုပ်ငန်းစုံကို ကိုယ်စားပြုပြီး ပါဝင်နေတဲ့သူတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ပညာရပ်၊ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို အချင်းချင်း မျှဝေဖလှယ်ကြပါတယ်။ 

ဒီလို ကျား-မ ရေးရာ အလေးထားတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ပံ့ပိုးမှုမျိုးက သူတို့အတွက် ဘာကြောင့် အလွန် အရေးကြီးပါသလဲ။ 

အမျိုးသမီးစွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ မြန်မာပြည်တွင်းမှာရော နိုင်ငံတကာမှာပါ အတားအဆီး အခက်အခဲ မျိုးစုံကို ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပံ့ပိုးဝန်ဆောင်မှုတွေကို လက်လှမ်းမီ မရနိုင်ကြဘူး။ ဥပမာ - သူတို့ ရယူနိုင်တဲ့အချိန်မျိုးမှာ အထောက်အပံ့က အသင့်ရှိနေတာမျိုးနဲ့ သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ခေါင်းစဉ်တွေ ပါဝင်တာမျိုးတွေဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အမျိုးသမီးတွေ အနေနဲ့ ငွေကြေးပံ့ပိုးမှုမှာ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ငွေကြေးပံ့ပိုးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး  အမျိုးသမီးဦးဆောင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေ ရှာဖွေပေးရင်းနဲ့ ကျွန်မတို့ ကြိုးစားကူညီပေးသွားမှာပါ။ 

ကျွန်မတို့ရဲ့  အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training)ဟာ သူတို့ ကြုံတွေ့ရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေအားလုံးကို အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အတွေ့အကြုံတွေမျှဝေဖို့၊ ပြဿနာတွေကို အတူတကွဖြေရှင်းဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်လို့ သင်တန်းသူတွေပြောတာ ကြားရတော့ အလွန် အံ့ဩ ဝမ်းသာဖြစ်ရပါတယ်။ အမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်များစွာကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့၊ အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ကူညီဖို့နဲ့ သူတို့ရဲ့ပန်းတိုင်တွေဆီ ရောက်ရှိအောင်မြင်ဖို့ ကျွန်မအနေနဲ့ UN Women နဲ့ ရှေ့ဆက် လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားဖို့ အမှန်တကယ် မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ 

အသေးစိတ်သိရှိလိုပါက -

• အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ(MSMEs) အတွက် UNDP E-learning Portal) တွင် မသီရိက အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်း (Transformative Feminist Leadership training)ကို ကူညီလမ်းညွှန်ပေးထားပါသည်။ ဤ e-learning platform သည် အခမဲ့ အထောက်အကူပြု ရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရှိ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များအား ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများ ခိုင်မာအားကောင်းစေရန်၊ တာဝန်ယူမှုရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အလေ့အကျင့်များ တိုးတက်စေရန်နှင့် လုပ်ငန်းအကျိုးအမြတ်ကို မြှင့်တင်ရာတွင် အထောက်အကူပြုစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ 
• Women Transforming Myanmar ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှု (Transformative Feminist Leadership) အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍လည်း အသေးစိတ်လေ့လာနိုင်ပါသည်။ 

[1]2023 Myanmar Economic Monitor : Challenges Amid Conflict. Washington, D.C. World Bank Group. Available online.

[2] International Labor Organization (ILO) brief, Employment in Myanmar in 2021: A rapid assessment. Available online.

[3] Myanmar Labor Market Update 2023, ILO. Available online. 

*ဤဆောင်းပါးကို UN Women ဝက်ဘ်ဆိုက်ဒ်  တွင် မူရင်းရေးသားထုတ်ဝေထားပါသည်။